اختلاف نظر امام و رهبری با برخی فقها درباره حکم ربا / کاغذ دیواری هم ربامی شود!؟


تراز: در نظر اکثر مراجع از جمله امام راحل و مقام معظم رهبری، در قرض رَبَوی، قرض گیرنده پول را مالک می شود...

به گزارش تراز: اسلام برای استحکام بنیان های اجتماع دستورات فراوانی دارد و برای این مساله اهمیت فراوانی قائل است. یکی از مهمترین مصادیق آنها کمک مالی به دوستان و نیازمندان است که تحت عنوان قرض در مباحث دینی مطرح شده است. خاصیت مهم قرض و علت برتری آن نسبت به صدقه این است که در قرض فرد قرض گیرنده چون خود را ملزم به بازپرداخت آن می بیند لذا باید تلاش کند تا بتواند از عهده دِین خود بر بیاید. ولی در صدقه این حالت نیست و اگر کسی به گرفتن صدقه عادت کند دیگر کار و تلاش برای کسب و رزق و روزی برایش مشکل خواهد بود.

در سوره بقره آیه 245 می‌فرماید:
«مَنْ ذَا الَّذِی یُقْرِضُ اللَّهَ قَرْضاً حَسَناً فَیُضَاعِفَهُ لَهُ أَضْعَافاً کَثِیرَةً وَ اللَّهُ یَقْبِضُ وَ یَبْسُطُ وَ إِلَیْهِ تُرْجَعُون.»
«کیست که به خدا «قرض الحسنه‏اى» دهد، تا آن را براى او، چندین برابر کند؟ و خداوند است (که روزى بندگان را) محدود یا گسترده مى‏سازد و به سوى او باز مى‏گردید.»
در یادداشت گذشته به برخی احکام و نکات کاربردی درباره قرض و ربا اشاره نمودیم. در این مجال نیز به بعضی نکات کلیدی دیگر می پردازیم.
** کاغذ دیواریِ ربا!
بدهکار موظف است در سررسید قرض به مقداری که قرض گرفته به طلبکار بپردازد و لازم نیست زیادتر برگرداند. حال اگر در هنگام قرض دادن شرط کند که مبلغی بیشتر از اصل پول برگردانده شود، این کار ربا و حرام است. حتی اگر بگوید یک میلیون تومان قرض می‌دهم و تو یک میلیون تومان به من برگردان ولی خانه مرا هم کاغذ دیواری کن، این کاغذ دیواری کردن هم ربا و حرام است. یا بگوید یک میلیون تومان را به من برگردان ولی این کت و شلوار را هم برایم بدوز، در این صورت نیز دوخت کت و شلوار هم رباست دو هم حرام!
بنابراین هرگونه زیاده گرفتن چه مالی و چه غیر مالی، ربا و حرام است.
** اختلاف نظر امام و رهبری با برخی فقها درباره حکم ربا
در نظر اکثر مراجع از جمله امام راحل و مقام معظم رهبری، در قرض رَبَوی، قرض گیرنده پول را مالک می‌ شود و می‌ تواند آن پول را در مایحتاج خود خرج کند اما شرط زیاده باطل است. اما برخی دیگر از مراجع می‌ گویند: قرض گیرنده در قرض رَبَوی حق ندارد در آن پول تصرف کند و باید پول را به صاحبش برگرداند. یعنی به فتوای امام و رهبری اگر شما از کسی قرضی گرفتید و او شرط زیاده و ربا کرد شما می توانید از آن پول قرضی استفاده کنید ولی شرط زیاده باطل است.
** ربا دادن و ربا گرفتن هر دو حرام اندر حرام است!
برخی گمان می‌کنند فقط ربا دادن حرام است و قرض ربوی گرفتن اشکالی ندارد؛ این گمان اشتباه است و گیرنده قرض رَبَوی هم دچار کار حرام شده است. اگر زیاده را شرط نکنند بلکه بدهکار با رضایت و اختیار خودش چیزی بیشتر برگرداند اشکال ندارد بلکه برای بدهکار مستحب است که زیادتر برگرداند.


اینفوگرافیک/ راهکارهای کلیدی برای رابطه بهتر با خانواده همسر