تک‌نرخی شدن ارز در بورس کلید می‌خورد

به گزارش بانکداران ۲۴ (Banker)،این در حالی است که کارشناسان معتقدند حتی اگر قیمت ارز چند برابر شود باز هم آثار اقتصادی تک‌نرخی شدن آن از طریق مکانیسم بورس به قدری است که می‌تواند این نوسان‌ها را توجیه کند.
چرا که پایین نگاه داشتن تصنعی نرخ ارز با تزریق منابع ارزی، به‌طور عملی باعث کاهش صادرات کشور می‌شود. همزمان این موضوع یارانه‌ای غیرمستقیم به واردات و حمایت از آن است و از همه بدتر به قاچاق کالا دامن می‌زند. نرخ ارزی که به شکل تصنعی پایین نگه داشته می‌شود، باعث ارزان‌تر شدن کالای وارداتی از تولید داخلی می‌شود. دلیل این موضوع نیز روشن است زیرا تورم داخلی بر تولید تأثیرگذار است ولی کالای وارداتی این مشکل را ندارد.
محمد لاهوتی، رئیس کنفدراسیون صادرات ایران در این‌باره می‌گوید: اعتقاد دارم هزینه‌ای که برای شفافیت اقتصادی و تک‌نرخی کردن ارز پرداخت می‌کنیم از فایده آن بیشتر است. درصورتی که این شفافیت اجرایی شود، قطعا در راستای بهبود شرایط محیط کسب‌وکار خواهد بود و ریسک سرمایه‌گذاری در ایران را کاهش خواهد داد زیرا همه مسائل به‌طور شفاف و مشخص در ترازنامه خود را نشان می‌دهد.

وعده‌ای که عملی نشد
بعد از اجرایی شدن برجام، بانک مرکزی وعده داد تا پایان سال۱۳۹۵ ارز تک‌نرخی می‌شود، با وجود این سال95 به پایان رسید و ارز تک‌نرخی نشد. به اعتقاد فعالان بازار سرمایه تک‌نرخی شدن ارز باید دست‌کم یک دهه قبل انجام می‌شد و سازوکار این موضوع در بازار سرمایه از طریق بورس ارز فراهم بود اما در سال‌های قبل، بانک مرکزی با تاسیس بورس ارز مخالف بود و حتی زمانی که قرار شد مسئولان بازار سرمایه خود راسا بورس ارز را تاسیس کنند بانک مرکزی با تاسیس مرکز مبادلات ارزی مانع انجام این کار شد.
به‌نظر می‌رسد هراس مقامات بانک مرکزی فقط از نوسان‌های نرخ ارز نیست. بانک مرکزی از یک سو باید سازوکار لازم را برای کنترل ارز پس از تک‌نرخی شدن در اختیار داشته باشد و از سوی دیگر نگران حاکمیت خود بر بازار ارز است. مهم‌ترین سازوکار بانک مرکزی برای کنترل بازار ارز در اختیار داشتن منابع ارزی کافی برای اجرای سیاست‌های تنظیم بازار است.
به نوشته همشهری،در واقع وعده تک‌نرخی شدن ارز از طریق بورس ارز براساس منابع آزاد شده ناشی از برجام داده شد ولی اجرایی نشدن این طرح شاید به‌معنای این است که پس از برجام منابع ارزی کافی در اختیار این بانک قرار نگرفته است.

ارز تک‌نرخی با بورس ارز
در همین رابطه دیروز سیدحسین سلیمی، نایب‌رئیس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق تهران گفت: با عرضه ارز در بورس، نرخ آن در عرضه و تقاضا تعیین می‌شود و این تنها راهی است که می‌تواند به یکسان‌سازی و تک‌نرخی شدن ارز منجر شود. او توضیح داد: برای یکسان‌سازی نرخ ارز، آیین‌نامه‌ها و مقررات عرضه ارز در بورس تهیه شده است که قرار بود تا پیش از پایان سال گذشته فعالیت آن آغاز شود اما احتیاط کردند و این کار به امسال موکول شد.
وی در ادامه افزود: همزمان با موافقت بانک مرکزی با عرضه ارز اعم از ارزهای دولتی و صادراتی در بورس، تک‌نرخی شدن ارز کلید می‌خورد.عضو هیأت نمایندگان اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران ادامه داد: قیمت ارز تک‌نرخی مستقیماً به میزان ارزی که بانک مرکزی می‌تواند عرضه کند، ربط دارد؛ به‌عبارتی با کمبود عرضه روند صعودی می‌گیرد و با افزایش عرضه به سمت کاهش قیمت حرکت خواهد کرد.
این فعال اقتصادی با اشاره به آمادگی بورس ارز برای آغاز فعالیت گفت: در فرایند عرضه و تقاضا، نرخ روز ارزها تعیین می‌شود و متقاضیان می‌توانند براساس نرخ تعیین‌شده، ارز روز یا ارز آینده (فیوچر) بخرند اما بانک مرکزی باید دستور آغاز فعالیت این بازار را صادر کند.