دریافت وام مسکن از بازار غیررسمی چه شرایطی دارد؟

درحال حاضر دلالان تسهیلات مسکن در آگهی‌های مربوط به ارائه انواع وام به متقاضیان مسکن از امکان پرداخت انواع وام‌های مسکن شامل وام مسکن جانبازی، وام مسکن خانه‌اولی‌ها،وام مسکن جوانان، وام مسکن با استفاده از اوراق حق‌تقدم تسهیلات، وام تعمیرات و تسهیلات ساخت مسکن خبر می‌دهند؛ هر‌چند فعالیت دلالان وام مسکن از سال‌های گذشته تاکنون مرسوم بوده است، اما مسوولان بانکی و کارشناسان بازار مسکن همواره به متقاضیان خرید یا ساخت واحدهای مسکونی توصیه می‌کنند تسهیلات خود را از طریق بانک‌های عامل ارائه دهنده این تسهیلات و بدون واسطه دلالان دریافت کنند. با این حال، هم‌اکنون تعداد قابل توجهی از متقاضیان خرید و ساخت مسکن به دلایل مختلف ترجیح می‌دهند مسیر دریافت وام مسکن را از طریق واسطه‌های فعال در بازار دلالی تسهیلات طی کنند.

واسطه‌های بازار دلالی وام مسکن ادعا می‌کنند قادرند در ازای دریافت کارمزد، مسیر دسترسی متقاضیان به انواع تسهیلات بانکی واحدهای مسکونی را کوتاه کنند یا با انجام صفر تا ۱۰۰ فرآیندهای اداری دریافت وام، امکان صرفه‌جویی در زمان متقاضیان خرید یا ساخت مسکن را ایجاد کنند. به گفته آنها به جهت تبحر دلالان بازار خرید و فروش وام مسکن در امور اداری و فرآیندهای مربوط به دریافت انواع تسهیلات، زمان دریافت تسهیلات یا طول دوره انتظار برای متقاضیان به حداقل زمان ممکن کاهش می‌یابد و اگرچه متقاضی برای دریافت تسهیلات باید مبلغی را به‌عنوان کارمزد به مراکز مشاوره و دلالی وام مسکن پرداخت کند، اما علاوه بر کوتاه شدن زمان دسترسی به تسهیلات مسکن، نیازی به درگیر شدن در فرآیندهای اداری دریافت تسهیلات نخواهد داشت؛ هر‌چند پیش‌تر نیز مسوولان و مدیران بانکی اعلام کرده‌اند فرآیندهای اداری برای دریافت وام مسکن فرآیند چندان پیچیده‌ای است و بانک‌ها نیز تلاش می‌کنند با تسهیل این فرآیند برای متقاضیان، طول دوره انتظار برای دریافت وام را برای خریداران یا سازندگان مسکن کاهش دهند. دلالان و واسطه‌های بازار آزاد وام مسکن همچنین از امکان معرفی ضامن معتبر برای دریافت وام به متقاضیانی خبر می‌دهند که حاضر هستند در قبال پرداخت مبلغ کارمزد به مراکز مشاوره و دلالی وام مسکن، تسهیلات خود را با واسطه دلالان دریافت کنند.

آن طور که واسطه‌های خرید وفروش تسهیلات خرید و ساخت مسکن در تشریح مزایای دریافت تسهیلات از مراکز دلالی وام به «دنیای اقتصاد» اعلام کردند هم‌اکنون بخش عمده‌ای از مراجعه‌کنندگان به این مراکز افرادی هستند که اولا زمان زیادی برای درگیر شدن در فرآیندهای اداری برای دریافت تسهیلات ندارند یا به‌طور کلی با این فرآیندها آشنایی ندارند؛این افراد ترجیح می‌دهند در ازای پرداخت کارمزد انجام این فعالیت‌ها را به واسطه‌های معاملات وام مسکن محول کنند تا آنها از شعب موردنظر بانک‌های پرداخت‌کننده اقدام به دریافت تسهیلات برایشان کنند؛ با این وجود تعداد قابل توجهی از متقاضیان و مراجعان به دلالان وام بانکی خرید مسکن افرادی هستند که قادر به یافتن ضامن معتبر برای معرفی به بانک جهت دریافت وام مسکن نیستند؛این افراد با مراجعه به مراکز دلالی و در ازای پرداخت مبالغی مشخص اقدام به خرید ضامن می‌کنند. بررسی‌های «دنیای اقتصاد» از جزئیات ونحوه فعالیت واسطه‌ها و دلالان وام مسکن نشان می‌دهد هم‌اکنون برخی از این مراکز به ادعای خود تا سقف ۸۰ درصد مبلغ خرید یا ساخت مسکن را به متقاضیان تسهیلات می‌دهند؛ برخی از آنها برای جذب مشتری در متن آگهی‌های خود اعلام می‌کنند تسویه حساب نهایی با متقاضیان بعد از دریافت وام و واگذاری به متقاضیان انجام خواهد شد.

این در حالی است که به تازگی برخی از این مراکز دلالی و واسطه‌گری فروش تسهیلات مسکن اقدام به فروش تسهیلات مربوط به ساخت مسکن (تسهیلات مشارکت مدنی) و همچنین فروش امتیاز وام خانه‌اولی‌ها به متقاضیان خرید آپارتمان‌های مسکونی می‌کنند. هم‌اکنون اگرچه کارمزد فروش وام مسکن در برخی از تسهیلات از الگوی قیمتی مشخصی در میان واسطه‌های فروش وام پیروی می‌کند، اما در مورد برخی دیگر از تسهیلات، می‌توان بازه نسبتا متفاوتی از قیمت‌گذاری را مشاهده کرد. به‌عنوان مثال هم‌اکنون نرخ خرید و فروش وام مسکن خانه‌اولی‌ها در بازار معاملات غیررسمی تسهیلات مسکن تقریبا عددی ثابت است هر‌چند در بازار فروش این نوع تسهیلات هم نوسانات جزئی مشاهده می‌شود؛ با این حال، بازار خرید و فروش وام خرید مسکن با استفاده از اوراق حق تقدم پرنوسان ترین بازار معامله وام مسکن از نظر تعیین سطح قیمت فروش به متقاضیان است. در شرایطی که ابتدای هفته گذشته هر برگ اوراق ۵۰۰ هزارتومانی وام مسکن در شعب بانک عامل بخش مسکن وسازمان فرابورس به‌طور میانگین حدود ۷۴ هزار تومان مبادله شد، اما در همین بازه زمانی برخی واسطه‌ها و دلالان بازار غیررسمی وام خرید مسکن، قیمت هر برگ از این اوراق را به‌طور میانگین معادل ۷۸ هزار تومان یعنی در هر برگ ۴ هزار تومان گران‌تر به مشتریان خود اعلام کردند.

این در حالی است که تقریبا همه دلالان وام مسکن قیمت‌های متفاوتی را درخصوص نرخ هر برگه ۵۰۰ هزار تومانی وام بدون سپرده مسکن به مشتریان اعلام می‌کنند و در عین حال مبالغ مربوط به کارمزد آنها در ازای دریافت وام بدون سپرده هم با یکدیگر متفاوت است. به‌عنوان مثال در حالی‌که ابتدای هفته گذشته قیمت هر فقره اوراق ۵۰۰ هزار تومانی وام مسکن به‌طور متوسط ۷۴ هزار تومان بود یکی از واسطه‌های خرید و فروش وام مسکن در بازار غیررسمی به دنیای اقتصاد اعلام کرد:برای دریافت تسهیلات ۱۴۰ میلیون تومانی زوجین از محل اوراق حق‌تقدم، متقاضی باید مبلغ ۲۲ میلیون و۵۰۰ هزار تومان به اضافه کارمزد یک و نیم میلیون تومانی در ازای پرداخت وام و انجام فرآیندهای اداری پرداخت کند. این در حالی است که نرخ رسمی خرید اوراق برای دریافت تسهیلات ۱۴۰ میلیون تومانی(با محاسبه نیاز به خرید ۲۸۰ فقره اوراق حق‌تقدم) معادل ۲۰ میلیون و ۷۲۰ هزار تومان است؛ به این معنا که متقاضی دریافت تسهیلات ۱۴۰ میلیون تومانی از محل اوراق حق تقدم در این روش باید مبلغی بیش از ۳ میلیون تومان به‌عنوان کارمزد به واسطه‌های خرید و فروش وام مسکن پرداخت کند؛ به گفته دلالال بازار غیررسمی وام مسکن، آنها همچنین در ازای تامین ضامن، مبلغی حدود یک و نیم تا ۲ میلیون تومان از متقاضیان دریافت می‌کنند؛ به‌عبارت دیگر متقاضی دریافت وام ۱۴۰ میلیون تومانی در صورت نداشتن ضامن باید حدود ۶ میلیون تومان برای دریافت وام اوراق اضافه‌تر هزینه کند.