میگنا: «تجاوز» واژه‌ای است که بار منفی زیادی دارد. وقتی صحبت از «تجاوز جنسی» به میان می‌آید این کلمه بار منفی بیشتری پیدا می‌کند. اگر پای درددل فردی که قربانی تجاوز یا آزارجنسی شده بنشینید، او این اتفاق را دردناک‌ترین تجربه زندگی خود می‌داند طوری که انگار قرار نیست هیچ‌وقت آن را فراموش کند و همیشه با آن درگیر است.

شاید آرزوی رسیدن به روزی که هیچ متجاوز جنسی در آن وجود نداشته باشد محال به نظر برسد اما آشنایی با تمام مشکلاتی که این قربانیان متحمل می‌شوند و راهکارهای درمانی و البته پیشگیرانه بدون شک سودمند است.دکتر بهنام اوحدی، روانپزشک در مورد پیامدها و راه‌های درمانی این اتفاق توضیح می‌دهد.

تجاوز جنسی یکی از جرایمی است که اثراث سوء روانی و اجتماعی بسیاری برای فردی که مورد تجاوز قرار گرفته و حتی برای خود مجرم دارد. همچنین افزایش این جرم در جامعه احساس ناامنی در جامعه را بالا برده و مانع فعالیت سودآور قشری از مردم در جامعه می‌گردد.

تعریف
تجاوز جنسی، اصطلاحی در پزشکی قانونی و جرم‌شناسی جنسی است. تجاوز جنسی به معنی انجام نزدیکی جنسی با فرد، بدون رضایت اوست. تجاوز جنسی در حقیقت تنها یک حمله فیزیکی و جنسی نیست؛ بلکه در عین حال حمله معنوی و حمله به شان انسان است که در آن قربانی از حق خود محروم می‌گردد. این خشونت، هرچند همیشه قتل را به همراه نداشته باشد، عموما تهدید به قتل را به همراه دارد. این عمل می‌تواند با اجبار فیزیکی، تهدید، سواستفاده از مسئولیت یا با فردی که ناتوان یا زیر سن قانونی است رخ دهد.
نزدیکی فرد بالغ با افراد کم‌سن و سال و کودکان، حتی اگر با رضایت او باشد، تجاوز محسوب می‌شود. تشخیص تجاوز جنسی به عهده پزشک قانونی است و این تشخیص گاه به سبب فراوانی علایم ایجاد شده پارگی و خون‌مردگی بسیار ساده و گاه به علت نبود علامت مثبت تقریبا غیرممکن است. چند تحقیق عنوان کرده‌اند که تجاوز مذکر به مذکر و مونث به مونث در زندان‌ها بسیار معمول است و احتمال دارد که از بقیه موارد کمترین گزارش را داشته باشد. وقتی تجاوز و استفاده از برده جنسی بخشی از عملی گسترده و سازمان یافته هستند تحت عنوان جنایت علیه بشریت و جنایت جنگی شناخته می‌شوند. تجاوز اگر به قصد از بین بردن جزء یا کل گروهی قومی انجام می‌شود عنصری از جنایت نسل‌کشی به شمار می‌آید.

پیامدهای تجاوز جنسی به دختر
اختلال استرس پس از حادثه : PTSD

یکی از مهم‌ترین عوارضی که بلافاصله بعد از حادثه بروز می‌کند، حالت اختلال استرس بعد از حادثه یا PTSD است، به نحوی که فرد صحنه‌های تجاوز را دوباره فلش‌بک می‌زند، آنها را دوباره تجربه می‌کند و حتی گاهی حالت دفاعی شدید پیدا می‌کند. در این وضعیت او کناره‌گیری می‌کند و دلش می‌خواهد کسی او را نبیند و با او صحبت نکند، ضمن آنکه فعالیت‌های سیستم عصبی‌‌اش زیاد می‌شود، یعنی پاسخش به محرک‌های محیطی مانند صدا و نور افزایش می‌یابد. او نمی‌تواند به کسی اعتماد کرده یا با شخصی ارتباط برقرار کند. در این حالت ممکن است به خودکشی و مرگ فکر کند و آرزوی مردن داشته باشد. اگر زمینه مشکلات روانی در او دیده شود این احتمال وجود دارد که دچار افسردگی شیدایی یا همان افسردگی دوقطبی شود. توهم‌های شنوایی و بینایی، هذیان، خنده‌های بی‌معنی، خشم بی‌جهت و... از عوارض دیگر این اتفاق است.
پس از تجاوز، عادی است که قربانی اختلال استرس حاد را تجربه کند که شامل نشانه‌هایی مشابه نشانه‌های اختلال استرس پس از آسیب است.میگنا دات ای آر، مانند عواطف شدید و گاهی غیرقابل پیش بینی؛ و ممکن است در مواجهه با خاطرات آن حادثه مشکل داشته باشند. در ماه‌های پس از تجاوز، این مشکلات می‌تواند شدید و ناراحت‌کننده باشند و قربانی را از آشکار کردن تجربه ناخوشایندشان نزد دوستان یا خانواده و یا مراجعه به پلیس یا درخواست کمک پزشکی باز بدارند. نشانگان دیگر اختلال استرس حاد شامل این موارد می‌شود:
•زوال شخصیت یا گسستگی (احساس کرختی و بی‌علاقگی، مانند در بهت یا خواب بودن، یا این احساس که دنیا عجیب یا غیرواقعی است)
•دشواری در به خاطر آوردن بخش‌های مهم تجاوز
•بازبینی تجاوز در افکار، خاطرات، یا کابوس‌ها
•پرهیز از کارها، مکان‌ها، افکار و یا احساساتی که تجاوز را یادآوری می‌کنند.
•اضطراب یا افزایش گوش به زنگی (مشکل در خوابیدن، تمرکز و...)
•دوری از زندگی اجتماعی یا محل تجاوز
-

سایر مشکلات روانی
•قربانیان تجاوز می‌توانند به خاطر آزار و اذیت به شدت دچار آسیب شوند و برای مثال به عدم تمرکز، الگوهای خواب نامناسب و اشکال در غذا خوردن دچار شوند.
•واژه‌ تجاوز جنسی بار منفی زیادی دارد. قربانی تجاوز یا آزارجنسی این اتفاق را دردناک‌ترین تجربه زندگی خود می‌داند طوری که انگار قرار نیست هیچ‌وقت آن را فراموش کند و همیشه با آن درگیر است. بخشی از این احساس دردناک مربوط به حسی است که این فرد از جامعه می‌گیرد و بخشی از آن خشونتی است که به زنانگی فرد اعمال شده است.
•از مهم‌ترین عوارض زودهنگام تجاوز جنسی به دختر می‌توان به حالت شوکی که در فرد ایجاد می‌شود، اشاره کرد. احساس طرد شدن از اجتماع و این فکر که به دلیل گناه نکرده مورد تحقیر و تنبیه قرار گرفته است و معمولا با برخورد نامناسب گروه‌های پزشکی و پیراپزشکی اورژانس و حتی پلیس می‌تواند تشدید شود.
•فرد این احساس را دارد که چه‌بسا به‌خاطر ظاهر و پوششی که داشته متجاوز به این عمل ترغیب شده است. به این ترتیب احساس عذاب وجدان فرد چند برابر می‌شود.

•ممکن است فرد به خودکشی و مرگ فکر کند. اگر زمینه مشکلات روانی در او دیده شود این احتمال وجود دارد که دچار افسردگی شیدایی یا همان افسردگی دوقطبی شود. توهم‌های شنوایی و بینایی، هذیان، خنده‌های بی‌معنی، خشم بی‌جهت و... از عوارض دیگر این اتفاق است.
•فردی که مورد تجاوز قرار گرفته در طولانی‌مدت نسبت به رابطه جنسی حس بدی پیدا می‌کند و از آن متنفر می‌شود. دردهای آمیزشی و‌ تنفر از جنس مرد و‌ بدبینی به جنس مخالف از دیگر عوارض تجاوز است. او سعی می‌کند از مردها دوری کند.
-
پس از تجاوز جنسی به دختر چه باید کرد؟
پنهان کاری ممنوع
برخی قربانیان در مورد این موضوع حرف نمی‌زنند غافل از اینکه این پنهان‌کاری عوارض را شدیدتر می‌کند. بیشتر زنانی که مورد تجاوز قرار می‌گیرند یا می‌خواهند این واقعه را از ذهن بیرون کنند و یا مایل به آنچه که فرایند اهانت‌آمیز معاینه پزشکی، بازجویی پلیس و رسیدگی دادگاه می‌دانند، نیستند. گاهی مددکاران و پرستاران یا حتی پلیس به این افراد توصیه می‌کنند این مشکل را پیگیری نکنند چون ممکن است مزاحم پیدا کنند، غافل از اینکه فرد باید درمان شود. این کار باعث می‌شود فرد در این باره با کسی صحبت نکند، برون‌ریزی احساسات نداشته باشد، خطاهای شناختی‌اش در روان‌درمانی اصلاح نشود و نتواند دارودرمانی کند. همه اینها باعث می‌شود عوارض ژرف‌تر و گسترده‌تر شده و احتمال خودکشی و دگرکشی بالا رود.

مراجعه به متخصص زنان
اولین اقدام بعد از حادثه تجاوز جنسی به دختر، مراجعه به روانپزشک و متخصص زنان و زایمان است. اگر درمان انجام نشود این موضوع تا سال‌ها می‌تواند فرد را آزار دهد و زندگی‌اش را تحت‌الشعاع قرار دهد.

جلسات روان درمانی
اگر قربانی، جلسات روان‌درمانی و دارودرمانی را به خوبی و منظم انجام دهد امکان بهبود کامل وجود دارد. متاسفانه در کشور ما جلسات گروه‌درمانی برای خانم‌های آسیب‌دیده وجود ندارد درحالی‌که این روش درمانی بسیار کارآمد است و می‌تواند روند درمان را تسریع کند. به‌طور کلی در مدت ۸ تا ۱۸ ماه گروه‌درمانی نتایج شگرفی به‌همراه دارد.

به‌پرسش‌های دیگران جواب ندهید
اگر فردی از اطرافیان بخواهد درباره این تجاوز جنسی به دختر با قربانی صحبت کند، او باید بگوید تمایلی به صحبت کردن در این باره ندارد. او باید متذکر شود که این مسئله خصوصی است و اگر برای او احترام قائل هستند، باید اجازه دهند در محیط درمانی و با درمانگر درباره این مسئله صحبت کند. توجه داشته باشید که درمانگر فرد باید حتما هم‌جنس قربانی باشد چون اگر جنس مخالف باشد می‌تواند برای فرد آسیب‌زا باشد.

خانواده‌ها حمایت کنند
در پیشامد تجاوز جنسی به دختر افراد خانواده باید تحت هدایت روانپزشک به فردی که مورد تجاوز قرار گرفته کمک کنند. آنها در خانه به هیچ وجه نباید در مورد این موضوع صحبت کنند بلکه باید سعی کنند محیط آرامی برایش فراهم کنند تا لذت ببرد. باید به فکر سرگرمی‌هایی باشند که او را از موضوع جدا کند.
خانواده‌ها باید مراقب باشند فرد داروها را مصرف کند و در عین حال آنها را از دسترس‌او خارج کنند تا ناگهان اوردوز نکند. اگر فرد خودش بخواهد با خانواده صحبت کند بهتر است به او گوش دهند و این اطمینان را ایجاد کنند که این مشکل ممکن است برای هرکسی پیش بیاید، در این اتفاق او نقشی نداشته، دست خداوند و طبیعت قصد تنبیه او را نداشته و این صرفا یک تصادف است.

زود ازدواج نکند
دختری که مورد تجاوز قرار گرفته است برای ترمیم و بازسازی روحی روانی حداقل دو تا سه سال نباید به ازدواج فکر کند. درصورتی‌که فرد قصد ازدواج داشته باشد لزومی ندارد این موضوع را با همسر آینده‌اش مطرح کند چون بسیاری مواقع پیش ‌می‌آید که شوهر به همسر سرکوفت می‌زند و او را متهم می‌کند به اینکه خودش هم در این موضوع نقش داشته است.
-

مجله زندگی ایده آل - نسرین خسروشاهی -با اضافات بیشتر