باشگاه خبرنگاران جوان؛ کیمیا قلی‌پور - ۲۸ مهرماه امسال، از معاملات گواهی سپرده کالایی ۶ محصول مس کاتد، شمش روی، گندله، میلگرد، قیر و خودرو در بورس کالای ایران رونمایی شد؛ ابزاری که بسیاری بر این باورند می‌تواند نقطه عطفی جهت مشارکت مستقیم و آسان آحاد مردم در جریان تولید و سرمایه گذاری باشد.

در همین راستا محبوبه اسکندری رئیس اداره تسویه معاملات ابزار‌های نوین مالی بورس کالای ایران در گفت‌و‌گو با خبرنگار اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان گفت: معاملات گواهی سپرده شش محصول گندله سنگ‌آهن، قیر، میلگرد، خودرو، کاتد مس و شمش روی از ۲۸ مهر ماه امسال راه‌اندازی شد. با شروع این معاملات، گام مهمی در مسیر اوراق بهادارسازی کالا‌های اساسی تولیدی، برداشته شد؛ لذا با ایجاد ابزار‌های مالی و اوراق بهادار، کلیه افرادی که دارای کد معاملاتی بازار مالی بورس کالای ایران هستند می‌توانند در این بازار مشارکت کنند؛ بنابراین زمینه متنوع‌سازی پرتفوی دارایی اشخاص، علاوه بر فلزات گرانبها با زنجیره محصولات فلزات اساسی و رنگی فراهم شده است. حضور صندوق‌های سرمایه‌گذاری کالایی در این بازار نیز بر نقدشوندگی نماد و تعمیق معاملات آن کمک بزرگی خواهد کرد. معاملات این اوراق از معافیت مالیات بر درآمد و مالیات ارزش افزوده برخوردار است که جذابیت زیادی را برای فعالان بازار ایجاد می‌کند.

امکان تحویل فیزیکی کالا در تمام نماد‌های گواهی سپرده کالایی وجود دارد

او در پاسخ به این پرسش که تحویل فیزیکی کالا‌های مذکور امکان‌پذیر است؟ بیان کرد: امکان تحویل فیزیکی کالا در تمام نماد‌های گواهی سپرده کالایی وجود دارد چراکه گواهی سپرده کالایی صرفاً زمانی صادر می‌شود که کالای حائز شرایط و استاندارد مشخص شده برای دارایی پایه در انبار‌های پذیرش شده‌ی بورس کالا، سپرده‌گذاری گردد؛ بنابراین هر زمان خریدار یا دارنده گواهی سپرده کالایی درخواست تحویل فیزیکی کالا را داشته باشد، می‌تواند درخواست خود را از طریق دسترسی برخط یا ارائه درخواست به شرکت کارگزاری خود (از طریق ایستگاه‌های معاملاتی)، ثبت کند. به منظور اینکه خریدار بتواند ترجیحات خود را در تحویل کالا از انبار‌های پذیرش شده مشخص نماید، بورس کالا موجودی قابل تحویل از انبار‌های پذیرش شده را در سایت خود اطلاع‌رسانی می‌کند؛ لذا خریدار می‌تواند پس از ثبت درخواست تحویل، طی هماهنگی با انبار مدنظر خود که موجودی کالای قابل تحویل داشته باشد، مراجعه و کالای خود را تحویل بگیرد.

این مقام مسئول افزود: نکته قابل توجه در این زمینه این است که کالا‌های مذکور مشمول مالیات ارزش افزوده هستند لذا خریدار گواهی سپرده کالایی که کالا را از انبار تحویل می‌گیرد، باید ۱۰ درصد ارزش خرید خود را، به عنوان مالیات ارزش افزوده به سازمان امور مالیاتی پرداخت نماید. به این منظور پس از تایید درخواست تحویل خریدار توسط انباردار، مستندی به نام اعلامیه خرید متناسب با درخواست خریدار صادر می‌گردد. این اعلامیه حاوی مشخصات خریدار، میزان درخواست ترخیص، ارزش معامله وی، مبلغ مالیات ارزش افزوده و نیز اطلاعات شناسه پرداخت و حساب مقصد واریز وجه مالیات ارزش افزوده است که توسط کارگزار در اختیار خریدار قرار می‌گیرد یا اینکه خریدار در درگاه mytax.gov.ir در پروفایل خود قادر به مشاهده و پرداخت قبض مالیاتی مزبور خواهد بود. صرفاً پس از پرداخت مالیات مذکور، انباردار مجوز خروج کالا از انبار توسط خریدار را صادر می‌نماید.

نخستین خودرو در بازار گواهی سپرده تحویل داده شد

حالا چهار آذرماه نخستین خودرو در بازار گواهی سپرده تحویل داده شد در همین راستا مدیر خزانه‌داری و انبار‌های بورس کالای ایران با اشاره به تحویل نخستین خودرو در بازار گواهی سپرده کالایی اعلام کرد: نخستین خودروی T ۹ که توسط یکی از مشتریان از مسیر گواهی سپرده خریداری شده بود، به خریدار تحویل شد؛ گواهی سپرده کالایی امکان خرید تدریجی و مرحله‌ای خودرو را برای مردم فراهم کرده است؛ به این معنا که دیگر نیازی به پرداخت یک‌جای بهای خودرو نیست و افراد می‌توانند به‌تدریج و متناسب با توان مالی خود گواهی خریداری کنند.

او توضیح داد: برای هر خودرو معادل ۱۰ هزار گواهی سپرده تعریف شده است. هر فرد می‌تواند از یک تا ده هزار گواهی یا حتی بیشتر خریداری کند و هر زمان که تعداد گواهی‌های او به ۱۰ هزار رسید، فرآیند تحویل خودرو آغاز می‌شود.

مدیر خزانه‌داری و انبار‌های بورس کالا با اشاره به تعهد قطعی خودروساز افزود: در این مکانیسم، انبار یا همان خودروساز موظف است حداکثر ظرف ۳۰ روز کاری پس از تکمیل مراحل و درخواست ترخیص، خودرو را تحویل دهد. این خودرو‌ها کاملاً صفر بوده و پلاک برای نخستین‌بار به نام خریدار صادر می‌شود. به این ترتیب، مصرف‌کنندگان بدون واسطه و با شفافیت کامل از خودروساز خرید می‌کنند و از ضمانت‌های قانونی بورس کالا نیز بهره‌مند می‌شوند.

در ادامه هم رحمان آراسته، مدیر بازار مشتقه و ابزار‌های نوین بورس کالا گفت: سازوکار گواهی سپرده خودرو به خریداران امکان می‌دهد به‌صورت تدریجی و هوشمندانه مالک خودرو شوند؛ مصرف کننده‌ای که با خرید مرحله‌به‌مرحله اوراق و تکمیل ۱۰ هزار گواهی به حد نصاب رسیده بود، توانست پیش از موعد رسمی خودرو خود را تحویل بگیرد.

گواهی سپرده جدید در راه بورس کالا

گواهی سپرده کالایی ابزاری که در حال توسعه است حالا بناست به تنوع آن نیز مجدد افزوده شود در همین زمینه محبوبه اسکندری رئیس اداره تسویه معاملات ابزار‌های نوین مالی بورس کالای ایران، در گفت‌و‌گو با خبرنگار اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان گفت: گواهی سپرده کالایی سایر محصولات زنجیره فولاد نیز در آینده نزدیک در بورس کالای ایران پذیرش خواهد شد و هماهنگی‌های لازم جهت پذیرش این محصولات در بازار مالی بورس کالا انجام شده است.

در نهایت گفتنی است، با توسعه ابزار گواهی سپرده کالایی علاوه بر افزایش شفافیت و کیفیت، مشارکت مردم در تولید نیز در راستای شعار سال افزایش پیدا خواهد می‌کند و دست واسطه‌ها کوتاه می‌شود ابزاری که می‌تواند با استقبال بیشتری مواجه شود‌.