محبت امام رضا (ع) فقط به گرفتن ضریح آن حضرت نیست! /کرامت انسانی در رفتار یک مدیر اسلامی

پایگاه خبری اقتصادی تراز: در یادداشت گذشته به اهمیت مواسات در اسلام و تفاوت آن با مساوات(1) اشاره نمودیم. سیره امام رضا (ع) نیز در طول زندگی بر همین پایه استوار بوده و آن امام همام در هر شرایطی به رسیدگی به حال مضطران و بیچارگان و نیازمندان اهتمام داشتند. لذا یکی از القاب آن حضرت "مُعینَ الضُعفاء" یعنی یاری کننده انسان های ضعیف است. امام رضا (ع) به مساوات توصیه نمی کردند اما نسبت به عدالت اجتماعی بسیار تاکید داشتند. امام هشتم عدالت ورزی و رسیدگی به حال ضعیفان را موجب ماندگاری و پایداری ثروت امروزی افراد توانگر می داند و می فرماید:
«به کار بستن دادگری و نیکوکاری عامل پایداری نعمتهاست.» (عیون اخبار الرضا 2، 24)

سه نکته:
کمک به نیازمند وظیفه توست
جالب است که امام رضا (ع) کمک به نیازمندان را برای توانمندان نه یک لطف و محبت که یک وظیفه و تکلیف بر عهده شان می داند و می فرماید:
«خداوند توانمند را مکلف کرده تا برای اداره امور بیماران و نیازمندان قیام کند.» (عیون اخبار الرضا 2، 89)

محبت امام رضا (ع) فقط به گرفتن ضریح آن حضرت نیست!
در کتاب کافی از عبدالله بن صلت از یکی از مردم بلخ نقل می کند که می گفت: در مسافرت امام ابوالحسن علی بن موسی الرضا (ع) به خراسان، با او همراه بودم. روزی همگان را بر سر سفره فراخواند و خادمان سیاه و غیر سیاه آمدند و بر سر سفره نشستند. (گویا طبق برخی نقل ها خادمان سیاهپوست و اهل سودان بودند) به حضرت گفتم: فدایت شوم، آیا بهتر نیست که برای اینان سفره ای جداگانه گسترده شود؟ امام با ناراحتی و عتاب فرمودند: خاموش! خدای همه یکی است، و مادر یکی و پدر یکی (پس تفاوتی نیست)، و پاداش و جزای هرکس بسته به کردار او است.» (الکافی 8 / 230، ح 296)

این رفتار انسان دوستانه حضرت درس بسیار بزرگی است برای همه افراد جامعه علی الخصوص مدیران و مسئولان و افراد مطرح جامعه. کسانی که در بین جامعه دارای جایگاه ویژه ای هستند رفتارهایشان نیز تاثیر ویژه ای بر سایر اقشار خوهد گذاشت. امروز در جامعه ما چقدر مدیران با کارمندان جزء و و مسئولان با مردم در ارتباطند؟ کدام مسئول عالی رتبه در مترو پای درددل مردم می نشیند؟ محبت امام رضا (ع) فقط به گرفتن ضریح آن حضرت نیست! باید به سیره امام هم عمل کنیم.

درسی برای مسئولان
در سیره حضرت آمده است که ضمن توجه به نیازهای روحی و معنوی افراد در جهت حل مشکلات مادی آنها نیز اهتمام می ورزید. آورده اند که امام هرگاه سفره ای پهن می نمود از هیچیک از اطرافیان از خدّام گرفته تا دربان و نگهبان نیز غافل نبود و همه را در سفره سهیم می نمود و صد البته در این مصاحبت ها از مشکلات ریز و درشت آنها نیز با خبر می گشت. یک مدیر اسلامی نیز باید در طول روز یا لااقل هفته ساعاتی را در کنار کارمندانش اعم کارمندان ساده و آبدارچی و غیره بگذراند.

پی نوشت:
1- مواسات یعنی کمک کردن به یکدیگر و غافل نبودن از حال هم؛ یعنی منی که خدا به هر دلیلی نعمت های بیشتری عطایم کرده از حال آنکه در شرایط سخت تری است غافل نباشم. نه اینکه او را شریک مالم کنم و مساوات را رعایت کنم و نصف به نصف اموال را تقسیم کنیم!