نابرابری درآمدی با گذشت 4 دهه 41درصد کاهش یافت+نمودار

به گزارش مشرق، یکی از مسائل مورد بررسی درخصوص علل و عوامل وقوع انقلاب اسلامی در بهمن ماه ۵۷، عوامل و شرایط اقتصادی موثر در شکل‌گیری انقلاب است.

قطعا یکی از مولفه اقتصادی مهم در این میان، اختلاف طبقاتی و افزایش شکاف غنی و فقیر است. برای اندازه‌گیری اختلاف طبقاتی دو معیار اندازه‌گیری وجود دارد. ضریب جینی و اختلاف درآمدی ۱۰ درصد ثروتمندترین به ۱۰ درصد فقیرترین.

بیشتر بخوانید:

گزارش فانتزی بانک مرکزی درباره هزینه و درآمد مردم

بررسی آمارهای بانک مرکزی اوج‌گیری ضریب جینی و اختلاف نسبت درآمدی در دهه ۵۰ را نشان می‌دهد تا جایی که نسبت از ۲۲.۸ برابر در سال ۵۱ به ۳۳.۸ برابر در سال ۵۴ می‌رسد،البته این روند در سال ۵۵ و ۵۶ تعدیل می‌شود.

پس از انقلاب به دلیل تحولات سیاسی و خروج برخی سرمایه‌داران وابسته به حکومت پهلوی از کشور و در اداره بنگاه‌های بلاتکلیف توسط دولت به ۳۹ درصد و نسبت برابری به ۱۷.۹ برابر کاهش می‌یابد. رقمی که در یک دهه قبل از آن تجربه نشده بود، اما مجددا این دو متغیر در سال‌های ۶۱ و ۶۲ افزایش می‌یابد و اما بلافاصله در سال‌ ۶۳ به ۱۶.۱ برابر افت می‌کند.

ارقام ضریب جینی و نسبت نابرابری درآمدی در دهه ۶۰، ۷۰، ۸۰ و ۹۰ با فراز و فرودهایی همراه بوده که به نظر می‌رسد لازم است شرایط و سیاست‌های تاثیرگذار بر این تغییرات به صورت جداگانه مورد بررسی و تحقیق قرار گیرد.

کمترین ضریب جینی و نابرابری درآمدی مربوط به سال ۹۰ می‌رسد. طبق محاسبات بانک مرکزی در این سال ضریب جینی به ۳۷ صدم و نابرابری درآمدی به ۱۲.۲ برابر کاهش می‌یابد که این رقم از سال ۴۸ تا ۹۰ سابقه نداشته و در سال‌های بعد هم تکرار نشده است.

بیشتر بخوانید:

پیشنهاد مالیات پلکانی بر درآمد کارمندان به کجا رسید؟

قطعا دلیل اصلی این کاهش نابرابری درآمدی و افت ضریب جینی در سال ۹۰، اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها بوده است که موجب شد به یکباره قدرت خرید بخشی از جامعه را ارتقاء دهد، اما پس از آن سال، با رشد قیمت ارز در اواخر سال ۹۰ و رشد شدیدتر در سال ۹۱ افزایش قدرت خرید ناشی از هدفمندسازی یارانه‌ها تضعیف شد و مجددا ضریب جینی و نابرابری درآمدی به دوره قبل از اجرای این قانون بازگشت.

اعمال سیاست‌هایی در جهت اصلاح نظام مالیاتی، اصلاح نظام بانکی، تقویت بخش تولید، مالیات‌ستانی از بخش واسطه‌گری، محرومیت‌زدایی، توسعه مناطق کمتربرخوردار و ایجاد نظام جامع تامین اجتماعی از سیاست‌هایی است که می‌تواند نابرابری درآمدی و ضریب جینی را کاهش دهد و هر زمان که دولت‌ها در این جهت گام برداشتند این دو دو متغیر کاهش یافته است،اما به دلیل عدم نهادسازی مناسب برای اجرای دقیق این سیاست‌ها، سیاست‌گذاری ناقص و ناپایداری سیاست‌ها و تغییر مکرر آن، نسبت نابرابری و ضریب جینی مدام با نوسان و فراز و فرود همراه بوده است.

اما با این وجود، به دلیل توسعه بخش‌های غیربرخوردار در طول‌ سال‌های پس از انقلاب و تقویت بخش تامین اجتماعی، ضریب جینی و نابرابری درآمدی، در دوران پس از انقلاب در وضعیت مناسب‌تری نسبت به سال‌های قبل از انقلاب قرار دارد ولی قطعا هنوز در سطح اهداف انقلاب اسلامی نیست و باید برای بهبود و اصلاح آن نهادسازی و سیاست‌گذاری کرد و در رویه‌های فعلی سیاست‌گذاری و مدیریت تجدیدنظر کرد.

* ماخذ بانک مرکزی

سال	ضریب جینی	نسبت درآمد 10 درصد ثروتمندترین به 10 درصد فقیرترین
1351	0.46060	22.8
1352	0.47750	26.20
1353	0.49920	29.5
1354	0.50200	33.8
1355	0.48050	31.4
1356	0.45840	24.7
1357	0.43600	19.6
1358	0.46180	26.6
1359	0.39840	17.9
1360	_	_
1361	0.44100	22.2
1362	0.45400	25.5
1363	0.40430	18.5
1364	0.39100	16.1
1365	0.39440	17
1366	0.40380	17.4
1367	0.40430	17.3
1368	0.40920	17.6
1369	0.39690	15.9
1370	0.39960	16.3
1371	0.38700	15.9
1372	0.39760	16
1373	0.39930	15.7
1374	0.40740	16.1
1375	0.39100	14.5
1376	0.40290	15.7
1377	0.39650	14.2
1378	0.40090	15.4
1379	0.39910	15
1380	0.39850	14.4
1381	0.41910	16.9
1382	0.41560	16.2
1383	0.39960	14.6
1384	0.40230	14.5
1385	0.40040	14.9
1386	0.40450	15.2
1387	0.38590	13.5
1388	0.39390	14.1
1389	0.38130	13.1
1390	0.37500	12.2
1391	0.38340	12.9
1392	0.39520	13.8
1393	0.39990	14.3
1394	0.39880	13.8
1395	0.40460	14.4