طی چند دهه اخیر، پیشرفت های بزرگی در بسیاری از صنایع، از جمله صنعت کیک و شیرینی اتفاق افتاده است. بسیاری از این پیش رفت ها به سبب رشد فن آوری ها و نو آوری ها صنایع مرتبط با کیک و شیرینی بوده و برخی دیگر به دلیل تغییرات ذایقه و سبک زندگی مردم در کشور های مختلف بوده است. به نحوی که بسیاری از تحلیل گران اقتصادی، توسعه صنایع کیک و شیرینی را تا سال ۲۰۲۰ با رشد بالایی نسبت به متوسط دیگر صنایع پیش بینی می کنند.
روند صنعت کیک و شیرینی
آمارها حاکی از آن است که در سطح جهان مصرف کیک و شیرینی همچنان روند رو به رشدی را داراست. در دنیای نوآوریها یعنی در جهان امروز دیگر طعم خوب کیک و شیرینی کافی نیست و باید در عین حال بستهبندی و ظاهر کیک و شیرینی نیز مورد پسند مشتریان قرار بگیرد. تحقیقات اخیر نشان میدهد که مشتریان کیک و شیرینی رفته رفته در امر انتخاب بستهبندی و نیز نمای ظاهری این محصولات حساستر میشوند.
صنایع کیک و شیرینی و مسایل زیست محیطی
موضوع مهم دیگری که پیشِ روی صنعت کیک و شیرینی جهان قرار دارد موضوع حفظ محیط زیست و برداشتن قدمهایی بیشتر در این زمینه است. این دو موضوع دستاندرکاران صنعت کیک و شیرینی را با فشارهای کاری و مشکلات مضاعفی رو در رو میسازد، اما خبر خوب این است که تولیدکنندگان صنایع بستهبندی به پیشرفتهای زیادی دست یافتهاند و در این زمینه به دستاندرکاران صنعت کیک و شیرینی نهایت یاری را میرسانند.
بسته بندی؛ یکی از محرک های توسعه صنعت کیک و شیرینی
امروزه در صنعت شیرینی و شکلات، بستهبندیِ اشتهاآور و جذاب همچنان مورد توجه است ولی کافی شمرده نمیشود. در حال حاضر تولیدکنندگان فعال در عرصهی صنعت شکلات و شیرینی به بستهبندیهای خلاقانه و هنرمندانه روی آوردهاند و روز به روز در این زمینه متمرکزتر و دقیقتر عمل میکنند. به عنوان مثال برخی از غولهای صنعت کیک و شیرینی سعی میکنند که مشتریانشان در زمان مصرف محصولات آنان بسته به موقعیتشان مطالب یا تصاویر یا ویدیوهای جالبی را مشاهده کنند! به این ترتیب مشاهده میکنیم که ارتباط دنیای مجازی و دنیای واقعی در زمینهی صنعت شیرینی و شکلات نیز تاثیر عمیق خود را بر جای نهاده است. یکی از پیشگامان عرصهی نوآوری در این زمینه غول شیرینی و شکلات، کمپانی “نستله” است.
“نستله” بر روی بستهبندی برخی از محصولات خود کدهای واکنش سریعِ QR را درج کرده است، به این ترتیب مشتری پس از خرید محصول با قرار دادن تلفن هوشمند خود در برابر این کدِ واکنش سریع، به صفحهای در سایت “یوتیوب” هدایت میشود که در آن جا در درون چهارچوبی به شکل شکلات “کیت کَت” یک فیلم خیلی کوتاه ولی فوقالعاده خندهدار پخش میشود!
مشهور بودن بِرند “نستله” و مارک کوبندهی “کیت کَت” این کمپین تبلیغاتی را به حدی محبوب کرد که سیستم “اندروید”یِ غول دنیای اینترنت: “گوگل”، برای نخستین بار یکی از آرمهای خود را به شکل “کیت کَت” طراحی نمود!
این اتفاق باعث شد که کارشناسان شیرینی و شکلات بار دیگر بر این نکته تاکید کنند که اهمیت نوآوری در بستهبندی شکلات و شیرینی بسیار زیاد است و هر روز نیز به اهمیت آن افزوده میشود، بهخصوص که تولید کیک و شکلات روز به روز افزایش مییابد و با این افزایش تولید، رقابت نیز تنگاتنگ و سختتر میشود.
در حال حاضر، محصولاتی که سالیان سال از عرضهی آنها به بازار کیک و شیرینی میگذرد چه آنهایی که مواد قندی زیاد و چه آنهایی که مواد قندی کمتری دارند و یا شیرینیجات کمروغن، به سرعت در حال تقویت شدن و بازسازی هستند.
همچنین رژیمهای غذایی و گیاهی در صنعت شیرینی و شکلات بسیار بیشتر مورد توجه قرار گرفتهاند. از دیگر جنبههایی که در این زمینه مورد توجه ویژهای هستند، تولیدِ شیرینیجات و شکلاتهای فاقد “گلوتن” و “لاکتوز” است.
نشان «حلال» در صنعت کیک و شیرینی
با وجود جمعیت ۱٫۵ میلیاردی مسلمانان که بیش از ۲۲ درصد جمعیت جهان را شامل می شود، بحث تولید شکلات و شیرینیِ “حلال” نیز یکی از مباحث قابل توجه در صنعت شیرینی و شکلات امروز جهان محسوب میشود. بسیاری از تولید کنندگان کیک و شیرین برای از دست ندادن این جمعیت قابل ملاحظه، الزامات حلال را برای مشتریان مسلمانشان رعایت می کنند. بیشتر این موضوع البته مربوط به استفاده از روغن های حیوانی یا عدم استفاده از الکل در شرینی ها می شود.
از دیگر گامهای نوآورانه در زمینهی مواد شیرینی و شکلاتِ حاویِ فندق و نیز انواع آجیل یا مغز های برشته و یا مغز های نمکین، تولید محصولاتی با طعمهای کاملاً جدید و متنوع است. یکی از کارشناسان صنایع غذایی در این مورد میگوید که: «در سایهی تولید انواع متنوعی از شیرینی، شکلات و تنقلات، برای هر مصرفکنندهای محصول باب میل او وجود دارد.»
نکتهی دیگر، دشوارتر شدن وظیفهی طراحان بستهبندی و گرافیستها و تمامی دستاندرکاران این عرصه است. آنها باید هر روز بیشتر از دیروز در طراحیها و نوع بستهبندیها خلاقیت به خرج بدهند.
از دیگر نکات قابل توجه، ادامهی کمتوجهی مشتریان صنعت شیرینی و شکلات به مسایل محیط زیستی و علاقهی آنها به شیرینیجاتی است که استفاده از آنها از هر جهت بسیار آسان بوده و ضمن سالم بودن بسیار هم تازه باشند.
اکنون افزایش هزینهی شیر، کاکائو و شکر ،چارهای جز صرفهجویی در مواد مصرفی و پایین نگه داشتن هزینهی تولید برای تولیدکنندگان صنعت شیرینیپزی به جا نگذاشته است. در مواقعی که تغییر بستهبندی شکلات و شیرینی مورد نیاز باشد، شرکتهای بزرگ از طریق جایگزین کردن بستهبندیهای جدید به تدریج و به صورت آهسته و طوری که این امر زیانی به شهرت کالایشان نرساند اقدام میکنند.
یکی از این شرکتها شرکت تولید کنندهی شیرینی و شکلات به نام “کورنی” (Corny) بود که در طی ۳۰ سال به مرور از استفادهی خود از بستهبندیهای آلومینیمی کاست و نوع جدیدی از بستهبندی را برای محصولات خود مورد استفاده قرار داد.
اکنون مدتیست که مواد بستهبندی جدید به عنوان جایگزینی برای مواد بستهبندی قدیمی یعنی پلاستیک و آلومینوم وارد صنعت شیرینی و شکلات شده است. اتیکت هشدار دهندهی “گرین باکس” (Greenbox)، بستهبندیهای چوبی، سلولزی، بیوپلاستیکها و برگ نخل که دارای قابلیت بازیافت نیز هستند هماکنون در بیش از ۲۵۰ محصول شیرینی و شکلات کاربرد دارند. این بستهبندیها هم قابل تجزیه در طبیعت هستند و هم بدون ایجاد آلودگی قابل سوزانده شدن میباشند.
به عنوان مثال یک عدد برگ درخت نخل در کارخانهی تولید مواد بستهبندی با فنآوری جدید، ابتدا توسط آب فشار قوی شسته شده سپس توسط یک پرس مکانیکی در معرض حرارت بالا قرا میگیرد و به حالت قالب مورد نظر در میآید. در حقیقت این کار شبیه یک رسم و حکاکی عمیق است. در مرحلهی آخر، کنارههای این بستهبندی تنظیم و رویهی آن جلا داده میشود.
علاوه بر تمامی تلاشهای فوق، دانشمندان د رجستجوی یافتان بستهبندیهای بهتر و طبیعیتری هستند. یکی از پروژههای مهم در این زمینه پروژهی “تِرمو وی” (ThermoWhey)است که طیِ آن تلاش میشود میزان روغنها و کربوهیدراتهای شیرینیجات به حداقل تقلیل داده شوند. همچنین هدفگذاری تقلیل ۲۰ درصدی مصرف انرژی در صنعت شیرینی و شکلات تا سال ۲۰۲۰در نظر گرفته شده است.
تبدیل تولید شیرینیجات به تولید دیجیتالی و تولید انسان – ماشین و ماشین- ماشین از دیگر برنامههای در دست اقدام میباشد. دستیابی به تمامی محصولات شیرینی، کیک و شکلات از طریق موبایل و از هر نقطهی جهان، دیگر چشمانداز پیشرفت و نوآوریهای بیشتر در زمینهی این صنعت است.
یکی از آخرین نمایشگاههای مربوط به نوآوریهای صنعت کیک و شیرینی مربوط به تاریخ ۴ تا ۱۰ ماه مه سال ۲۰۱۷ بود که در “دوسلدورف ” آلمان برگزار شد. در این نمایشگاه حدود ۲۷۰۰ نفر از تمامی شرکتها، کارخانجات و بِرندهای مشهور صنعت شیرینی و شکلات گرد هم آمدند و نوآوریهای خود را در زمینههای مختلف شیرینی، کیک و شکلات عرضه نمودند. در این نمایشگاه اهمیت ویژهای به بستهبندیهای هماهنگ با محیط زیست داده شد. همچنین در نمایشگاه مذکور، سازندگان دستگاههای شیرینیپزی و کیکسازی نوآوریهای خود را در زمینههای مختلف این صنعت به نمایش گذاشتند.