ظرفیت ریه ها در تنفس چگونه است؟
تنفس عادی :
مقدار هوایی که بطور عادی در جریان دم و بازدم وارد ریه ها می شود یا از ریه ها بیرون می آید ۵/۰ لیتر است. مقدار هوایی که در جریان دم عادی در ریه ها ذخیره می شود ۲/۳ لیتر است. مقدار هوایی که پس از بازدم عادی در ریه ها می ماند ۷/۲ لیتر است، این مقیاس ها برحسب افراد تغییر می کند. اوقامی که در اینجا آورده ایم نشانه حد متوسط است.
تنفس زورکی :
اگر سعی کنیم می توانیم (علاوه بر ۲/۳ لیتری که گفتیم) یک لیتر و نیم هوای دیگر نیز وارد ریه ها بکنیم در این صورت ریه ها محتوی ۷/۴ لیتر هوا خواهد بود و این رقم حداکثر ظرفیت ریه ها است. همچنین اگر جد و جهد بیشتری کنیم، می توانیم علاوه بر بازدم عادی یک لیتر و نیم هوای دیگر را بفرستیم. در چنین صورتی بیشتر از ۲/۱ لیتر هوا در ریه ها نخواهد ماند و این مقدار باقیمانده هوایی است که هرگز نمی توان از ریه ها بیرون فرستاد. حداکثر هوایی که پس از دم عمیق می توانیم از ریه ها بیرون بفرستیم ۵/۳ لیتر است، این مقدار که «ظرفیت حیاتی» خوانده می شود به نحو محسوسی بر حسب افراد تغییر می کند.
کیفیت و تصفیه هوا توسط دستگاه تنفسی و استنشاق :
هوایی که استنشاق می کنیم موقع ورود به ریه ها با هوای جو، تفاوت بسیار دارد. این هوا اگر در ابتدا سرد باشد، موقع عبور از سوراخ های بینی گرم می شود، و اگر خشک باشد، موقع عبور از سوراخ های بینی، مرطوب می شود.
گرد و خاکی که این هوا با خود حمل می کند، به مخاط بینی و حنجره و نای و نخستین لپک های شش ها می چسبد و می ماند. جدارهای داخلی این مجاری در واقع پوشیده از یک کرک ذره بینی است که در مژه هایی تشکیل شده است.
این مژه ها در جهت معکوس موج هوایی که استنشاق می شود موج می زند. به این ترتیب نه فقط جلوی گرد و خاک را می گیرند و نگه می دارند بلکه می توانند با این حرکت ذرات بیگانه ای را که گرفته اند و نگه داشته اند و به طرف بالا روانه کنند.