وام و تسهیلات دو واژهای هستند که نه تنها در بین کارمندان بانک یا دستاندکاران امور مالی بسیار استفاده میشوند، بلکه به کرّات توسط عموم مردم نیز مورد استفاده قرار میگیرند. علیرغم کاربرد بسیار این دو واژه، در موارد بسیاری، دو واژهی وام و تسهیلات در معانی اشتباه و بعضاً به جای یکدیگر استفاده میشوند. در نوشتهی پیش رو قصد داریم تا به تعریف هر کدام از این واژهها و بیان تفاوت وام و تسهیلات بپردازیم.
وام چیست؟وام در واقع پول، ملک، کالا و یا هر نوع داراییای است که از جانب یک فرد، یعنی وام دهنده، به فرد دیگر، یعنی وام گیرنده، پرداخت میشود. شرط اصلی در این پرداخت این است که اصل دارایی پرداخت شده به همراه مقداری بهره، پس از گذشت زمان مورد توافق طرفین به وامدهنده بازگردانده شود.
پرداخت وام از جانب بانکها و مؤسسات مالی نقش مهمی در برطرف نمودن مشکلات مالی آحاد افراد جامعه دارد. شاید بتوان گفت که مهمترین هدف وامدهی از آغاز تا کنون همین کارگشایی بوده است.
پرداخت وام تاریخچهی بسیار طولانی دارد و از دیرباز این نوع فعالیت مالی در بین افراد رایج بوده است. در حال حاضر وامها تنوع بسیاری پیدا کردهاند. در حال حاضر در کشور ایران اساس وامدهی بر بانکداری اسلامی یا همان بانکداری بدون ربا استوار است. به چنین وامی در یک اصطلاع عام و رایج «وام قرضالحسنه» گفته میشود.
وام قرضالحسنه چیست؟واژهی قرضالحسنه در قرآن استفاده شده است. بنا به نظر بسیاری منظور قرآن از این واژه همان صدقه است. بنابراین میتوان گفت آنچه با عنوان وام قرضالحسنه در حال حاضر پرداخت میشوند، با کاربرد واژهی قرضالحسنه در قرآن فرق دارد.
منظور از وام قرضالحسنه وامی است که بدون بهره باشد. این نوع وام معمولاً به جای مبالغ نسبتاً زیاد بهره در دیگر وامها، تنها مقداری کارمزد، به نسبت جزئی، از وامگیرنده دریافت میکنند. این کارمزد در حال حاضر حداکثر ۴ درصد است.
وامهای قرضالحسنه عموماً به منظور تأمین وسایل و ملزومات زندگی برای افرادی که پول کافی برای تهیهی این ملزومات ندارند، پرداخت میشوند. این قبیل وامها معمولاً بازدپرداخت ۵ ساله دارند.
با این حال وامهای قرضالحسنه برای کمک به رونق تولید نیز پرداخت میشوند. تأکید پرداخت وامهای قرضالحسنه در راستای کمک به تولید در بخشهای کشاورزی و صعنتی هستند. وامهای قرضالحسنه به بخشهای بازرگانی پرداخت نمیشوند.
مفهوم تسهیلات چیست؟واژهی تسهیلات مفهومی گستردهتر از واژهی وام دارد. به عبارتی دیگر میتوان گفت هر نوع وامی نوعی تسهیلات است اما هر تسهیلاتی وام نیست.
در حقیقت بانکها با گردآوری نقدینگیهای بیهدف از جامعه، آنها را به صورت هدفمند به مصرف میرساند. به چنین فرایندی اصطلاحاً اعطای تسهیلات گفته میشود. به عنوان مثال یکی از اشکال اعطای تسهیلات قرارداد مضاربه است. در این قراداد به زبان ساده، بانک سرمایهی مورد نیاز یک فعالیت تجاری را تأمین نموده و در مقابل در سود آن فعالیت سهیم میشود. مشاهده میکنید که تفاوت وام و تسهیلات با توجه به همین مثال قابل درک است. در وامدهی به هیچ وجه خبری از مشارکت در سود نیست. همانگونه که اشاره شد، اعطای تسهیلات مفهومی گستردهتر نسبت به وام دارد. تسهیلات اشکال دیگری نظیر مشارکت مدنی، جعاله، ضمانتنامه و … دارند.
تفاوت وام و تسهیلات به طور خلاصهبه صورت مختصر میتوان گفت که وجوهی که در جهت افزایش تولید و کمکرسانی به واحدهای صنعتی راکد پرداخت میشوند، در حقیقت همگی به نوعی تسهیلات هستند. این در حالی است که وجوه پرداخت شده برای مواردی مانند ازدواج، خرید مسکن، درمان، و … وام هستند.
منابع مورد استفاده:
بانک پاسارگاد
بانکی
ویکیپدیا
نویسنده: آرش شمسی
بانکر - بهره وام - تسهیلات چیست؟ - تعریف مضاربه چیست؟ - تفاوت تسهیلات و وام - تفاوت وام و تسهیلات - دریافت تسهیلات قرض الحسنه - فرق بین تسهیلات و وام - فرق بین وام و تسهیلات - وام 15 میلیونی بانک قرض الحسنه مهر ایران - وام بدون سپرده - وام فوری - کارمزد وام قرض الحسنه