سوزاک یک عفونت مقاربتی مسری است که بیشتر از طریق رابطه جنسی گسترش پیدا می کند. همچنین این بیماری ممکن است به وسیله تماس با مایعات بدن فرد مبتلا منتقل شود. به همین دلیل بیماری از مادر آلوده هنگام زایمان می تواند به نوزاد سرایت کند.

در مردان، معمولا مجرای ادراری و در زنان معمولا مجرای خروجی مثانه، گردنه رحم و یا هر دو به این عفونت آلوده می شوند. این عفونت همچنین می تواند راست روده، مقعد، گلو و لگن را نیز آلوده کند. در موارد نادر، چشم ها نیز به این عفونت دچار می شوند.

اگر بیماری سوزاک به موقع درمان شود، نمی تواند مشکل خاصی به وجود بیاورد. اما اگر بدون درمان رها شود می تواند مشکلاتی جدی به وجود بیاورد.

عامل ابتلا به سوزاک

عامل این بیماری یک باکتری به نام نیسریا گونورآ است که می تواند در غشاهای مخاطی به سرعت تکثیر شود. این باکتری در محیط های گرم و مرطوب نواحی دستگاه تناسلی، از جمله گردن رحم، رحم و لوله های فالوپ در زنان و مجرای ادراریدر زنان و مردان رشد می کند. البته این باکتری می تواند در دهان، گلو و همچنین مقعد نیز رشد کند.

نشانه های بیماری سوزاک

علایم بیماری سوزاک در میان تمام افراد به یک شکل بروز نمی کند و برخی به ویژه زنان متوجه علائم آن نمی شوند. به همین دلیل معمولا درمان آن به تعویق می افتد. اما اگر علایم خود را نشان دهند، معمولا تا 10 روز پس از عفونی شدن، بروز می کنند. اما این بیماری پس از 30 روز به طور کامل خود را نشان می دهد.

از علایم سوزاک در زن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

- ترشحات زرد یا سفید مایل به سبز از واژن

- درد بخش پایین شکم یا لگن

- سوزش ادرار ورم ملتحمه (قرمز چشم و یا خارش آنها)

- خونریزی بین دوره های قاعدگی

- ورم فرج

- سوزش گلو و تورم غدد گلو (زمانی که این بیماری به ناحیه دهان سرایت کند)

البته علایم این بیماری در زنان آنقدر ملایم هستند که معمولا بدون توجه باقی می مانند. در واقع بسیاری از زنان مبتلا تصور می کنند دچار نوعی عفونت قارچی شده اند و شروع به خوددرمانی می کنند. از آنجایی که ترشحات واژنی علایم بیماری های گوناگونی می تواند باشد، بهتر است با مشاهده غیرطبیعی بودن آنها، حتما با پزشک مشورت کرد.

بیماری سوزاک در مردان با علایم زیر خود را نشان می دهد:

- ترشحات سفید یا زردرنگ متمایل به سبز از آلت تناسلی

- سوزش ادرار

- سوزش گلو

- تورم و یا دردناکی بیضه ها

- غدد متورم در گلو

علایم در مردها معمولا تا14 روز پس از ابتلا بروز می کند.

تشخیص سوزاک

برای تشخیص، پزشک نمونه ای از مایع داخل مجرای ادراری در مردان و یا از دهانه رحم در زنان، برمی دارد و برای بررسی به آزمایشگاه فرستاده می شود. حتی ممکن است نمونه هایی از دهان و یا مقعد برداشته شود. معمولا جواب آزمایش چند روز طول می کشد.

سوزاک و همچنین بیماری مقاربتی دیگری به نام کلامیدیا وجود دارد که معمولا با هم رخ می دهند. بنابراین پزشک، فرد مشکوک به بیماری سوزاک را از نظر بیماری کلامیدیا هم آزمایش می کند.

درمان سوزاک

خوشبختانه بیماری سوزاک درمان شدنی است. برای درمان عفونت سوزاک، پزشک آنتی بیوتیک های خوراکی و یا تزریقی تجویز می کند. البته همسر فردی که تحت درمان است، نیز باید همزمان در روند درمان قرار گرفته تا از دوباره عفونی شدن و یا گسترش بیشتر بیماری جلوگیری شود.

باید دوره درمان تکمیل و تمام داروهای تجویز شده مصرف شوند. البته هرگز نباید خوددرمانی شود و داروهای تجویز شده برای یک فرد را، بیمار دیگری مصرف نکند. زیرا درمان عفونت سخت تر می شود. همچنین بیمار تا زمانی که درمان نشده است، نباید با همسر خود رابطه جنسی برقرار کند.

عوارض سوزاک درمان نشده

سوزاک درمان نشده در زنان می تواند به سمت رحم، لوله های رحمی و تخمدان ها حرکت کند و آنها را نیز آلوده کند. این حالت می تواند منجر به بروز زخم های دردناک و التهاب شود که به آنها بیماری التهابی لگن (PID) گفته می شود. PID می تواند موجب نازایی و حاملگی خارج از رحم شود.

درمان نکردن این بیماری در مردان، ایجاد اپیدیدیمیت ( التهاب مجاری اپیدیدیم در دستگاه تناسلی مردانه) می کند. در این شرایط، بیضه ها بسیار دردناک می شوند و گاهی اوقات ممکن است به عقیم شدن بیمار منتهی شود. همچنین بیماری درمان نشده سوزاک می تواند روی پروستات اثر بدی گذاشته و در عین حال مجرای ادراری را زخم کرده و ادرار را سخت و دردناک کند.

افراد مبتلا به سوزاک، مستعد ابتلا به بیماری ایدز نیز هستند. این عفونت حتی ممکن است وارد خون شود که کشنده است.

همچنین عفونت سوزاک در صورت درمان نشدن می تواند به همه بافت های بدن نفوذ کرده و موجب التهاب مفاصل یا اندوکاردیت ( التهاب درون شامه قلب به معنی استقرار و تکثیر عامل عفونی در سطح داخلی قلب و دریچه ها) شود.

عوارض سوزاک برای خانم باردار و نوزادش

بیماری سوزاک در زنان باردار احتمال سقط جنین یا زایمان زودرس را بالا می برد و عفونت از مادر به نوزاد، به دلیل اینکه هنگام زایمان از مجرای زایمانی عبور می کند، سرایت می کند و منجر به نابینایی، عفونت مفاصل یا ورود عفونت به خون نوزاد می شود که خطر مرگ را به همراه دارد. به محض تشخیص این بیماری در زنان باردار و درمان آنها، از این خطرات کاسته می شود.

پیشگیری از سوزاک

رابطه جنسی سالم می تواند از ابتلا به این بیماری بکاهد. اقدامات دیگری که خاص پیشگیری از ابتلا به سوزاک است مثل پیشگیری دارویی در چشم نوزادان و توجه به تماس های بیماران مبتلا به سایر بیماری های عفونی نیز از اهمیت برخوردار است.

در صورت بروز این بیماری در شخص، باید به سرعت گزارش داده شود زیرا با این کار از شیوع آن جلوگیری به عمل می آید.داشتن زندگی سالم، فرد را از ابتلا به این بیماری و البته دیگر بیماری های جنسی، محفوظ نگه می دارد