پیشگیری و درمان بیماری آنوریسم مغزی

آنوریسم مغزی برآمدگی غیر طبیعی در عروق مغزی است و درجایی که دیواره عروق خونی آن ضعیف شده گسترش می یابد.

آنوریسم مغزی ممکن است اجازه دهد خون به داخل فضای زیر عنکبوتیه اطراف مغز نشت کند و باعث آسیب به سلول های مغزی گردد. آنوریسم های مغزی همچنین ممکن است پاره شوند و به سکته مغزی جدی و شاید کشنده تبدیل گردند.

آنوریسم مغزی به عنوان ایجاد تورم در یک رگ خونی مغز شناخته می شود. در تعریف این شرایط گفته می شود همانند توتی آویزان از ساقه به نظر می رسد. در شرایطی که بیشتر آنوریسم ها پاره نمی شوند یا مشکلات سلامت ایجاد نمی کنند، نمونه هایی که چنین شرایطی را تجربه می کنند موجب خونریزی در مغز – سکته مغزی هموراژیک – می شوند.

انواع آنوریسم مغزی

۱- آنوریسم کیسه ای: تشکیل یک کیسه در یک طرف دیواره رگ خونی است.

۲- آنوریسم دوکی شکل: اتساع و باد کردن دیواره سرخرگ از همه طرف و به شکل دوک است.

۳- آنوریسم پاره شده: ترکیدن آنوریسم و خونریزی به داخل بافت های اطراف است.

چرا یک آنوریسم مغزی تشکیل می شود؟

– شایع‌ترین علت آنوریسم، افزایش فشارخون است که سرخرگ را ضعیف می‌کند.

– آترواسکلروز (سخت شدن رگ‌ها)

– ضعف مادرزادی سرخرگ (به خصوص در مورد آنوریسم‌های سرخرگ‌هایی که به مغز می‌روند)

– صدمه فیزیکی

– عفونت آئورت در اثر بیماری سیفلیس (نادر است‌)

– عفونت آئورت دراثر بیماری اندوکاردیت (درمورد آنوریسم سرخرگ‌هایی که به مغز می‌روند)

– عفونت آئورت بعد از جراحی آئورت

آنوریسم مغزی برآمدگی غیر طبیعی در عروق مغزی است

عوامل خطر آنوریسم‌

– سن بیشتر از ۶۰ سال

– سابقه حمله قلبی

– فشار خون بالا

– سیگار کشیدن

– چاقی

– سابقه خانوادگی ابتلا به تصلب شرایین

– پلی آرتریت گره‌ای

آشنایی با نشانه‌های هشدار دهنده آنوریسم مغزی

سردرد ناگهانی و شدید

سردردها اغلب ممکن است نشان دهنده موضوعی جدی باشند. در مورد آنوریسم، سردرد می تواند به واقع بد و شدید باشد و فرد اغلب آن را به عنوان بدترین سردرد زندگی خود توصیف می کند. اما در این شرایط چه رخ می دهد؟ نشت خون پوشش های مغزی را تحریک کرده و درد شکل می گیرد. سردرد ناشی از آنوریسم به ناگاه شکل گرفته و بسیار شدید است.

دوبینی یا پلک افتاده

این شرایط می تواند به واسطه یک آنوریسم بزرگ که روی عصب حرکت دهنده چشم فشار وارد می کند، رخ دهد. اگر به ناگاه با یک مشکل بینایی – دو بینی، افتادگی پلک – مواجه شدید بلافاصله با مرکز فوریت های پزشکی تماس بگیرید. این شرایطی نیست که انتظار برای مشاهده نتیجه آن اقدامی منطقی باشید.

ضعف یا بی حسی در یک سمت بدن یا صورت

یکی دیگر از نشانه های آنوریسم بی حسی نیمی از صورت یا یک سمت از بدن است. این شرایط به دلیل نشت لخته های خون ریز از آنوریسم که رگ های کوچک منتهی به مناطق مهم مغز را مسدود می کنند، شکل می گیرد. آنوریسم هماند تاولی با یک دیواره نازک است که می تواند ترکیده و خون نشت کرده از آن در طول مسیر خود ویرانی به بار آورد.

مشکلات دستگاه گوارش

هنگامی که دارای یک آنوریسم مغزی هستند، امکان تجربه حالت تهوع یا استفراغ وجود دارد. خونریزی و سردرد دلایل اصلی شکل گیری این شرایط هستند. ابتدا سردرد آغاز می شود و سپس ممکن است حالت تهوع، استفراغ، یا اسهال را تجربه کنید. از دیگر نشانه های شایع می توان به خونریزی، سرگیجه، حساسیت به نور و گرفتگی گردن اشاره کرد. این موارد با خونریزی یا در برخی موارد با فشار در سر یا فشار آنوریسم بر ساختارهای مرتبط پیوند خورده اند.

تغییر در شیوه زندگی در پیشگیری از یک آنوریسم مغزی ممکن است مفید باشد

تشخیص بیماری آنوریسم مغزی

اولین اقدام تشخیصی انجام سی تی اسکن مغزی است در موارد مشکوک بررسی مایع مغزی نخاعی (CSF) نیاز است و وقتی به ضایعه عروق مغزی شک کردیم اقدامات بعدی مثل سی تی اسکن، آنژیوگرافی ضروری است.

چگونه می توان از آنوریسم مغزی پیشگیری کرد؟

تغییر در شیوه زندگی که در پیشگیری از یک آنوریسم مغزی ممکن است مفید باشد عبارتند از:

سیگار نکشید.

ورزش منظم

خوردن رژیم غذایی متعادل و کم چرب

دریافت کمک برای ترک کردن الکل و یا سایر مواد غیر مجاز

کنترل فشار خون بالا

عوامل خطرآفرین آنوریسم مغزی

عوامل خطرآفرینی که پزشکان و پژوهشگران معتقدند به تشکیل آنوریسم مغزی منجر می شوند، شامل موارد زیر هستند:

– سیگار کشیدن

– فشار خون بالا

– سابقه خانوادگی ابتلا به آنوریسم مغزی

– سن بیش از ۴۰ سال

– جنسیت – زنان در مقایسه با مردان بیشتر دچار آنوریسم می شوند

– ابتلا به اختلالات دیگر مانند سندرم اهلرز-دانلوس، بیماری کلیه پلی‌‌سیستیک، سندرم مارفان، و دیسپلازی فیبرعضلانی (FMD)

– استفاده از مواد مخدر، به ویژه کوکائین

– عفونت

– تومورها

– ضربه مغزی (TBI)

عوارض آنوریسم‌ مغزی

– سکته مغزی

– پاره‌شدن آنوریسم‌. علایم پارگی بسته به مکان آنوریسم عبارت‌اند از: سردرد شدید، درد شدید و تند و تیز در قفسه سینه، شکم یا پا و از دست دادن هوشیاری‌. اگر پارگی آنوریسم درمان نشود، می‌تواند به مرگ بیانجامد.

اولین اقدام تشخیصی بیماری آنوریسم مغزی انجام سی تی اسکن مغزی است

درمان بیماری آنوریسم مغزی

امروزه روش درمان در آنوریسم‌های مغزی به دو نوع تقسیم می‌شود.

روش اندوواسکولار (اینترونشن)

که در این روش از طریق عروق مغزی بدون عمل جراحی باز و بدون بازکردن جمجمه با استفاده از کاتتر و مواد مخصوص وارد شریان شده و آنوریسم را پیدا کرده و با تزریق مواد خاص یا بالون این ضایعه عروق را مسدود می‌کنند.

روش عمل جراحی باز

در این روش با عمل جراحی ضایعه عروق را پیدا کرده و با استفاده از کلیپس‌های مخصوص آنوریسم را می‌بندند. هر دو روش دارای فواید و عوارض‌های می‌باشد؛ لذا انتخاب هر روش بهتر است با نظر پزشک معالج باشد.

درمان آنوریسم‌های که بطور اتفاقی کشف می‌شوند

در صورتی که اندازه آنوریسم بیش از ۳ میلی‌متر باشد این آنوریسم باید درمان شود و بسته شود. در صورتی که اولین آنژیوگرافی در بیمار منفی بود بعد از آن باید سی تی آنژیوگرافی شود و اگر منفی بود دو هفته بعد آنژیوگرافی تکرار شود.

زمان جراحی آنوریسم مغزی

زمان جراحی در اولین فرصت می‌باشد و هر چه زودتر انجام شود فقط در مواردی که حال عمومی بیمار خوب نباشد و بیمار در حالت ساب کما یا کما است عمل جراحی تا به هوش آمدن بیمار باید به نعویق افتد.