سلول درمانی و پیوند سلولی جزایر لانگرهانس

آخرین روشهای درمانی دیابت؛

علاوه بر درمان های رایج (مانند انسولین درمانی و غیره) امروزه در سطح جهانی رویکردهای متنوعی برای گسترش روش های سلول درمانی برای درمان قطعی این بیماری مد نظر قرار گرفته که در همین راستا، گروه پژوهشی «دیابت و سلول های بتای پانکراس» پژوهشگاه رویان با توجه به نیاز جامعه درمانی کشور به آشنایی و ایجاد روش های نوین درمان دیابت فعالیت می کند.

دکتر یاسر تهمتنی مدیرگروه دیابت و سلولهای بتای پانکراس پژوهشگاه رویان در گفت وگو با خبرنگار سیناپرس، با اشاره به مهمترین فعالیت ها و پژوهشهای این بخش، گفت: مدل سازی بیماری دیابت در شرایط آزمایشگاهی یکی از مهمترین پژوهشهای این بخش است. در این تحقیق، مدل های سلولی و حیوانی دیابت را با هدف آزمایش روش های درمانی جدید بروی آن ها تولید کرده ایم، چراکه برای آزمایش داروهای جدید گیاهی و شیمیایی دیابت و ورود به فاز کارآزمایی بالینی باید مدلهایی داشته باشیم که شبیه بیماری عمل کند.

آزمایش روشهای جدید درمانی دیابت نوع یک

وی با بیان اینکه در دیابت نوع یک سلولهای ترشح کننده انسولین در لوزالمعده تخریب می شوند، گفت: اگر بتوانیم به نوعی جلوی این تخریب را بگیریم و یا سلولهای باقیمانده را تحریک به تکثیر کنیم، یک روش درمانی با استفاده از مدل های سلولی برای دیابت نوع یک و همینطور شرایط پیشرفته دیابت نوع دو ابداع کرده ایم. برای این کار جزایر لانگرهانس پانکراس موش ها را جدا کرده ودر شرایط آزمایشگاهی نگهداری نموده و عصاره های گیاهی و مواد شیمیایی مختلف را روی آنها تست می کنیم تا بفهمیم کدامیک باعث تکثیر این سلولها می شود.

دکتر تهمتنی با اشاره به یک مدل سلولی دیگر برای بیماری دیابت، تشریح کرد: در این روش، از سلولهای بنیادی جنینی، سلولهای ترشح کننده انسولین تولید کرده و سپس آزمون های مربوطه را روی آنها انجام می دهیم.

تولید مدل های حیوانی بیماری دیابت

این عضو هیات علمی پژوهشگاه رویان، با اشاره به تولید مدل های حیوانی بیماری دیابت در این پژوهشگاه، اظهار کرد: یک مدل ماهی با دستکاری ژنتیکی تولید نموده ایم که افزودن دارو به آب آن، منجر به تخریب سلولهای ترشح کننده انسولین ماهی می شود. بنابراین با بررسی این مدل حیوانی می توان روشهای درمانی خاصی برای جلوگیری از تخریب این سلول ها، ابداع کرد.

سلول درمانی دیابت نوع یک و دو پیشرفته

وی با اشاره به سایر حوزه های کاری این گروه پژوهشی، تصریح کرد: همچنین سعی داریم از سلولهای بنیادی جنینی انسان، سلول ترشح کننده انسولین با هدف سلول درمانی دیابت نوع یک و دو پیشرفته تولید کنیم، تکنولوژی ای که هم اکنون تنها در اختیار 2 شرکت آمریکایی ست.

بیشتر بخوانید:

کارخانه‌ای برای تولید سلول‌های بنیادی سلول های بنیادی، از تحقیق تا درمان

اولین پیوند سلولهای جزایر لانگرهانس تا سال آینده

دکتر تهمتنی با اشاره به سایر روش های سلول درمانی مفید برای آینده بیماری دیابت، گفت: در این روش جدید از لوزالمعده بیماران مرگ مغزی شده، سلولهای جزایر لانگرهانس را استخراج کرده و به بیماران دیابتی پیوند می زنیم. این روش توسط جمعی از همکاران ما در حال حاضر بروی مدل های حیوانی و موش های بزرگ آزمایشگاهی تست و نتایج آن منتشر شده و امیدواریم بتوانیم تا سال آینده مرحله کارآزمایی بالینی آن را آغاز کرده و اولین پیوند بروی انسان را انجام دهیم.

سازوکار سرمایه گذاری بخش خصوصی در پژوهش تدوین شود

دکتر تهمتنی همچنین با اشاره به برخی از مشکلات اقتصادی گروه های پژوهشی، اظهار کرد: قطعا در شرایط فعلی هیچ بخشی از تنش های اقتصادی جامعه مصون نیست. ما نیز در بخش دیابت پژوهشگاه رویان به سختی برای تحقیقات خود اعتبارات مالی و گرنت های پژوهشی تامین می کنیم، این در حالیست که در کشورهای پیشرفته دقیقا همین پژوهشها با سرمایه گذاریهای عظیم بخش های دولتی و خصوصی در حال انجام است، البته در این کشورها بخش دولتی برای سرمایه گذاری در بخش پژوهشی همواره پیش گام بوده و حرف اول، دوم و سوم را می زند.

وی همچنین با تاکید بر ضرورت فرهنگ سازی برای ورود بخش خصوصی در سرمایه گذاریهای پژوهشی، تصریح کرد: در این راستا باید ساز و کار مشخصی برای درگیر کردن بخش خصوصی برای سرمایه گذاری های پژوهشی تدوین شود. البته توقع ما این است که بخش خصوصی بر روی نتایج نهایی تحقیقات سرمایه گذاری کند.

ضرورت برقراری ارتباط تنگاتنگ با فعالان حوزه سلامت

این پژوهشگر با اشاره به سایر ملزومات برای دستیابی به نتیجه مطلوب در این تحقیقات، گفت: برقراری ارتباط نزدیک و تنگاتنگ با پزشکان و فعالان حوزه سلامت و وزرت بهداشت یکی از ضروریات است. اگرچه در این رابطه تا کنون تجربیات موفقی داشته ایم، اما موفقیت طرحها نیازمند وجود تقاضا و تمایل دوطرفه با حوزه درمان و سلامت وزارت بهداشت و دانشگاه های علوم پزشکی است که متاسفانه در برخی موارد این ارتباطات به سختی و کندی برقرار می شود.

گزارش: گلاره کاویان