سوغات شهرهای ایران ( از شیراز تا اصفهان ، تبریز ، یزد و کرمان و … )

شهر شیراز صنایع دستی معروفی همچون قالی بافی، گبه، منبت کاری، خاتم کاری دارد که هر کسی که به این شهر سفر می کند، از این صنایع برای نزدیکان و اقوام سوغات می گیرد. علاوه بر این صنایع زیبا و چشم گیر، انواع عرقیجات، خرما، فالوده، مسقطی، بهارنارنج، لیمو و آبلیمو از بهترین و مشهورترین سوغاتی های شهر شیراز است. آسمونی در این مقاله سوغات شهر شیراز را به طور کامل به شما عزیزان معرفی می کند.

شیراز به دلیل باغ‌ها و گلستان‌های فراوانی که در شهر و خارج از آن وجود دارد، شهر عرقیات محسوب می‌شود. در شهر شیراز بهترین و تازه‌ترین عرقیات که هرکدام علاوه بر طعم، خواص دارویی و درمانی ویژه‌ای نیز دارند تهیه می‌شود. از مهم‌ترین این عرقیات می‌توان به عرق بیدمشک، نسترن و عرقیات دو آتشه شیراز اشاره کرد. آبلیمو از دیگر تولیدات مهم و برجستهٔ شیراز است. باغات مرکبات به ویژه لیمو در شیراز باعث شده که آبلیموی شیراز چه از لحاظ گستردگی تولید و چه از لحاظ طعم و مزه در ایران در رتبهٔ اول قرار گیرد. سالاد شیرازی نامی است که در سراسر شهرهای ایران شناخته شده‌است. این سالاد با خوردکردن و ترکیب پیاز، خیار و گوجه فرنگی بدون استفاده از کاهو تهیه می‌شود و با آب نارنج تازه یا کمی آبلیمو یا آبغوره و نمک و نعنای خشک (به صورت پودرشده) تهیه می‌شود. فالوده شیرازی نیز از دیگر خوردنی‌های شیراز است که به سبک خاصی تهیه می شود و با دیگر فالوده ها ماننده (ماقوت یزدی) متفاوت می باشد. کلم پلوی شیرازی، شکرپلو، آش سبزی، کلوچه و مسقطی، ترحلوا، آش کارده، نان یوخه و نان شیری از دیگر خوراکی‌های خاص شیراز است.

معروف ترین سوغات شیراز

مسقطی شیراز

مسقطی شیراز از معروف‌ترین شیرینی‌های کشور ایران است که به نوعی حلوای شیرازی هم نام دارد. مردم ایران زمین، در هنگام نوروز بر سر سفره هایشان از مسقطی به عنوان دسر وشیرینی استفاده می‌کنند.

در شهر شیراز این شیرینی خوشمزه به انواع گوناگونی تولید می‌شود که مشهورترین و باکیفیت‌ترین آن‌ها، مسقطی لارستان است.

در تهیه و پخت مسقطی از نشاسته استفاده می‌شود که برای هزم غذا خیلی مفید و مهم است.

لیمو و آبلیمو شیراز

در شهر شیراز به خاطر آب و هوای خوبی که دارد، مزارع و باغ‌های زیادی برای کشت مرکبات وجود دارد. لیمو از جمله مرکباتی است که در جهرم کشت می‌شود. از این لیمو علاوه بر تامین خانه‌های کشور ایران، به کشورهای عربی و اروپایی هم صادر دارد.

لیموی ترش و خوشمزه‌ی شیراز به شکل‌های مختلفی همچون لیمو خشک، آب لیمو و اسانس به فروش می‌رود.

از لیمو و آبلیمو در خوش‌طمع کردن غذا بکار برده می‌شود و خاصیت فراوانی برای درمان برخی بیماری‌ها دارد. لیمو سرشار از ویتامینc است و در روشن و جوان‌شدن پوست تاثیر زیادی دارد. جالب است بدانید برای جلوگیری از ریزش مو و تاسی سر بسیار تاثیرگذار است.

عرقیات شیراز

در داخل شهر شیراز و اطرف آن گلستان‌های فراوانی دیده می‌شود که از آن‌ها در ساختن انواع عرقیات استفاده می‌شود. از معروف‌ترین و پرکاربردترین این عرقیات می‌توان به عرق دوآتش، بیدمشک و نسترن اشاره کرد که در طعم و خاصیت درمانی خود بینظیر هستند. وجود باغ‌ها و گلستان‌های فراوان در شیراز و حومه آن ، شیراز را به شهر عرقیات میشناسند. البته گلاب را هم باید به این عرقیات اضافه کرد که گلاب میمند، معروف‌ترین و پرآوازه‌ترین گلاب شیراز نام دارد.

از عرقیات در خوشمزه کردن غذاها، شیرینی‌ها، شربت‌ها و همچنین در ساختن داروخای گیاهی، سنتی و خوشبو کردن خانه‌ها و مساجد استفاده می‌شود.

بهارنارنج شیراز

نارنج از دیگر مرکباتی است که در شهر شیراز به چشم می‌خورد. از این میوه در صنعت عطرسازی و تهیه‌ی اسانس بکار گرفته می‌شود.

نارنج در فصل بهار و در ماه اردیبهشت شهر شیراز را عطرآگین می‌کند. این میوه‌ی باارزش از محبوب‌ترین مرکبات شهر شیراز است. نارنج را به صورت آب‌نارنج هم می فروشند.

نارنج در آرام شدن اعصاب، جلوگیری از استرس، اشتها آور، ضد سرفه، کم کردم سردرد از جمله میگرن، تنظیم تپش نامنظم قلب، کنترل حمله های قلبی و تشنج تاثیر زیادی دارد.

طی تحقیقات دانشمندان روی این میوه به این نتیجه رسیدند که اگر قبل از خواب در یک فنجان چای کمی عرق بهار نارنج بریزید و میل کنید، به راحتی به خواب خواهید رفت.

فالوده شیراز

شهرشیراز فالوده‌های خوشمزه و دلچسبی دارد و با اضافه کردن لیموترش و عرقیات مختلف، بر خوشطمع شدن آن می‌افزاید. این فالوده را به شکل خشک هم در شیراز می‌فروشند و مسافران به عنوان سوغات برای اقوام خود تهیه می‌کنند.

سوغاتی‌ استان اصفهان

اصفهان همیشه از مراکز مهم صنعت قلمزنی‌ ایران بوده‌ و هست و بیشترین‌‌ تعداد کارگاه‌های صنایع‌ دستی اصفهان را کارگاه‌های قلمزنی‌ مس‌ و برنج‌ تشکیل می‌دهند و ‌تعداد شاغلین این‌ رشته نسبت به‌ سایر رشته‌ها زیادتر است‌.
علاوه بر صنایع دستى، شیرینى گز و پولکى اصفهان و گلاب قمصر کاشان از سوغاتى‌هاى مشهور استان اصفهان است. یکی از

معروفترین سوغات اصفهان گز می‌باشد مواد اولیه این شیرینی مطبوع و مشهور که گز انگبین باشد، در اطراف این شهر به عمل می‌آید.
از دیگر سوغات اصفهان باید به خاتم، مینا، گچبری، گره چینی، قلمدان سازی، کاشیکاری، خوشنویسی، مسگری، منبت‌کاری، نقاشی، نقاشی باستانی، معرق، صحافی، سفالگری، مینیاتور و قالی بافی اشاره کرد

سوغاتی‌ استان زنجان

نام زنجان که می آید، آدم یاد چاقوهای این شهر می افتد. چاقوهاى ظریف و با دوام زنجان از دیرباز لقب سوغاتی زنجان را با خود یدک می کشند. فرش، گلیم و جاجیم زنجان نیز شهرت خاصى دارد.

انواع چاقو: قلم تراش، جیبى، دسته ملیله، کارد آشپزخانه و … .

ملیله: انواع پایه هاى استکان، سینى، قاشق و چنگال غذا و چایخورى، کاسه، گلدان، قاب عکس و … .

چارق: نوعى کفش روفرشى بسیار زیباى زنانه

وسایل نقره اى، منجوق دوزی، گل دوزی، نان اردک، سقز، فرش و گلیم دستباف نیز از دیگر سوغاتی های زنجان هستند.

سوغاتی‌ استان خوزستان

شیرینی: حلوا ارده، حلوا شکری، حلوا کنجدی، شیره ارده، انواع کلوچه های سنتی.

کشاورزی: انواع ادویه، خرما، لیف خرما.

صنایع دستی: جاجیم، حصیربافی، خراطی، سجاده بافی، گبه، گلیم، فرش، قالیبافی، قلابدوزی، چوقا بافی و گبه بافی و نمد.

سوغاتی‌ استان خراسان شمالی

بجنورد: آبنبات، شکر پنیر، لباس های محلی، قالی، گلیم، چارق پشتی و قالیچه های مرغوب ترکمنی، قره قوروت، کشک و انگور رازقی (کلاداری) در بجنورد

شیروان: قالیچه و خرسگ، جاجیم، نمد، پوستین، خشکبار و سیب بهاره

جاجرم: چادر شب روئین، سیب روئین، حوله دستی در اسفراین، کلاه کرکی جاجرمی

مانه و سملقان: جل و زیور آلات اسب اصیل ترکمن و هلوی درکش

فاروج: کشمش و آجیل

سوغاتی‌ استان خراسان رضوی

معروفترین‌ سوغاتی‌های‌ استان‌ خراسان رضوی عبارتند از: زعفران، انواع فرش وگلیم، انواع محصولات ابریشمی، شعربافی، نمد، پشم ریسی، پیکره‌های سنگی، سنگ فیروزه، کارهای دستی سرامیکی و نی بافی. سایر محصولات دستی عبارتند از: گیوه، چاروق، کارهای چوبی و فلزی، نقاشی بر روی چرم، انواع مهر و تسبیح و بافته های مربوط به نشانه‌ها و پرچم های مذهبی.

عطریات: دکان های عطر فروشی در همه خیابان‌های اطراف حرم پراکنده‌اند. اما بیشتر آنان در بزرگترین بازار منطقه موسوم به بازار رضا متمرکزند.

یکی دیگر از سوغات‌های شهر مشهد انواع نبات‌ها، نقل‌ها و شیرینی‌هاست. نبات‌های پخته شده بر دو نوع کلی تقسیم می‌شوند.
زرشک یکی دیگر از محصولات ارزشمند کشاورزی خراسان رضوی است که همچون زعفران در نواحی جنوبی و کم آب این استان به ثمر می رسد.

ادویه جات: از سوغات خراسان رضوی می‌توان به بسته‌های ادویه‌ای اشاره کرد که در بسیاری از دکان‌های اطراف حرم به فروش می‌رسد. این بسته‌ها به ادویه هفت رنگ موسوم شده‌اند که شامل فلفل سیاه، قرمز، دارچین، زردچوبه، پودرسیر یا موسیر، سماق، گل پر و غیره می‌باشند.

انگشتر و زیورآلات: در طبقه دوم بازار بزرگ رضا دکان های متعددی وجود دارد که صنعتگران بسیاری در آنها به کار ساخت انواع زیورآلات و انگشتر نقره سرگرمند.

سوغاتی‌ استان خراسان جنوبی

علاوه بر زعفران، زرشک، آلو بخارا، عناب، سنجد، بادام کوهی، گردو، کشک سیاه، کشک زرد، کشک زیره‌ای، قره قروت، برگه هلو و قالی در نقشها، طرحها و رنگهای متنوع از سوغات بیرجند می‌باشند.

بخش کشاورزی: آلو بخارا، انار، زعفران، زرشک، عناب بیرجند، توت خشک

بخش دامداری: قره قروت، کشک

بخش صنایع دستی: انواع قلاب بافی ها، انواع محصول های حصیری، زیلو، پارچه های سوزن دوزی شده، قالی

خراسان جنوبی دارای محصولات استراتژیک در سطح کشور و جهان می باشد که از آن جمله می‌توان به محصولات زعفران، زرشک، انار نام برد.

سوغاتی‌ استان چهارمحال و بختیاری

انواع‌ صنایع‌ دستی‌ و سوغاتی‌های‌ استان‌ چهار محال‌ بختیاری عبارتند از: قالی ‌معروف‌ چال‌ شتری‌، چوخا، نمد، گیوه‌، خورچین‌، گلیم‌، سیاه‌ چادر، جاجیم‌، وریس‌ یا طناب‌ ابریشمی‌، کلاه‌های‌نمدی‌، خور، جل‌، پلاس‌ و کچمه‌ دان‌ – گز آن‌ نیز معروف‌ است‌.

سوغاتی‌ استان بوشهر

پس از آن باید از عباى شترى بوشهر نام برد که در نوع خود منحصر به فرد می‌باشد و امروزه به مقدار بسیار محدودى تولید می‌گردد.

گرگوربافى، حصیربافى، سفال و سرامیک از دیگر صنایع دستى استان بوشهر هستند. محصولات دریایى (ماهى و میگو) و شیره خرما و ارده از سوغاتى این استان هستند.

خرما، حلوای مسقطی، ارده، حلوا راشی، حلوای سنگک، خارک پخته، انواع ماهی و میگو، عروسک ها و کالاهایی تزئینی صدفی و انواع حصیرها و سبد های بافته شده از برگ درخت نخل از سوغاتی های استان بوشهر می باشد.

سوغاتی‌ استان ایلام

مهمترین سوغات محلی استان ایلام عبارتند از:

روغن حیوانی و کره محلی با طعم بسیار لذیذ

عسل کوهی و ناب مناطق سورگه و شلم

کشک، کنجدو گردو

ترخینه، که با توجه به مواد به کار رفته در آن درمان بسیار خوبی برای سرما خوردگی است

سقز محلی (شیره درخت بنه) که به وفور در کوه ها ی استان وجود دارد

شیرینی پژی بر ساق، شیرینی کله کنجی، شیرینی کاک

حلوائی بگل (ترکیبی از پودر کشک و خرما)

کله کنجی، گمکه، جاجیم، نمد، سیاه چادر.

از مهمترین صنایع دستى دیگر استان جاجیم بافى، نمد مالى، گیوه بافى، فرنجى مالى، قتره بافى، صنایع چوبى نیز از جمله ملزومات ورزشى و خانگى است که بدست هنرمندان ایلامى‌ها ساخته می‌شود.

سوغاتی‌ استان اردبیل

استان اردبیل سوغاتی‌های فراوانی دارد و معروف‌ترین آنها عبارتند از: سرشیر، عسل، کره، حلوای سیاه، آبنبات، شیرینی‌های محلی و تخمه آفتابگردان.

انواع فرش، مسند، شال، ورنی، گلیم، جاجیم، اشیا سفالی، چوبی و فلزی و … هنرمندانه همراه با نقش و نگارهای زیبا از جمله صنایع دستی استان اردبیل به حساب می‌آیند.

سوغاتی‌ استان آذربایجان‌غربی

سوغات این استان عبارتند از: صنایع چوبی، انواع قالی و بافته‌های دستی شامل گلیم، دستکش، شال گردن، کلاه، عرقیات از جمله عرقیات گیاهی، عرق بیدمشک، بادرنجبو، عرق نعناع، گلاب، انواع نقل، گردو و بیدمشک، حلوای گردو و حلوای هویج، انواع محصولات باغی و کشاورزی شامل انگور، سیب درختی، عسل، لبنیات، کشمش، نقل بیدمشک، حلوای گردو، بافتنی های دستی، صنایع چوبی و ریزه کاری فرشهای دستباف و …معرق کاری نیز از صنایع دستی مهم این استان است.

سوغاتی‌ استان آذربایجان‌شرقی

در بخش صنایع دستی می‌توان به قالی‌های دستباف و تابلوفرش‌های نفیس و بی‌نظیر اشاره کرد. نقره کاری یا حکاکی روی نقره، نقره کوبی، چاپ کلاقه‌‌ای اسکو یا باتیک که یکی از روش‌های چاپ روی پارچه است و شامل انواع روسری، لباس، رومیزی، شال گردن و تابلوهای دیواری، ورنی بافی اهر و ارسباران (ورنی های پشمی، ورنی پشمی ابریشمی، ورنی کف ابریشم و ورنی ابریشم خالص)، محصولات چرمین تبریز (کیف، کفش، پوشاک و برخی اقلام خانگی)

در دسته خوراکی ها نیز قورابیه، نوقا، میانپر، لاتیقوم (راحت الحلقوم)، ریس، شیرینی کنجدی، سوجوق، باسلیق، شکلات تسبیحی، عسل و دوشاب در بخش خوراکی های شیرین و نیز پنیر لیقوان، ترشی زغال اخته و آجیل تبریز در سایر ذائقه های می تواند سوغاتی خوبی برای مسافران این استان باشد.

سوغات یزد

کیک یزدی، قطاب، پشمک، باقلوا، کیک یزدی، لوزهای پنجگانه، حاجی بادام، سوهان، ارده

هنر ترمه بافى در یزد سابقه تاریخى دارد وابتدا در انحصار زرتشتیان بوده و از آن براى تهیه شلوارهاى مخصوص مجالس جشن عروسى استفاده میشده است.

نقش ترمه بیشتر جقه، شاخ گوزن و گل محمدى است.

ترمه، پارچه اى است در نهایت زیباییکه تار آن از ابریشم تابیده و پود آن از ابرشم، نخ و پشم الوان است ترمه هاى قدیم را به سر انگشت مى بافتند و به این دلیل به انگشت باف معروف بودند. امروز تولید ترمه، نیمه دستى است.

در بهاباد، تفت، مهریز و در برخى روستاهاى استان یزد، هنوز زنان در اوقات فراغت خود با استفاده از سوزن و نخ پنبه اى رویه گیوه میبافند، یا به گفته خود گیوه مى چینند.

زیلوبافى در استان یزد رایج و زیلوهاى استان معروف است.

شهر قدیمى میبد مرکز عمده فعالیتهاى سفالگرى است. سفال و سرامیک میبد، با نقشهاى اصیل مرغ و ماهى و خورشید خانم آوازه اى بلند دارد.

از بهترین سوغاتى هاى شهر یزد ، شیرینى هاى آن است. باقلوا، قطاب، زولبیا، پشمک، لوز بید مشک، حاجى بادام و لوز پسته از شیرینى هاى معروف یزدى است. سوهان، عرقیات سنتى و حلوا ارده یزد نیز معروف است.

سوغات قم

فرش ابریشم: فرش ابریشم دستباف قم از نفیس ترین صنایع دستى است که از نظر رنگ آمیزى و طرح و نقشه اصیل ایرانى و کیفیت طرفداران بسیارى دارد.

سفال و سرامیک: این هنر دستى، با سابقه دیرینه خود در طرح هاى خاص خود طرفداران زیادى در داخل و خارج از کشور دارد.

منبت کارى چوب: نقوش و طرح هاى زیبایى است که روى انواع میز و صندلى و صنایع چوبى کنده کارى مى گردد و این صنعت دستى در قم به دست استادکارانى بسیار ماهر و زبردست ساخته مى شود.

سوغات کرمان

قالى کرمان که از نظر بافت و طرح بسیار زیبا و منحصر به فرد است از مهمترین صنایع دستى کرمان و ایران است. پته دوزى نیز که نوعى سوزن دوزى است در کرمان رواج دارد.خوراکی هایی چون پسته، قاووت، کماچ سهن، سمنو، کلمپه و خرمای بم از سوغاتی های این استان به شمار می روند. علاوه بر این اهل هنر می توانند از انواع پته، قالی، گلیم، شیریکی پیچ، کارهای قلمزنی، ظروف مسی آن بهره ببرند. در جوار این مقوله های متنوع، باید از داروها و گیاهان دارویی چون زیره، حنا، سدر و کتیرا نیز نام برد .

سوغات بندر عباس

سبدبافى و حصیربافى در منطقه میناب و بشاگرد رواج فوق العاده اى دارد. گلابتون دوزى که در مناطق مختلف به زردوزى، کم دوزى، کمه دوزى، کمان دوزى و برودرى دوزى شهرت دارد. در این نوع دوزندگى که جنبه تزئینى دارد، رشته هاى باریک زر و سیم بکار مى رود. اطراف بندر لنگه، بندرعباس و میناب از مراکز عمده تولید آن در استان است.

سوغات گیلان

پاچ باقلا، گندمین، رشته خشکار، انگور خمس ، دوشاب، مغزحلوا، خکاره دبیج، کدو مربا، اخته، ولش، بادرنگ، بهار نارنج مربا، پول پرتقال مربا، آب غوره، رب انار، آلوچه، آب کونوس،شاه بلوط، آب خوج، ترش سیب، ترش انار، خاش کویی، کویی، ترب، فلفل سبز، برگ سیر، سیر ترشی، درار، هفتا بیجار، گینجه واش، خرش، چوواش، چوچاق، تین، بینه، دوشاب برنج، جوکول، برنج ، گلوچه سنتئ، گشتائ برنجئ صندوق بوکال

سوغات استان سیستان و بلوچستان

از جمله مهم ترین صنایع دستى این استان مى توان به حصیر بافب، سوزن دوزى و خامه دوزى و سفالگرى اشاره کرد.
حصیر بافى:

با توجه به نى زارهاى اطراف دریاچه هامون۷ ساخت انواع محصولات حصیرى از نوعى نى که در محل به نام “لوخ” معروف است در این مناطق رونق فراوانى دارد. همچنین در مناطق مرکزى و جنوب شرقى استان نیز از برگهاى نوعى نخل بنام محلى “داز” انواع محصولات حصیرى بافته مى شود.

سوزن دوزى و خامه دوزى:

یکى از صنایع بسیار معروف این استان سوزن دوزى است که خاص زنان بلوچ است. محصولات سوزن دوزى تنوع بسیار دارد و از لباس و رومیزى تا وسایل تزئینى را در بر مى گیرد. خامه دوزى نیز شبیه سوزن دوزى است که در بافت محصولات از آیینه هاى ریزى براى تزیین استفاده مى شود. رومیزى ، کلاه، جلیقه و پیش سینه از جمله مهم ترین چیزهایى است که بر روى آنها خامه دوزى مى شود.
سفال کلپورگان:

در روستاى کلپورگان شهرستان سراوان سفالگرى سابقه شش تا هفت هزار ساله دارد. از ویژگى هاى خاص سفال گلپورگان آن است که اولا تنها زنان به سفالگرى اشتغال دارند. در ساخت ظروف و اشیاء سفالى از چرخ سفالگرى استفاده نمى شود و شکل دهى با دست است.