دریای خزر زیر سنگینی پسماندهای جامد و آلاینده های نفتی

آلاینده های ورودی به دریای خزر به دلیل زیست بوم بسته آن، به مرور انباشته شده و بر اثر بیشترشدن میزان ورود آلودگی از ظرفیت خودپالایی دریاچه، زنگ خطر آن به صدا درخواهد آمد.

دکتر علی ماشینچیان مرادی با بیان این که در بحث آلودگی محیط زیست به خصوص دریاها با طیف وسیعی از آلاینده ها روبرو هستیم، گفت: بر اساس تعاریف، هر نوع ماده یا انرژی که ورود آن به محیط زیست، تعادل زیست بوم را بر هم زده و فعالیت انسان و سایر موجودات زنده را در آن محیط مختل کند، آلاینده محیط زیست به شمار می آید.

وی منابع آلاینده دریا را در سه گروه برشمرد و افزود: گروه اول، شامل منابع آلاینده با منشا خشکی است که عمده ترین منبع آلاینده دریا را تشکیل می دهند. این منبع آلاینده به واسطه عدم مدیریت صحیح در دفع آلاینده های ناشی از فعالیت های شهری و صنعتی است که در نزدیکی سواحل یا آبراه های ورودی به دریاها انجام شده است.

گروه دوم از منابع آلاینده دریا نظیر تأسیسات نفت و گاز است که در خود دریا واقع هستند. منبع سوم آلاینده دریاها نیز ناشی از آلودگی هوا است که به واسطه نزولات جوی وارد آن می شود.

وی با اشاره به دریای عمان، دریای خزر و خلیج فارس، گفت: از آنجا که دریای عمان و خلیج فارس به آب های آزاد راه دارند، اگر آلودگی وارد آن ها شود با گردش جریانات دریایی و اقیانوسی و حجم زیاد آب، به مرور زمان از بین می رود. اما دریای خزر چون زیست بوم بسته دارد، آلاینده های ورودی به آن به مرور انباشته شده و چون میزان آلودگی ورودی از ظرفیت خودپالایی این دریاچه بیشتر می شود، زنگ خطر را برای دریای خزر به صدا درخواهد آورد.

برداشت نفت و گاز توسط کشورهای حاشیه دریای خزر باعث ایجاد آلودگی نفتی در آن شده است که به موجب جریانات دریایی این آلودگی علاوه بر سواحل کشورهای استحصال کننده در این دریا، به سواحل ایران نیز می رسد. آلودگی میکروبی که منشا اصلی آن را فاضلاب های شهری ورودی به رودخانه ها و دریا تشکیل می دهند؛ از جمله مواردی است که در صورت بی توجهی به جلوگیری از ورود این آلاینده ها به دریای خزر، در آینده به خاطر آن با معضلات جدی روبرو خواهیم شد.

وی با بیان این که آلودگی ناشی از آلاینده های حاوی فلزات سنگین نظیر کادمیوم، سرب و جیوه نیز از آلودگی های دریاها به شمار می آیند، گفت: از آنجا که برخی فلزات سنگین جذب بدن آبزیان می شوند، بررسی و ارزیابی شرایط و میزان این فلزات در بدن آبزیان که به نوعی با سلامت انسان در ارتباط است، باید بیش از گذشته مورد توجه قرار بگیرد.