عراقچی: هیچ تحریمی نیست که آمریکا به خاطر هسته‌ای وضع کرده باشد و در برجام برداشته نشده باشد /برجام یک موضوع ملی است /تصمیم درباره مصلحت کشور به عهده ما نیست /خدا را شکر در زمان تحریم ها حادثه ای مثل سانچی نداشتیم

به گزارش جماران؛ سید عباس عراقچی معاون سیاسی وزیر امور خارجه در برنامه 'جهان آرا' به پرسشها درباره برجام پاسخ داد. اوابتدا اظهارامیدواری کرد این گفت وگو همراه با تقوا باشد ولی بارها درحین برنامه، ناگزیر شد به مجری تذکر دهد بحث را به شوخی و مباحث ژورنالیستی نکشاند و 'شلوغش نکند'.

در بخشی از این برنامه مجری به عراقچی گفت فیلم هایی وجود دارد که آقای ظریف در شورای روابط خارجی آمریکا سخن می گویند، می گوید مواضع و کارها روی انتخابات بعدی ما اثر می گذارد، ما نباید با برگ سیاست خارجی در سیاست داخلی بازی کنیم و این موضوعی مورد قبول همه دنیاست.

عراقچی پاسخ داد: همه ما قطعا اصول را رعایت می کنیم، من در آن جلسه حضور داشتم، اصلا منظور ایشان چنین نبود، نمی خواهم دفاع کنم ولی صادقانه می گویم آقای ظریف چهل سال است که در این نظام کار می کند، در نیویورک و تهران، هم اکنون هم وزیر هستند وهزاران سخنرانی کردند، هزاران ساعت مذاکره کرده است. درست نیست در یک سخنرانی یک موضوع کوچک را از یک متن بردارید و برجسته کنید. من در آن جا بودم، باید قبل و بعد آن را بسنجید.

وی اظهار داشت: ظریف بیان کرد که مردم آزادانه انتخاب می کنند و اتفاقا در دفاع از انتخاب رییس جمهور قبلی احمدی نژاد صحبت می کرد که مردم به خاطر این که از دولت قبل ناراضی بودند آزادانه به دیگری رای دادند .

معاون وزیر امور خارجه گفت: بحث ، خوب و در چهارچوب نظام بود حالا اگر یک جمله را آن وسط بیرون بکشیدباید گفت می شود روی آن تفسیرهای دیگری هم قرار داد. به نظر من این طور نبود، گواهی می دهم منظور این نبود.

**توافق ژنو

مجری پرسید آیا چیزی که در برجام امضا کردیم همان چیزی بود که در ژنو توافق کردیم یا عقب نشینی هایی وجود داشت؟

عراقچی پاسخ داد: این سوال خاصی است . انتظار داشتم بپرسید که در ژنو یا برجام از این برگه چه طور استفاده کردید ؟ اگر بخواهیم ژنو را با توافق نهایی در وین مقایسه کنیم، ژنو یکسری خط مشی ها و اصول کلی را به عنوان یک توافق اولیه مشخص کرد و بعد ما آن را در طول دو سالی که مذاکره شد تبدیل به توافق با همه جزییات کردیم.

وی افزود: ژنو به عنوان توافق اولیه ، تواقفی در موضوعی ایجاد کرد که به سمت حاد شدن می رفت . هر دو طرف در ژنو توافق کردند که همان جا بایستند و شروع به مذاکره کنند، در ژنو گفتیم به این کفایت نمی کنیم که هر که هر جا هست بایستد باید انتهای مذاکره را بدانیم ، مشخص باشد که وقتی مذاکره می کنیم باید بدانیم که وارد مذاکره می شویم یا نه

معاون وزیر امور خارجه تاکید کرد: برای مهم بود که در آخر مذاکره به غنی سازی ما احترام گذاشته شود و ادامه یابد. یکی از خطوط قرمز ما این بود که غنی سازی ایران برای یک روز هم متوقف نشود، غنی سازی ادامه یابد و باید به این مساله احترام گذاشته شود.

وی اضافه کرد: در ژنو در بحث برنامه هسته ای ایران ، محدودیت ها و رفع تحریم ها تصمیمات کلی گرفته شد و بعدها در توافق برجام گنجانده شد. در بحث تحریم ها توافق کردیم در انتهای راه باید همه تحریم های مرتبط با هسته ای به طور کامل برداشته شود. در توافق برجام این موضوع به طور کامل عنوان و اعمال شده است.

**برای رفع تحریم ها مذاکره نکردیم

معاون وزیر امور خارجه گفت: مساله اصلی در مذاکرات، رفع تحریم ها نبود، رفع تحریم ها یک خواسته بسیار بزرگ ما بود. بحران هسته ای 12 سال طول کشید، خواست اصلی و شعار اصلی مردم در این بحران چه بود؟ انرژی هسته ای حق مسلم ماست. اگر می خواستیم فقط برای تحریم ها وارد مذاکره شویم چرا کاری کردیم که وارد تحریم شویم؟ دنبال چه آرمانی بودیم؟ در این مقاومتی که در طول این سال ها کردیم ما به دنبال این شعار بودیم که انرژی هسته ای حق مسلم ماست

عراقچی افزود: تحریم ها برداشته شد، خواسته های ما که بحث تحریم های مرتبط با هسته ای و موضوع مذاکره بود، محقق شد هم در متن برجام هم موضوع مذاکرات.

وی اضافه کرد: اعتقاد ندارم که ما وارد مذاکره شدیم برای رفع تحریم ها بلکه وارد مذاکرات شدیم که حق مسلم مردم ایران را تثبیت کنیم که این در مذاکرات و برجام تثبیت شد، این که جامعه بین الملل ،شوای امنیت و کشورهای 1+5 به برنامه هسته ای ما احترام بگذارند دستاورد بزرگ برجام است.

معاون وزیر امور خارجه گفت: تحریم هایی که ما به دنبال برداشتنش بودیم ، تحریم های مرتبط با هسته ای است . تحریم های دیگری هم داریم. تحریم های اولیه آمریکا که بعد از گروگان گیری آمریکایی ها ما را تحریم کردند و به موجب آن هیچ آمریکایی حق ندارد به ایران هیچ سرویسی دهد. سپس در موضوع هسته ای تحریم های ثانویه را اعمال کردند. گفتند نه تنها آمریکایی ها بلکه هر کسی که در دنیا با ایران تعامل اقتصادی کند ما او را هم تحریم می کنیم.

وی افزود: ما در ژنو توافق کردیم که تحریم هایی هسته ای برداشته شود. در لوزان و برجام تحریم های ثانویه مطرح بود. تحریم های اولیه موضوع مذاکرات نبود. ما اجازه نداشتیم.

عراقچی اضافه کرد: اگر می خواستیم در مورد روابط اولیه صحبت کنیم باید در مورد روابط دو جانبه گفت وگو می کردیم ما اجازه چنین کاری نداشتیم.

** تحریم های اولیه و ثانویه

در ادامه برنامه، یامین پور درباره تحریم های خود آمریکا در حوزه هسته ای پرسید.

عراقچی جواب داد: حوزه تحریم های اولیه ربطی به هسته ای ندارد. هرچه آمریکا تحریم های هسته ای گذاشته ثانویه است. هیچ تحریمی نیست که آمریکا به خاطر هسته ای وضع کرده باشد و در توافق برجام برداشته نشده باشد .

معاون وزیر امور خارجه افزود: وقتی ما نزدیک شدیم به مراحل آخر در فروردین 94 در لوزان، آن داشته هایی که به آن رسیده بودیم در حقیقت به نوعی در یک بیانیه آوردیم. برجام تمام تحریم هایی که به خاطر هسته ای گذاشته شده چه ثانویه و چه غیر از آن را برداشت. تحریم هایی آمریکا گذاشته بود همه هسته ای بود به اضافه تحریم های اتحادیه اروپا، به اضافه تحریم های شورای امنیت که همه اینها را برجام برداشته است.

وی اضافه کرد: شما اگر می توانید الان یک مورد سراغ بیاورید مثلا قانون شماره فلان در کنگره آمریکا، قانون شماره فلان در اتحادیه اروپا یا هر بندی از قطعنامه فلان که برداشته نشده است. در آن صورت حق با شما است. بنابراین هیچ عقب نشینی از ژنو تا وین صورت نگرفته است.

عراقچی اظهار داشت: در بحث لغو و تعلیق، تمام خواسته ما این بود که تمامی تحریم ها باید همزمان با اقداماتی که ایران انجام می دهد لغو شود که این خواسته مهم ما بود. اروپایی ها هم قبول کردند، شورای امنیت هم قبول کرد که تحریم را لغو کند.

وی توضیح داد: تحریم های آمریکا دو دسته است؛ تحریم های کنگره آمریکا و تحریم های رییس جمهور آمریکا که آن قانون کنگره است و دومی دستور اجرایی رییس جمهور است.دستورات اجرایی رییس جمهور را آمریکایی ها گفتند ما آن ها را می توانیم لغو کنیم. ولی قوانین کنگره را نمی توانیم لغو کنیم. کنگره خودش باید آن را لغو کند. مثل این که الان کسی بیاید به ما بگوید که مجلس ما قوانین را لغو کند. مجلس ما خودش تصمیم می گیرد که قوانین را لغو کند یا نکند . آنها هم گفتند این با کنگره است. کنگره باید خودش لغو کند. کنگره ما که الان اکثریت آن دست جمهوریخواهان است و با کل قضیه مخالف است لغو نمی کند. ولی کاری که ما می توانیم بکنیم این است که با استفاده از اختیار رییس جمهور این تحریم ها را ویو یا اسقاط کنیم .

عراقچی اضافه کرد: ما این را گزارش کردیم. خود آمریکایی ها گفتند اگراصرارتان بر این است که قوانین کنگره لغو شود پس توافقی نخواهیم داشت. خود کنگره باید این را انجام دهد و ما هم اختیاری نداریم. ما فقط می توانیم ویوش کنیم که این موضوع به داخل منتقل شد. بحث شد و نتیجه گیری شد که عیبی ندارد. تحریم هایی که برای کنگره است را رییس جمهور آمریکا ویو کند ولی متعهد باشد که این ویو را تا پایان انجام دهد. این موضوع حتی در فرمایشات رهبر معظم انقلاب هم هست. سال 94 در صحبتی که برای مجلس خبرگان داشتند عین عبارات آن را دارم که اگر خواستید عین عبارات را دارم برایتان می خوانم.

معاون وزیر امور خارجه خاطرنشان کرد: ایشان- مقام معظم رهبری- فرمودند که تحریم ها باید لغو شود حالا بعضی از تحریم ها را می گویند رییس جمهور آمریکا اختیار ندارد همان هایی را که اختیار دارد لغو کند و این در داخل ایران پذیرفته شد.

یامین پور دوباره گفت تحریم هایی را که رییس جمهور آمریکا داشت لغو شد.

عراقچی جواب داد: بله. دستورات اجرایی همه را لغو کرد که همه مکتوبات آن است.

یامین پور گفت پس این ویو چیست؟ این 120 روز چیست؟ این 120 ، 120 روز چیست که دوباره باید تصمیم بگیرند؟

عراقچی جواب داد: دوباره بگویم. ببنید تحریم های خود رییس جمهور آمریکا و دستورات اجرایی آن اینها همه لغو شد. قوانین کنگره، رییس جمهور آمریکا می تواند و اختیار دارد طبق قانون اساسی آمریکا که ویو کند یا اسقاط کند . این ویوها 120 روزه است. البته بعضی ها 120 روزه است و بعضی ها 180 روزه است. یعنی رییس جمهور آمریکا طبق قانون اساسی نمی تواند برای ابد قانونی را ویو کند. اینها گفتند که ما از این می توانیم استفاده کنیم.

معاون وزیر خارجه افزود: در برجام رییس جمهور آمریکا متعهد شده است که قوانین کنگره را ویو کند و متعهد شده است که بعد از هر 120 روز ویو کند و برای همین است که اگر الان آقای ترامپ ویو نکند در حقیقت نقض برجام را انجام داده است. این تعهدی است که آمریکایی ها در برجام کردند که فقط در مورد قوانین کنگره ، چون اختیار لغو با خودشان نبود و کنگره هم آمادگی لغو نداشت قرار شد که آنها ویو کنند و ویوها 120 روزه و 180 روزه است و تعهد کردند که به طور مرتبط آنها را تمدید کنند و کاری است که تا الان انجام داده اند.

مجری پرسید پس منظور از لغو کلیه تحریم ها همین اندازه بود یعنی لغو دستورات رییس جمهور است.

عراقچی جواب داد: لغو تحریم های اتحادیه اروپا ، تحریم های شورای امنیت و لغو دستورات اجرایی رییس جمهور و اسقاط تحریم های کنگره که به صورت مرتبط تکرار می شود.

مجری گفت که ما می خواهیم از زبان شما بشنویم که آمریکا در چه مواردی خودش رسما برجام را نقض کرده است.

عراقچی جواب داد: تعهد اصلی آمریکایی ها که لغو تحریم های رییس جمهور بود انجام شده است. آنچه که وی به تحریم های کنگره الان انجام شده البته ترامپ گفته ممکن است دفعه بعد انجام نشده است. حالا این بحث خود را دارد.

آنچه که ما به عنوان نقض تعهدات آمریکا قبول داریم و عنوان کردیم و به کمسیون مشترک هم اعلام کردیم و نامه هایی که نوشته شده است و اعتراض خود را ثبت کردیم موردی است که مربوط به پارگراف های 26 و 28 و 29 است که در آن امریکا و همه اعضای 5+1 همه متعهد شدند که برجام را با حسن نیت و در فضای سازنده اجرا کنند. که آقای ترامپ از زمانی که آمده شروع کرده به تخریب کردن.

** قانون ویزا و نقض برجام

عراقچی در پاسخ به این سوالی پیرامون قانون ویزا در آمریکا و اینکه آیا این قانون نقض فاحش برجام نیست ؟ گفت: به طور خاص این قانون نقض فاحش نیست.

وی در پاسخ این سوال که پاراگراف 29 نرمالیزاسیون روابط تجاری است و با این شرایط ایا قانون ویزا نقض آن به حساب نمی آید گفت: نقض فاحش حتما نیست حتی معمولی نیست، نقض بند 26 و 28 است و ازاین بابت که فضای کار اقتصادی با ایران را می توانست برای اتباع بعضی از کشورها مشکل کند از این زاویه می توان با آن برخورد کرد.

معاون وزیر امور خارجه در ادامه در پاسخ به این سوال که در برجام آمده است آمریکا نباید کاری بکند که اختلالی در آن ایجاد شود قانون ویزا رسما در برجام اختلال ایجاد می کند چرا نقض فاحش نیست،اظهار کرد: نقض فاحش در برجام عبارت خود برجام است؛ یک عبارت عدم اجرا داریم و یک عبارت عدم اجرای برجسته که به آن می گوییم نقض فاحش و این در خود برجام آمده است.

وی افزود: در هر نقضی طرفین به سمت از بین بردن برجام نخواهند رفت. یکی نقض فاحش است که برجام را به سمتی می آورد که کنار گذاشته شود ولی نقض معمولی را اصلاح می کنند.ما اعتراض کردیم که نقض بندهای 26 و 28 است . کاری که آن موقع آمریکاییها کردند این بود که در مورد افراد اقتصادی رییس جمهور آمریکا ویو کرد و ترتیبات دیگری گذاشت تا تبعات این را برای کسانی که می خواهند به ایران بروند در حوزه اقتصادی به حداقل برساند؛ ضمن اینکه کنسرت به برجام ربطی ندارد

وی ادامه داد: آن زمان امریکایی ها آمدند برای افرادی که بیزینس من هستند بحث ویو را به کار بردند. در بحث ویزای ده ساله ترتیباتی گذاشتند تا این افراد با مشکل مواجه نشوند.

رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام در پاسخ به این سوال که آیا شما به عنوان سرمایه گذار حاضر می شوید با تحریمهای 120 روزه اعتماد کنید در ایران سرمایه گذاری کنید؟ مثلا قرارداد توتال این همه تیتر درشت زدیم دست آخر زمان شروع قراردادهای ای پی سی اعلام کرد حرف رییس جمهور آمریکا برای من سند است؟ اظهار کرد: این طور نبود رئیس توتال گفت اگر اسنپ بک اتفاق بیفتد و تحریمهابرگردد آنها هم تابع خواهند بود.

عراقچی خاطرنشان کرد: شما فرمودید این ویوها باعث می شود نیایند با ایران کار کنند در دوسال گذشته موارد متعددی داشتیم که با ایران وارد کار اقتصادی شدند توتال هست هنوز هم کنار نرفته است و قرارداد را امضا کرده است.

وی ادامه داد: آماری امروز از وزارت اقتصاد گرفتم . طی دوسال گذشته هشتاد میلیارد دلار خطوط اعتباری به ما اختصاص داده شده و نزدیک به 29 میلیارد دلار توافقنامه هایش امضا شده و دوازده میلیارد دلارش اجرا شده است که البته غیر از توتال که سرمایه گذاری است.

معاون سیاسی وزیر امور خارجه گفت:از وقتی که ترامپ آمده با همین حرفها که پاره می کنم تمدید نمی کنم فضای سردرگمی ایجاد کرده است ما هم با این اقدامات مقابله کردیم و ادامه خواهیم داد. حتما بحث تخریب که ایشان انجام میدهد نقض برجام است و با آن برخورد می شود .

وی در پاسخ به این سوال که در رفتار امریکاییها موارد دیگر نقض برجام داشتیم اظهار کرد: مواردی بوده است که در بعضی از جاها که تکالیفی داشتند تاخیر و تعلل انجام دادند در بحث مجوزهای خرید هواپیما توسط ایران را با تاخیر طولانی صادر کردند

عراقچی در پاسخ به این سوال که آیا خریدهایی که از ایرباس و بوئینگ صورت گرفته مجوزهایش صادر شده است گفت:بله امریکا مجوز فروش هوایپما به ایران را صادر کرده است. سفارشاتی که داده شده طبق روال در حال وارد شدن است. تا الان ده یازده هواپیما وارد شده است. موعد تحویل اکثر اینها 2018 است. ایرباس دو سه مورد آماده داشت که تحویل داد بقیه درحال ساخته شدن است.

وی خاطرنشان کرد:در مورد اینکه هواپیماهای زمین گیروارد شده، مسئولین هواپیمایی باید توضیح دهند. اینها به این دلیل نیست که مجوزی وجود ندارد. تعدادی موتور به خارج ارسال شد و تعمیر شد و برگشت . ما مسائل دیگری داریم . بحث مسائل مالی و اعتبارات هم دخیل است اما آنچه به برجام مربوط می شود برجام موانعی سر راه اقتصاد بود را برداشته است.

یامین پور در ادامه سوال کرد: گفته می شود مجوزی که برای ایرباس صادر شده موردی است ولی آمریکا تعهد کرده بود که مجوز کلی برای فروش هواپیما صادر کند .

عراقچی گفت: تعهد آمریکا در برجام موردی است آنها تعهد کردند کیس بای کیس باشد ضمن اینکه مجوز فروش هوایپما و تحریم فروش هواپیما تحریم اولیه است تحریم هسته ای نیست.

وی گفت: ما چند مورد از تحریم های غیر هسته ای هم توانستیم بگیریم ، تحریمهای اولیه یکی مهمترین هایش فروش هواپیما به ایران است که بعد از انقلاب گذاشته شده بود .یکی هم صادرات مواد غذایی و فرش ما به آمریکا است.

عراقچی اجازه به شعب غیر آمریکایی شرکتهای امریکایی را از دیگر تحریمهای اولیه آمریکا عنوان کرد و گفت: چهار پنج مورد اضافه تر بر تحریمهای هسته ای در برجام است ولی آمده است مورد به مورد آمریکایی ها مجوز می دهند.

** راکتور آب سنگین اراک

مجری پرسید که آمریکایی ها علیرغم گذشت مدت ها از اجرای برجام، تعهدات خود را انجام ندادند، آیا ما عجله نکردیم برای اجرای تعهداتمان؟ آیا ضروری بود که به این سرعت بتن ریزی کنیم؟

عراقچی پاسخ داد: در زمانی که برجام می خواست اجرایی شود ما باید یکسری اقدامات انجام می دادیم و یکسری اقدامات نیز آنان باید انجام می دادند. کارهایی که آنان باید می کردند این بود که تحریم ها را باید لغو می کردند، این کار یک مصوبه بود، ولی کارهایی که ما باید می کردیم چند ماه طول می کشید، این اقدام از تیر تا دی ماه طول کشید.

وی ادامه داد: بحث بر سر این بود که چه کسی اول اقدام را انجام دهد، نتیجه این شد که آن ها آمدند همه تحریم های خود را لغو کردند تاریخ اجرای آن را بعد از انجام اقدامات ایران قرار دادند، اول تحریم ها را لغو کردند، شورای وزیران اتحادیه اروپا و شورای امنیت سازمان ملل جلسه گذاشتند، تمام قطع نامه های قبلی را لغو کردند . آمریکایی ها هم دستورات لازم را دادند ولی دستور اجرا زمانی صادر می شد که ایران کارهایش را تمام کرده باشد.

وی گفت: ما شروع کردیم کارهایمان را انجام دادیم وقتی کارهای ایران انجام شد در یک روز مشخص لغو تحریم های آنان هم اجرایی شد.

عراقچی اضافه کرد: این کار طبق قول و قرار و عده ای که در برجام بود انجام شد. پس از آن به نقطه ای رسیدیم که همه کارها انجام شد . کارهایی که به صورت قانونی، انان باید در لغو تحریم ها انجام می دادند همه را انجام دادند ، از 26 دی 94 وارد اجرای برجام شدیم.

وی ادامه داد: در این جا بود که آمریکایی ها شروع به بازی کردند، هم دولت قبلی و هم دولت فعلی، بازی آنان چه بود؟ با این سخت گیری هایی که انجام می دادند و همچنین با هیاهوهایی که ترامپ انجام داد فضا را برای ما تخریب کردند که ما به صورت کامل نتوانیم از مزایای برجام استفاده کنیم.

عراقچی در مورد راکتور اراک گفت:آن چیزی که در اراک می ساختیم راکتور تحقیقاتی آب سنگین بود، راکتور قدرتی نبود که برق تولید کند، یک راکتور آب سنگین آسان ترین و سریعترین راه رسیدن به بمب هسته ای است به دلیل آن که در ضایعات سوختش پولوتونیوم پدید می اید پلوتونیوم را باز فراوری می کنند ماده اولیه برای بمب بدست می آید.

وی ادامه داد: تمام کشورهایی که سال های اخیر به سلاح هسته ای رسیدند، از جمله پاکستان و کره شمالی از همین راکتور آب سنگین به بمب هسته ای رسیدند، طبیعی بود که خودش مایه نگرانی جدی بود در بحث برنامه هسته ای مطرح شده بود که ایران دارای راکتوری است که می تواند سریع به بمب برسد.

عراقچی ادامه داد: ما هم که برنامه بمب اصلا نداشتیم، مذاکرات که شروع شد، از موضوعات اصلی مذاکره بحث اراک بود می گفتند باید اراک را جمع کنید، خط قرمزی که برای ما گذاشته شده بود که از همان خط های پررنگ قرمز رهبری بود که اراک باید راکتور آب سنگین باقی بماند، اگر می شود به لحاظ فنی پلوتونیوم را از بین ببرید اشکال ندارد ولی ماهیت آب سنگین اراک باید حفظ شود.

وی افزود: ما با همین خط قرمز به مذاکره رفتیم آمریکایی ها و اروپایی ها برای ماه ها اصرار می کردند که باید اراک را جمع کنید. طبیعی بود ما مقاومت کردیم. بعد گفتند که اگر اراک را جمع کنید یک راکتور آب سنگین پیشرفته مدرن برای شما می سازیم که ما رد کردیم.

وی افزود: دوباره بحث و جدل بود تا این که گفتند که اراک را جمع کنید اگر جمع کنید ما یک راکتور آب سبک پیشرفته مدرن می سازیم، 130 میلیون دلار هم هزینه می دهیم ما گفتیم نه ، دوباره چند ماه طول کشید گفتند بیایید یک راکتور ترکیبی داشته باشید که هم با آب سنگین و هم سبک کار کند.

وی ادامه داد: متخصصان ما در انرژی اتمی گفتند این طرح قابل مطالعه است . آمریکایی ها در ادامه طرحی آوردند که دانشمندان ما بررسی کردند و گفتند این آب سنگین نیست ، ماهیت راکتور آب سبک است و ما دوباره گفتیم نه.

وی تاکید کرد: دوباره ماه ها کشمکش داشتیم بالاخره متخصصین انرژی اتمی ما گفتند خود ما یک طرحی داریم که بر اساس آن، میزان تولید پلوتونیوم در راکتور پایین می آید، بر اساس این طرح، در قلب راکتور تغییراتی ایجاد می کنیم، آمریکایی ها گفتند شما بلد نیستید، ولی ما گفتیم که انجام می دهیم، پس از آن چندین جلسه میان دانشمندان ما و کارشناسان آنان برگزار شد.

**قانون آیسا

عراقچی گفت: دو سال از اجرای برجام گذشته است. از دید آنها هنوزبحث بازگشت پذیری وجود دارد و اینکه ایران می تواند به سلاح هسته ای دست یابد. البته ما اصلاچنین دکترینی نداریم.

وی در ادامه این سوال را مطرح کرد که فکر می کنید تمام دستاورد آنان در برجام چیست؟ اظهار داشت: تنها دستاوردشان این است که اگر ایران اراده کند که به سلاح هسته ای دست یابد یک سال طول بکشد ، این تنها دستاورد آنان در برجام بود.

معاون وزیر امور خارجه افزود:قانون آیسا قانونی است که توسط برجام ویو شده است. وقتی کنگره آمریکا تمدید کرد کماکان ویو است یعنی درعمل هیچ چیزی اتفاق نیفتاده است، این قانون در زمان برجام وجود داشت و توسط برجام ویو شد.

عراقچی ادامه داد: آیسا نقض برجام است، پای آن ایستاده ایم، شکایت کرده ایم و پای آن ایستاده ایم. در پاسخ به این سوال که در عمل چه اتفاقی افتاده است باید گفت در عمل هیچ اتفاقی نیفتاده است زیرا رییس جمهور آمریکا بعد از تمدید برجام باز هم آن را ویو کرد.

وی در پاسخ به این سوال که وقتی آیسا توسط آمریکا نقض شد شما چه کردید گفت: وقتی نقض شد هیات نظارت بر اجرای برجام که به دستور رهبری تشکیل شده و مصوبات آن هم مانند مصوبات شورای امنیت ملی است تصمیم گرفتند.

معاون وزیر امور خارجه اضافه کرد: ما گزارش دادیم و گفتیم آنها آیسا را تمدید کردند و این ازنظر ما نقض برجام است ولی در عمل هیچ اتفاقی نیفتاده است، چون همان ویوی که بود کماکان هم متوقف است.

وی گفت: عباراتی که رییس جمهور آمریکا در مورد برجام به کار می گیرد، قابل تصور نیست. این که بدترین و شرم آورترین توافق است و سپس از واژه توافق احمقانه استفاده می کند.

مجری در ادامه به نامه دکتر روحانی به وزیر خارجه مبنی بر پیگیری موارد نقض اشاره کرد و سوال کرد که با چه مکانیزمی در نقض برجام یا انجام تعهدات در برجام بر آمریکا نظارت می شود، این در حالی است که آژانس به ما نظارت می کند؟

عراقچی گفت: آژانس بر تعهدات ما نظارت می کند، ولی هیچ کسی نیست که به تعهدات آنان نظارت کند، کدام آژانس است که به آنان نظارت کند، شورای امنیت هم که نمی تواند نظارت کند چون همه خودشان هستند.

وی ادامه داد: تمامی این بحث ها در زمان برجام صورت گرفت، نتیجه این بود که ما به هیچ جا نمی توانیم مراجعه کنیم، جز به خودمان، در برجام اختیار نهایی در مورد تصمیم گیری در مورد تعهدات طرف مقابل با خود ایران است.

معاون وزیر امور خارجه گفت: در پارگراف 36 آمده اگر ما معتقد باشیم که طرف مقابل نقض برجام کرده ، مکانیزمی وجود دارد و آن مکانیزم این است که کمیسیون مشترک را در سطح معاونان و در قدم بعدی در سطح وزیران فعال می کنیم واگر قانع نشدیم برنامه خود را فعال کنیم یعنی ناظر و مجری خودمان هستیم.

وی افزود: بند 36 و 37 برای ساز و کار حل اختلاف است، در مورد بند 37 بسیار سو تفاهم شده است و ما بارها توضیح دادیم، بند 36 برای ما و بند 37 برای آنان است.

عراقچی ادامه داد: در بند 36 آمده اگر یکی از طرفین برجام، شکایتی از تعهدات طرف مقابل داشته باشد کمیسیون مشترک تشکیل می شود، اگر قانع نشدند، در سطح وزیران تشکیل جلسه می دهند و این یک پروسه 35 روزه است، اگر قانع نشدند دو راه باقی می ماند، اگر ما شاکی باشیم خودمان تصمیم می گیریم برنامه را فعال می کنیم ؛ اگر آنان باشند، آنان هم می توانند تحریم های خود را برگردانند.

وی گفت: اگر بخواهند تحریم های شورای امنیت را برگردانند باید به پاراگراف 37 بروند ما کاری به شورای امنیت نداریم.

در ادامه مجری پرسید که کارشناسان می گویند چرا آژانس نمی تواند به تعهدات آمریکا نظارت کند؟ که عراقچی گفت: آژانس یک نهاد تخصصی هسته ای است چه طوری می تواند به بانک ها و کمپانی ها نظارت کند.

وی تاکید کرد: ما پذیرفتیم که خود نظارت کنیم در برجام ملاک و قاضی خودمان هستیم.

وی در ادامه گفت: ما اگر طرف مقابل به تعهداتش عمل نکرد چه کار باید بکنیم؟ به کجا شکایت ببریم چون اینجا جایی نیست که آمریکا حرفش نافذ باشد. قرار بر این شد ما متکی به خودمان باشیم. انتهای پاراگراف 36 می گوید اگر ایران قانع نشد که آنها تعهداتشان را عمل کردند، برنامه اش را احیا می کند.

** سرانجام شکایت های ایران

معاون وزیر امور خارجه در پاسخ به سوالی درباره سرانجام شکایتها و پیگیری های ایران اظهار کرد: خیلی ها اصلاح شد؛ خیلی تاخیرها جبران شد؛ خیلی موارد را اصلاح کردند ، البته در فضایی که ترامپ ایجاد کرده ما هنوز مشکل داریم. برای شرکتها و بنگاههای خارجی فضای بسیار نامطلوبی ایجاد کردند.

عراقچی خاطرنشان کرد: آنچه روشن است تا زمانی که از برجام نفع خودمان را ببریم در آن می مانیم. موارد نقض را هم از کانال خودش پیگیری می کنیم هیئت نظارت هم تصمیم می گیرد که نهایتا باید چه کار بکنیم.

وی خواستار نگاه به تصویر از زاویه آمریکا و از دیدی کلی شد و گفت: آمریکاییها وقتی به برجام نگاه می کنند حرفهایی می زنند منتهی اینجا چندان منتشر نمی شود. می گویند ایران با برجام و بعد از برجام قوی تر و مقتدرتر شده و در منطقه تهاجمی تر رفتار می کند.

رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام اضافه کرد: این برداشت غالب در آمریکا و حتی اروپا است و سیاستش نسبت به آمریکا و اسرائیل هیچ تغییری نکرده است.

عراقچی گفت:اینکه آیا برجام علت این امر بوده ممکن است در مورد آن بحث داشته باشیم ،کاری به این نداریم اما آمریکا می گوید ایران در منطقه هر کاری دلش می خواهد می کند؛ در سوریه بشار اسد را حفظ کرده است. درلبنان ، در یمن و در اقلیم بازی امریکا را به هم زده و توانایی های دفاعی و موشکی را هم حفظ کرده است.

رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام گفت: می گویند ایران نفتش را می فروشد و پولهایش آزاد شده و مشروعیت پیدا کرده سرمایه گذاران هم به سمتش آمده اند.

وی در پاسخ به این سوال که آیا اکنون که ما نفت می فروشیم پولش برمی گردد؟ گفت: بله پولش برمی گردد. دو هفته پیش هم با بانک مرکزی هماهنگ کردم . از اول 96 تا الان بالای 40 میلیارد دلار نفت فروختیم - زمانی چک کردم 37 میلیارد دلار - به حساب های بانک مرکزی برگشته است و خرج شده است.

وی در پاسخ به این سوال که باید به جایش باید کالا وارد کنیم، گفت: پول را مگر چه کار می کنند با آن کالا می خرند.پول هم اگر بخواهد می آید. پس پولی که بانک مرکزی برای کنترل بازار ارز در بازار می ریزد از کجا می آید؟

معاون سیاسی وزیر امور خارجه ادامه داد: بانک مرکزی پول را از حسابهای خارج از کشور خود می آورد و تصمیم میگیرد ال سی باز می کند یا خرید انجام می دهد و هر چقدر هم لازم داشته باشد اسکناس داخل کشور می آورد وبرای کنترل بازار این کار را انجام می دهد .این در عمل در حال انجام است.

رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام اضافه کرد: آمریکا می گوید ایران همه کارهایش را انجام می دهد و می خواهد ایرانی که در منطقه مقتدر شده را کنترل و محدود کند. می خواهد تحریمهای سابق نفتی، بانکی و کشتیرانی را برقرار کند و می بیند برجام مانع است.

وی یاد آور شد: تحریم های اصلی که برجام برداشته اینها همه الان کماکان برقراراست. ایران منفعتش را می برد. هم فروش نفت برگشت و هم پول ما، کشتیرانی ، نفتکشها و بیمه هم برقرار است.

عراقچی با اشاره به حادثه کشتی سانچی گفت: کشتی سانچی که متاسفانه غرق شد و یک تراژدی بود و در آن سی و یکی دو نفر از دست دادیم ، تمام بیمه های بین الملی را داشت که زمان تحریمها هیچ کدام را نداشت؛هم محموله تا 200 میلیون دلار بیمه بود و هم خود کشتی، هم شخص ثالث و هم تا یک میلیارد دلار بیمه خسارت بود که اگر الودگی ایجاد بکند این آلودگی را بیمه پرداخت بکند.

وی یادآور شد: ما در زمان تحریم این را نداشتیم خودمان بیمه کیش را درست کرده بودیم که کشتی ها را بیمه می کرد و چون ضعیف بود کشورهای خارجی کشتی های ما را به بنادر خود راه نمی دادند. برای همین بانک مرکزی یک میلیارد دلار تعهد کرد، کیش را حمایت کرد تا اگر حادثه ای رخ داد از محل آن پرداخت بکند.

**خدا را شکر در زمان تحریم ها حادثه ای مثل سانچی نداشتیم

رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام گفت: خدا را شکر در زمان تحریم ها حادثه ای مثل سانچی نداشتیم و الان کشتی سانچی تمام بیمه های بین المللی بر آن باربود و یک دلار به کشور خسارت وارد نشد چون همه را بیمه می دهد

وی در پاسخ به این سوال که چرا سانچی با پرچم کشور دیگر رفت اظهار کرد: به علت مزایایی که استفاده از پرچم این کشورها برای صاحبان کشتی ها ایجاد می کند از آن استفاده می کنند. تقریبا تمام کشورها از پرچم پاناما و دومنیکن استفاده می کنند. اتفاقا زمان تحریم اجازه این استفاده را به ما نمی دادند.

معاون سیاسی وزیر امور خارجه خاطرنشان کرد: ایران الان مقتدر شده است. رهبری هم فرمودند هیچ وقت ایران به این اندازه مقتدر نبوده است و هر کاری می خواهد انجام می دهد برای همین می خواهند جلویش را بگیرند و دوباره تحریمها را برقرار کنند ، برجام نمی گذارد لذا امریکا می گوید برجام باید از بین برود یا اصلاح شود از این جهت است.

به گفته عراقچی از دید آمریکاییها تمام پولها آزاد شده و تحریمهای بین المللی برداشته شده و ایران از تنگنای شورای امنیت بیرون آمده است. ایران امروز نفتش را می فروشد بیمه و مسائل بانکی هم راه افتاده است ولی می پرسند آقای اوباما از برجام چه به دست آوردید جز این که حداکثرده سال بمب اتمی ایران را عقب انداخته ای.

وی افزود:ما که دنبال بمب نیستیم ده سال هم در تاریخ چشم برهم زدنی است. این را نتانیاهو گفت که دو سالش هم رفت هشت سال دیگر ایران تمام محدودیت های فعلی ایران مرتفع می شود.

وی ادامه داد: ایران دوباره به صحنه بازگشته است و در منطقه هر کاری می خواهد می کند و نفت خود را می فروشد، شرکت ها هم به سمتش هجوم می آورند، هواپیماهایش را می خرد، کشتی هایش راه افتادند، ثبات و امنیت و مشروعیت هم دارد.

وی افزود: ما ایران را قوی کردیم ، دید ترامپ امروز به این موضوعات است، ترامپ و آمریکایی ها می گویند ضعف برجام به دلیل بحث برجام است، می گویند که چرا بحث موشکی در برجام نیست.

عراقچی اظهار داشت: طرف آمریکایی می گوید ایران بعد از برجام و در دو سال اخیر قوی تر شده است، آنان می گویند اگر بخواهیم ایران را تحریم هم کنیم برجام نمی گذارد.

**برجام مانع ترامپ است

وی ادامه داد: این که تحریم های نفتی را نمی توانند برگردانند به خاطر برجام است و در این تردیدی نداریم. برجام مانع ترامپ است . ترامپ می خواهد قدرت ایران را بگیرد برای همین است که می گوید برجام از بین برود.

عراقچی اظهار داشت: در مورد بازگشت پول های ما حاصل از برجام از مسوولان بانک مرکزی بخواهید گزارش دهند، درآمد حاصل از نفت ما به حساب های بانک مرکزی بر می گردد این که چه طوری در کشور خرج شود به بانک مرکزی بر می گردد

مجری در ادامه پرسید که آیا در کشورهای دیگر این پول بلوکه است و ما مجبوریم در ازای آن کالا بخریم؟

عراقچی گفت: این حرف صد درصد غلط است، البته اصل تهاتر از اصول اقتصاد مقاومتی است ولی هم اکنون ما در نفتی که می فروشیم پول دریافت می کنیم طبیعی است که با پولش کالا می خریم

در ادامه مجری پرسید که یعنی دلار به کشور باز می گردد که عراقچی پاسخ داد: شما وقتی که حقوقی دریافت می کنید این حقوق را به حساب شما در بانک میریزند همین که کارت بانکی کار می کند یعنی حساب کار می کند. الان وضع دریافت درآمدهای نفتی همین است، این پول در حساب های بانک مرکزی می آید آن جا هر قدر که بخواهند خرید می کنند هر قدر که بخواهند دلار به داخل کشور می آورند.

** ایران از برجام سود می برد

عراقچی گفت: ایران هم اکنون از نظر خودمان و هم از نظر جامعه بین الملل از برجام و منافع برجام سود می برد؛ هم نفت می فروشد ،هم سرمایه گذاری جذب کرده است.

وی تاکید کرد: امروزخطر سرمایه گذاری در ایران یک درجه کاهش یافته و شرایط بین المللی به شدت برای ایران مساعد شده است.

در ادامه مجری پرسید که چگونه باید ترامپ را کنترل کنیم که عراقچی پاسخ داد: ما هستیم که منافع خودمان را از برجام تشخیص می دهیم، اگر تحریم های علیه ما برداشته نشده باشد جایی شکایت نمی کنیم بلکه خودمان تصمیم نهایی را می گیریم.

عراقچی گفت:هم آیسا و هم کاتسا که شما گفتید در عمل هنوز هیچ تفاوتی ایجاد نکرده، ما دعوای حقوقی مان را با آمریکا داریم، شکایت هم می کنیم، مدعی هم هستیم، ولی وقتی هم آیسا و هم کاتسا هنوز یک دلار از فروش نفت ما کم نکرده، هنوز بیمه های ما را دست نزده، همه منافعی که می بریم، حالا من نمی خواهم مدام تکرار کنم، طبیعی است که نمی آییم به خاطر چیزی که در عمل هیچ آثاری ندارد فقط اعتراض حقوقی کنیم .
وی ادامه داد:ما بعنوان ناظر بر برجام- هیئت ناظر بر برجام، یعنی خود ما هستیم - تصمیم می گیریم که تا کجا منافع مان از برجام تامین می شود و کجا تامین نمی شود . از هر جا که تامین نشود تصمیم می گیریم که طبق ماده 36 از برجام خارج شویم. کجای این کار بد است؟ ما اختیارمان را به هیچ نهادی بین المللی نداده ایم، ما می گوییم دست آژانس هم نباید بدهیم.
معاون سیاسی وزیر امور خارجه گفت:بر فرض اینکه آژانس می توانست انجام دهد، ما اختیار جمهوری اسلامی در برجام را دست هیچ کسی ندادیم، دست خودمان است، هر گاه احساس بکنیم که دربرجام از منافعی که باید بهره مند شویم ، نشدیم و تعهداتی که آنها باید انجام بدهند، ندادند، خودمان تصمیم می گیریم و طبق منافعمان عمل می کنیم، اگر منافعمان اقتضا می کند که خروج از برجام، حتما این کار را انجام می دهیم .تعارفی نداریم.
در ادامه برنامه مجری برنامه گفت: این سوالی که پرسیده می شود راجع به ماده 37 است؟ یعنی مکانیزمی که منتهی می شود به شورای امنیت سازمان ملل، این را هم توضیح بدهید، آیا ما می توانیم ارجاع بدهیم به لحاظ حل اختلاف، یعنی وقتی اختلافاتمان در کمیسیون مشترک برطرف نشد، آیا می توانیم به شورای امنیت برویم؟ برای ما پیش بینی نشده است.
عراقچی پاسخ داد: ماده 37 مربوط به ما نیست، مربوط به آنهاست، ماده 36 مربوط به ما هست، آخرین جمله ماده 36 می گوید آن طرف شاکی که – اگر در کیسی ما باشیم – می تواند برگردد تعهدات خودش را به صورت جزئی یا کلی کنار بگذارد . 37 اصلا برای ما نیست، اگر آنها بخواهند شاکی باشند و بخواهند برجام را بهم بزنند برای برگرداندن تحریم های شورای امنیت باید مکانیزم ماده 37 را فعال کنند، ما اصلا ارتباطی به 37 نداریم.
یامین پور با نقل قولی از وزیر نفت درخصوص مشکلات مراودات بانکی در کره و چین برای انتقال پول پس از وصول گفت:من خواهش می کنم دعوت بکنید از مسئولان بانک مرکزی، مشکلات بانکی ما از چند دسته است و از چه قسمی؟ تحریم های به اصطلاح ناشی از هسته ای در سه حوزه اصلی بود، یعنی حوزه های مختلف داشت، سه حوزه آن کلیدی بود، حوزه انرژی یعنی نفت، گاز و پتروشیمی، حوزه حمل و نقل که بحث کشتیرانی و نفت کش ها و ... بود و سوم حوزه بانکی و مالی.
به گفته معاون وزیر امور خارجه ما در دو حوزه اول کامل به حالت عادی برگشتیم،به طوری که در حوزه تولید نفت، فروش نفت، صادرات نفت، سرمایه گذاری در صنعت نفت هیچ مشکلی نداریم، در حوزه حمل و نقل هم هیچ مشکلی نداریم.
وی با بیان اینکه در حوزه مالی و بانکی هنوز به وضعیت عادی برنگشتیم،گفت:علت کاملا در مسائل بیرون از برجام است، همه تحریم هایی که باید برجام بر می داشت، آن را برداشته است ولی مشکلات مالی وبانکی ما چند مقوله دیگر هم دارد، یکی از آن ها تحریم های اولیه آمریکا، تحریم های اولیه آمریکا به ما اجازه دسترسی به سیستم دلار را نمی دهد و متاسفانه سیستم دلار در دنیا یک سیستم غالبی است و این ربطی هم به هسته ای هم ندارد.
عراقچی افزود: از قبل از هسته ای این تحریم ها را گذشته بودند و هنوز هم وجود دارد و چون مثل خیلی از کشورها مثل کره، سیستم ارزی آن ها، ارز جهانی نیست، ژاپن خودش ین آن ارز جهانی است ولی کره نیست، ارز کره با دلار آمریکا گره خورده، در مورد پول مشکلاتی داریم که راه هایی پیدا شده. است.
رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام ادامه داد:دسته سوم از مشکلات بانکی ما بر می گردد به مسائل ناشی از پولشویی و همین قوانینی که مربوط به FATF است که این هم داستان خودش را دارد که این هم موانعی را ایجاد کرده است.البته علل دیگری هم وجود دارد، واقعا از مسئولین بانکی ما بپرسید، هیچ تحریمی در برجام نیست که باید برداشته می شده است و برنداشته شده است ولی مشکلات دیگر کماکان وجود دارد.
رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام در پاسخ به این سوال که آیا ترامپ می خواهد ما در برجام بمانیم یا خیر؟ گفت:ترامپ آرزوی خروج ما از برجام را دارد، یعنی بهترین سناریو برای آمریکا این است که برجام به هزینه ایران پاره شود.
وی خاطرنشان کرد:در مورد ترامپ به همان دلیل که عرض کردم، این ها معتقدند ایران قدرتمند شده است، به دلایل درونی خودش، می خواهند محدودش بکنند اما برجام نمی گذارد، می خواهند از منابع نفتی محرومش کنند، برجام نمی گذارد.

** ماجرای نامه بی سابقه سناتورها به رهبران ایران

عراقچی گفت:آقای ترامپ در تبلیغات انتخاباتی خود گفت من اگر پیروز شوم برجام را پاره می کنم.در اسفند 93 موقعی که چهار الی پنج ماه به پایان مذاکرات مانده بود و تقریبا چشم اندازهایی که ما به توافق می رسیم مشخص شده بود، 47 سناتور جمهوری خواه آمریکا یک نامه ای به رهبران ایران نوشتند، نامه سرگشاده بود، اگر خاطرتان باشد، در آن نامه که نامه جالبی بود، چون واقعا در روابط بین الملل بی سابقه است به رهبران ایران نوشتند که به رییس جمهور ما اعتماد نکنید، رییس جمهوری بعدی می تواند برجام را – به تعبیر آن ها- با گردش یک قلم از بین ببرد، یعنی با یک امضا.
وی گفت:راست هم می گویند، رییس جمهور ترامپ با گردش یک قلم و یک امضا می تواند برجام را از بین ببرد، می توانست امضا کند که همه ویورهاباطل شود و با یک دستور اجرایی جدید همه تحریم ها برگردد و ترامپ واقعا این اختیار را دارد.

عراقچی گفت:از آن موقع که آنها هشدار می دادند یک سال و یک ماه گذشته است. می خواهد یک امضا بزند ولی نمی تواند و تمام حیثتش را پای آن گذاشته است. نمی توانیم بگوییم این جنگ زرگری است.
وی افزود:مگر می شود یک رییس جمهوری یک سال و خرده ای تمام حیثیت خود را بگذارد و بگوید برجام ننگین است و من آن را پاره می کنم و من آن را درست می کنم و اصلاح می کنم و بعد نتواند بکند. البته ممکن است که در آینده این کار را بکند اما حداقل تا الان نتوانسته این کار را انجام دهد.
معاون سیاسی وزیر امور خارجه در پاسخ به این سوال که ترامپ در آخرین اظهارات خود گفت که (محدودیتها)باید ابدی شود و به طور مدام باشد،گفت: بله. ایراداتی که آنها به برجام می گیرند این است که چرا به موضوع موشکی اشاره نشده است چرا دسترسی نظامی در آن نیست و چرا دوره آن فقط ده سال است.
عراقچی خاطرنشان کرد:آقای ترامپ در سخنرانی گفت اگر من بودم صد سال می گذاشتم و الان دارد می گوید ابدی، یعنی این که تو آمدی همه تحریم های ایران را برداشتید و دست آن را همه جا باز کردید و چه چیزی نصیب شما شد. الان فقط برای دسترسی پیدا نکردن به بمب ده سال زمان گذاشتید.
وی تصریح کرد:باید مدام تکرار کنم که سوء تفاهم برای هیچ کس نشود که جمهوری اسلامی ایران دنبال سلاح هسته ای نبوده و نیست و نخواهد بود ولی آنهایی که آن سوء تفاهم را دارند این گونه فکر می کنند.
رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام در ادامه گفت: بعد از این که ترامپ رییس جمهور شد تصورش این بود که می آید برجام را پاره می کند. آن موقع فهمید که این کار هزینه بالایی دارد.
معاون سیاسی وزیرامور خارجه افزود:برجام بخشی از قطعنامه 2231 شورای امنیت است و یکی از کارهایی که آن موقع کردیم که اتفاقا به خاطر همین نامه آن 47 نفر بوده است ، گفتیم که شورای امنیت سازمان ملل باید برجام را تایید کند و در عمل برجام را بخشی از قطعنامه شورای امنیت کردیم. قطعنامه 2231 شورای امنیت دو ضمیمه دارد که ضمیمه اول آن برجام است.
عراقچی خاطرنشان کرد: آقای ترامپ اگر بخواهد برجام را پاره کند باید به عنوان یک عضو دائم شورای امنیت قطعنامه شورای امنیت را پاره کند و بعد همه اروپا و همه جامعه بین الملل پشت سر برجام ایستاده بودند و ایران هم هیچ بهانه ای دست آنها نداده بود. گزارشات آژانس پی در پی تایید می کرد که ایران به تعهدات خود عمل کرده است. بنابراین فهمید که پاره کردن برجام هزینه دارد.
رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام گفت:اولین کاری که کرد چه بود؟ تلاش کرد که ایران را به موضعی بیندازد که ایران خود از برجام خارج شود. در سه تا چهارماه اول فشار روانی سنگینی با همین قوانین کاتسا و گذاشتن اسامی مختلف در لیست بر ما وارد کرد که خوشبختانه این هوشمندی در کشور وجود داشت که اگر ترامپ می خواهد برجام را پاره کند ، پاره کند ولی به هزینه خودش نه به هزینه جمهوری اسلامی؛ لذا نا امید شد و به سراغ اروپایی ها رفت.
وی ادامه داد: اروپایی ها هم مقاومت کردند و ماه اکتبر ارجاع داد به کنگره و کنگره دوماه وقت داشت که تحریم ها را برگرداند که کنگره هم ناتوان ماند که به دلایلی که اگر بخواهم بگویم وقت زیاد می گیرد.
معاون وزیر امور خارجه اظهار داشت : الان(ترامپ) دوباره به سراغ اروپایی ها آمده و به آنها ضرب الاجل داده است .بیانیه 12 ژانویه ترامپ را ببنید می گوید این آخرین شانس است و متحدین اروپایی من یا بامن هستند یا با ایران ؟

**مواضع خوب اروپا نسبت به برجام

وی در پاسخ به این سوال که به نظر شما اروپایی ها چکار خواهند کرد؟گفت: اروپایی ها تا الان مواضعشان ، مواضع خوبی نسبت به برجام بوده است. البته اینکه در آینده چه تصمیمی می گیرند حتما نمی شود پیش بینی کرد.
مجری گفت آن مواضعی که ترزا می و گابریل در راستای مواضع ترامپ گرفتند این بود که نگرانی های ترامپ باید برطرف شود.
عراقچی جواب داد: باید تفاوت قائل شویم. غربی ها از اول انقلاب با ما در چهارموضوع اختلاف داشتند. بحث حقوق بشر، تروریسم که منظور بحث حزب الله و رژیم صهیونیستی بود، بحث موشکی و در این 10 تا 15 سال اخیر هم بحث هسته ای ما این موضوعات بوده اند.
وی با بیان اینکه ما با برجام بحث هسته ای را حل کردیم گفت: اختلافات ما در سه موضوع دیگر باقی است.اروپایی ها نسبت به برنامه موشکی ما نگرانی دارند. به خصوص اگر برد موشک های ما به سمت قاره پیما برود اروپا هم مسلما نگرانی خواهد داشت.
مجری در ادامه گفت چیزی که روشن است این است که برجام در نگاه ترامپ ابزاری است که به وسیله آن فشارها را به حوزه های دیگر مانند موشکی و منطقه ای گسترش دهد.
عراقچی پاسخ داد: موضع ما در این زمینه کاملا روشن و قاطع بوده است که برجام نه مذاکره مجدد می شود و نه الحاقیه به چیزی خواهد بود و نه به هیچ موضوع دیگری ربطی دارد.

**تصمیم درباره مصلحت کشور به عهده ما نیست

وی در پاسخ به این سوال که آیا شما برای مکمل برجام گفت و گو نخواهید کرد؟ گفت: اصلا گفت و گو نخواهیم داشت. گفت و گو نخواهیم کرد و این برای آینده است. گفت و گو نکردیم و الان هم گفت و گو نخواهیم کرد. این که نظام در هر مقطعی برای مصلحت خود چه تصمیمی می گیرد آن اصلا با من نیست.
معاون سیاسی وزیر امور خارجه تصریح کرد:موضع ما الان کاملا روشن و منطقی است. ما به هیچ وجه برای برجام مذاکره مجدد نخواهیم کرد برای مکمل برجام و اضافه بر آن اصلا مذاکره ای نخواهیم کرد و برجام هم به هیچ موضوع دیگری ارتباطی ندارد چه در بحث موشکی و چه در بحث منطقه ای.
عراقچی گفت:اروپایی ها تا الان این تفکیک را رعایت کردند که بله برجام به هیچ موضوع دیگری ربطی ندارد و برجام باید رعایت و اجرا شود ولی نگرانی هایی با ایران داریم که باید در جای دیگری با ایران ممکن است صحبت کنیم که تا الان ما صحبت نکردیم.امیدوارم که اروپا در این موضع خود بماند اما آنها هستند که باید تصمیم بگیرند که برجام را می خواهند.
مجری گفت که چقدر اروپایی ها مهم هستند ما این جمله دکتر روحانی را یادمان نمی رود که اروپایی ها با آمریکا می بندند و ما باید برویم دم کدخدا را ببینیم . اروپایی ها چقدر مهم هستند که در مواجهه با ترامپ روی آنها حساب کنیم. بخصوص این حرف های ترزا می و کارگروهی که انگلیس به طور مشترک با آمریکا تشکیل داده است و سفری که تیلرسون به لندن داشت نشان می دهد که اروپا در مسیر ترامپ حرکت می کند.
عراقچی جواب داد: هیچ کس تردید ندارد که اروپا و آمریکا متحدین راهبردی یکدیگر هستند. یک جناح و یک بلوک هستند و روابط راهبردی بسیار جدی دارند. در عین حال اختلافاتی هم با هم دارند که این را هم کسی نمی تواند انکار کند. در مورد ناتو و پیمان آب و هوای پاریس، پیمان تجارت اختلاف دارند. در مورد قدس شریف هم اختلافشان را نشان دادند و در مورد برجام هم اختلاف دارند.
معاون سیاسی وزیرامور خارجه گفت:این که ما روابطمان را چگونه مدیریت می کنیم و این که آیا قادر هستیم در این اختلافی که آمریکا و اروپا در مورد برجام پیدا کردند اروپا را در سمت برجام یعنی چین ، ایران و روسیه نگه داریم این خود یک بحث دیپلماسی است.

**دیپلماسی یعنی یارگیری در برابر دشمن

عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته ای کشورمان اضافه کرد: اصلا دیپلماسی یعنی همین که شما بتوانید در عرصه بین المللی در مقابل دشمنان خود یارگیری داشته باشی و منافع دیگران را در جهت منافع خود قرار دهید و یا منافع خود را در جهت منابع دیگران که بتوانید با دشمنانت مقابله کنید.
وی ادامه داد:این کاری بود که در یک سال گذشته موفق شدیم. یعنی در یکسال گذشته این آمریکا بوده است که در مورد برجام منزوی شده است.
عراقچی افزود: اروپایی ها ، چین و روسیه حمایت از برجام را داشته اند و این که برجام باید باقی بماند این که برجام به هیچ موضوع دیگری ربطی ندارد و این که ایران پای بند بوده است و هیچ دلیلی برای از بین بردن برجام وجود ندارد بر این مواضع پایبند بودند و این آمریکا بوده که منزوی شده است و این تعبیری است که رسانه های آمریکایی هم خیلی آن را به کار برده اند.

وی خاطرنشان کرد:آقای ترامپ در یک سال گذشته خیلی تلاش کرد و منزوی بود و در شورای امنیت هم منزوی شد. موضوع موشکی ایران را یکی دوبار در شورای امنیت برد تا حداقل یک بیانیه مطبوعاتی از شورای امنیت بگیرد که کامل ناتوان ماند.
عراقچی افزود:این اواخر موضوع آشوب ها در ایران را به شورای امنیت برد و حتی متحدین اروپایی آن هم در شورای امنیت همراهی نکردند و جلسه ای که قرار بود محکومیت سرکوب مردم در ایران شود تبدیل به جلسه حمایت از برجام شد.
معاون سیاسی وزیر امور خارجه گفت:اینها بالاخره یک مقدار هنر دیپلماسی هم هست که شما بتوانید در بین دشمنان و بین طرف ها و رقبا اختلاف ایجاد کرده و منافع خود را تامین کنید.
مجری در ادامه سوال کرد که پایان این 120 روز چه خواهد شد واین خط و نشانی که دوباره آقای ترامپ کشید و گفت که این بار آخر است که من این را امضا می کنم مگر این که تغییراتی در آن ایجاد شود را چطور می بینید
عراقچی جواب داد: آقای ترامپ دفعه قبل هم گفته بود بار آخر است. یعنی در ماه اکتبر هم که آمد و موضوع را به کنگره حواله داد و گفت که کنگره ومتحدین ما دوماه فرصت دارند که تحریم ها را بگردانند یا برجام را اصلاح کنند و اگر این کار را نکنند من خودم تصمیم می گیرم و برجام خاتمه پیدا خواهد کرد.
رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام در پاسخ به این سوال که اگر ترامپ این کار را کرد ما چه کار خواهیم کرد؟گفت: ما سیاستمان کاملا روشن است و رهبر معظم انقلاب هم اعلام کردند.در صورتی که آمریکا از برجام خارج شود طبیعی است که برجامی در کار دیگر نخواهد بود و ما طبق منافع خودمان رفتار خواهیم کرد.
وی با تاکید براینکه برای همه سناریوها آمادگی داریم، گفت: این که چه حالت هایی پیش بیاید بعد از خروج آمریکا همه پیش بینی شده است. چند سناریو طراحی شده است و برای هر کدام شیوه عمل تعریف شده و در کمیسیون نظارت بحث شده است.
عراقچی خاطرنشان کرد:حتی اگر آمریکا باقی بماند و بخواهد همین سیاست بلاتکلیفی را ادامه دهد که بعید می دانم که بعد از این چهارماه با همه این تهدیداتی که کرده اگر بخواهد ویورها را تمدید کند کسی وقعی به این فضاسازی های آقای ترامپ بگذارد.ما برای همه سناریوها آمادگی داریم و روی همه آنها فکر کردیم.
معاون سیاسی وزیر امور خارجه در پاسخ به این سوال که آیا هزینه ای هم آمریکا متقبل خواهد شد یا نه گفت: ما سر این اختلاف نظر داریم . ما مواد غنی شده مان را دادیم و به جای آن 200 کیلو کیک زرد گرفتیم. اراک ما تبدیل به اراک مدرن تر و با استانداردهای بین المللی تبدیل می شود .
وی تصریح کرد:اصلا فراموش نکنید ما الان روی نسل های جدید سانتریفوژهایمان در حال کار هستیم. خط قرمزهایی که رهبری داشتند بحث تحقیق و توسعه ما در برجام بود که آر اند دی ما در برجام حفظ شده است و یک سال است که به ماشین IR8 گاز تزریق می کنم.
عراقچی خاطرنشان کرد:سانتریفیوژهایی که همه جمع شد IR1 بود در حالی که آینده صنعت غنی سازی ایران IR1 نیست . IR1 یک سو است . شما برای این که سوخت یک سال نیروگاه بوشهر را تامین کنید به 130هزار سو نیاز دارید.

** هزینه آمریکا برای خروج از برجام

رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام در پاسخ به این سوال که آیا آمریکا برای خروج از برجام هزینه ای پرداخت خواهد کرد،گفت: من می خواستم این را بگویم که هزینه هایی که ما پرداخت کردیم هزینه های کلیدی و حیاتی نیست. همه اینها برگشت پذیر است. اگر آقای ترامپ یا هرکس دیگر می دانست که اگر از برجام خارج شود هزینه ای پرداخت نمی کند تا حالا این کار را کرده بود.
وی در پاسخ به این سوال که این هزینه چیست؟ اظهار کرد: هزینه های آن خیلی روشن است. برای اروپایی ها این روشن است برای آمریکایی ها هم روشن خواهد شد. می دانند که برجام نقش مهمی در امنیت منطقه غرب آسیا دارد. منطقه غرب آسیا با این همه بحران و درگیری و جنگ داخلی روبرو است مسلما اگر یک بحران جدید به پیچیدگی بحران هسته ای به آن اضافه شود حتما منطقه امن تری نخواهد بود.
رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام در پاسخ به این سوال که یعنی آنها با برجام منطقه را امن کردند گفت: منطقه غرب آسیا منطقه پرآشوبی است و برجام یکی از بحران های منطقه را مدیریت کرد. این مسئله می توانست به جاهای باریک کشیده شود. الان هم اگر برجام نباشد این می تواند به بحران بسیار سنگینی تبدیل شود.
وی تصریح کرد:بنابراین حتما منطقه ناامن فعلی با برجام وضعیت بهتری نخواهد داشت به خصوص برای اروپایی ها که امنیت آنها با امنیت غرب آسیا تقریبا گره خورده است آنهایی که یک موج مهاجرت همه چیز آنها را بهم می زند می دانند که امواج جدید مهاجرت چگونه خواهد بود.
مجری گفت جواب سوال من را بدهید که آیا آمریکا برای خروج از برجام هزینه ای پرداخت خواهد کرد.
عراقچی گفت: من می خواستم این را بگویم که هزینه هایی که ما پرداخت کردیم هزینه های کلیدی و حیاتی نیست. همه اینها برگشت پذیر است.
اگر آقای ترامپ یا هرکس دیگر می دانست که اگر از برجام خارج شود هزینه ای پرداخت نمی کند تا حالا این کار را کرده بود.
مجری باز پرسید که این هزینه چیست؟
عراقچی گفت: هزینه های آن خیلی روشن است. برای اروپایی ها این روشن است برای آمریکایی ها هم روشن خواهد شد. می دانند که برجام نقش مهمی در امنیت منطقه غرب آسیا دارد. منطقه غرب آسیا با این همه بحران و درگیری و جنگ داخلی روبرو است مسلما اگر یک بحران جدیدی به پیچیدگی بحران هسته ای به آن اضافه شود حتما منطقه امن تری نخواهد بود.
وی تصریح کرد:تمام دستاورد آنها در برجام این نیست که جلوی بمب اتمی ایران را گرفتند از دید خودشان این است که یکسال فاصله انداختند به نام برک آف تایم یعنی این که در عرض یک سال همه چیز می تواند به حالت اول برگردد.یعنی آن چیزی که آنها از آن نگرانند می تواند برگردد.

عراقچی در پایان به شروط رهبری اشاره کرد و گفت: از اول مذاکرات تا آخر مذاکرات آنچه برای ما ملاک بود رهنمودها و تعابیر و خط قرمزهای ایشان بود. شروطی که ایشان در زمان تایید برجام گذاشتند برای همه ما مهم و کلیدی بوده و هست.
وی افزود:از شرط شماره یک یعنی از اول تا آخر را یکی یکی بخوانیم ببینیم که اجرا شده است یا نه؟ یکسری از این شرط ها مربوط می شد به قبل از اجرایی شدن برجام. یعنی تا وقتی اینها اجرا نمی شد ایشان اجازه اجرایی شدن نمی دادند.
معاون وزیر امور خارجه گفت:این شرط ها محقق شد که اجازه اجرایی شدن دادند و یکسری از آن هم مربوط به زمان اجرا بود وما معتقدیم که اجرا شده است و در مورد یکی از آن اختلاف نظرهایی است که می توانم توضیح دهم ولی به هرحال این 9 شرط به جز یکی از آن ها که یک مقدار بحث دارد 8 تای دیگر آن صد در صد اجرا شده است.
وی در پایان تصریح کرد:بحث برجام را واقعا ملی نگاه کنید. بحث برجام دولتی و سیاسی نیست یک موضوع ملی است و اگر ملی به آن نگاه کنیم بحث عزت ملی واقعا در آن اتفاق افتاده است.