اتیسم جن‌زدگی و عقب‌ماندگی نیست!

میگنا: معرفت میراحمدیان در همایشی با موضوع «آشنایی با دنیای اتیسم در سه ساعت» که در هتل پردیشان مشهد برگزار شده است اظهار کرد: تا زمانی که خانواده کودک اتیستیک، بیماری کودک خود را نپذیرد امیدی برای تلاش در راستای بهبودی کودک به دست نخواهد آورد. در تعریف اوتیسم باید گفت که یک اختلال عصبی-رشدی است که پیش از سه سالگی به وجود آمده و تا آخر عمر همراه با فرد است. اتیسم بیماری نیست بلکه یک ویژگی است که نیاز به سنجش به‌موقع و آموزش و پرورش دارد.

وی افزود: معمولا بچه‌های اتیستیک دارای اختلال گوارشی و متابولیسمی هستند، این درحالی است که بسیاری از ویژگی‌های بیماری آن‌ها با هم متفاوت است و ویژگی‌های فردی گوناگونی دارند. این کودکان به دو دسته تقسیم می‌شوند یک دسته کودکانی با عملکرد پایین که برای کوچکترین مسائل زندگی نیاز به آموزش دارند و کودکانی با عملکرد بالا که شباهت زیادی به بچه‌های عادی دارند.

این روانشناس کودک و نوجوان با اشاره به اینکه «به‌طور مجموع کودکان اتیستیک سه ویژگی مشترک دارند» ادامه داد: می‌توان از روی این ویژگی‌ها بیماری این کودکان را شناسایی کرد. از جمله این ویژگی‌ها داشتن الگوهای رفتاری تکراری مانند: بال‌بال زدن و درگیری با یک اسباب‌بازی که ساعت‌ها به طول می‌انجامد، دومین ویژگی مشکل ارتباطی است که از مهمترین چالش‌های زندگی این کودکان است. همچنین این افراد در زمینه کلامی و غیرکلامی دارای مشکلاتی هستند، درواقع نمی‌توانند به درستی صحبت کرده و یا حتی گاهی تنها جملاتی را به صورت طوطی‌وار بیان می‌کنند. در زمینه غیرکلامی نمی‌توانند مفهوم خود را توسط زبان بدن منتقل کنند. ویژگی دیگر این کودکان، اختلال در رفتار اجتماعی است درواقع این افراد هنجار و قوانین اجتماعی جامعه را درک نکرده و آنچه در ذهن خود دارند در رابطه با دیگران به کار می‌گیرند.

وی با اشاره به این که «این کودکان آداب معاشرت را نمی‌توانند درک کنند» تصریح کرد: برای رفع این مشکل، نیاز به آموزش‌های کافی دارند. در رابطه کلامی با این کودکان، آنچه باید به آن توجه کرد آرام و شمرده صحبت کردن و همچنین استفاده از جملات کوتاه است.

نخستین چیزی که کودک اتیستیک می‌خواهد به اطرافیان خود منتقل کند این است که من یک کودک هستم. این کودکان ویژگی دیگری به غیر از این بیماری دارند. دومین مساله‌ای که کودک مبتلا به اتیسم نیاز دارد به آن توجه شود این است که حواس وی هماهنگ نیست برخی از افراد یا کم‌حسی و برخی بیش‌حسی دارند. این فرد نمی‌توانند تفاوت میان نمی‌توانم و نمی‌خواهم را درک کند تفکر این کودکان عینی بوده و در واقع کودک مبتلا اتیسم، مغزی کاملا بصری دارد.


وجود یک میلیون و 200 هزار فرد مبتلا به اتیسم در کشور
میراحمدیان خاطرنشان کرد: کودک مبتلا به اتیسم نیاز دارد تا برقراری ارتباط اجتماعی دارد. نکته دیگر این است که نیازمند است در تعاملات اجتماعی یاری شود. درواقع کودک نمی‌تواند همدلی را درک کند. نکته دیگر این است که این کودکان مفهوم استعاره، کنایه، ضرب‌المثل را درک نمی‌کنند. در مورد شیوع اتیسم باید گفت که یک و نیم درصد از افراد جامعه جهانی اتیسم دارند: یعنی در ایران بین 800 هزار تا یک میلیون و 200 هزار نفر مبتلا به اتیسم وجود دارد.

اتیسم جن‌زدگی و عقب‌ماندگی نیست
وی با اشاره به اینکه «تعداد دختران مبتلا به این بیماری کمتر از پسران است» توضیح داد: این در حالی است که اگر دختری دچار اتیسم شود شدت و عمق بیماری او نسبت به پسران بیشتر خواهد بود. در کنار این مسائل نکته دیگر در زمینه آشنایی با بیماری اتیسم است و باید یک سری از عقاید اشتباه را کنار گذاشت، از جمله این که اتیسم جن‌زدگی و عقب ماندگی نیست یا پدر و مادرها به وجودآورنده این اختلال نیستند.
این روانشناس کودک و نوجوان اظهار کرد: اتیسم اختلالی ژنتیکی است که علت آن کشف نشده است. درواقع تنها در دو ماه اول بارداری به وجود می‌آید و تا این زمان هنوز درمان قطعی برای آن پیدا نشده است.

بهم‌ریختگی و هرزه‌خواری یکی از شاخص‌های رفتاری کودکان اتیستیک
وی با توضیح در مورد شاخص‌های رفتاری بیماران اتیستیک توضیح داد: این کودکان دارای چند شاخص رفتاری هستند که این شاخص‌ها به صورت مشترک در میان آنها وجود دارد از جمله آن بهم‌ریختگی است.
در زمینه امنیت بچه‌های اتیسم باید توجه داشت که هرچه میزان ضریب هوشی آن‌ها پایینتر باشد تعداد فرار آنها در خانه بیشتر می‌شود. مورد دیگر هرزه‌خواری است. همه بچه‌ها زیر دو سال دنیای اطرافشان را با خوردن می‌شناسند اما بچه‌های طیف اوتیسم چیزهای غیرخوراکی را می‌بلعند.

درمانگر اجازه تنبیه کودک اتیستیک را ندارد
میراحمدیان بیان کرد: نکته دیگری که پدر و مادران باید در زمینه کلینیک‌ها و درمانگاه‌هایی که مراجعه می‌کنند توجه داشته باشند این است که مرکز درمانی تنها وظیفه درمان کودک را بر عهده دارد و تربیت وظیفه والدین است. هیچ درمانگری اجازه تنبیه کودک را ندارد. مرکز درمانی باید دارای مجوز درمانی باشد و کودک بدون اجازه والدین نباید توسط درمانگر از مرکز خارج شود.

بهترین سن برای شروع درمان کودکان اتیستیک سه تا شش سال است
میراحمدیان توضیح داد: سن طلایی درمان کودک مبتلا به اتیسم سه تا شش سال است. درنتیجه پدر و مادرها باید نسبت به روش‌های اصلی درمان دانش کافی داشته باشند. در همین راستا نخستین روش درمان تحلیل رفتار کاربردی است. روش درمانی بعدی teach است که آموزش و پرورش ایران از این روش استفاده می‌کند. روش pecs بیشتر برای کودکانی است که مشکل گفتاری دارند و آخرین روش درمانی Fba روش درمانی خلاقانه بوده که درمانگر با مشاهده رفتار کودک تشخیص می‌دهد چه کاری برای همراهی با این کودکان مناسب تر است.
وی خاطرنشان کرد: آنچه بیش از اتیسم باعث بروز اختلال رفتاری کودکان می‌شود پرورش اشتباه این کودکان است. نکاتی که پدر و مادر باید در نظر بگیرند این است که به هیچ وجه کودک مبتلا به اتیسم را در رختخواب خودشان نخوابانند چرا که کودک حس می‌کند بدون پدر و مادر امنیتی ندارد. موضوع دیگر تغذیه کودکان است. بچه‌های مبتلا به اتیسم دارای مشکلات گوارشی و متابولیسم هستند و درنتیجه باید از مواد غذایی مشخصی استفاده کنند.