آنچه همواره از سوی کارشناسان تغذیه به آن اشاره میشود تا به همین واسطه از داشتن پوستی سالم و شاداب لذت ببریم، مصرف میوهها و سبزیهایی است که منابع خوبی از انواع ویتامینها محسوب میشوند…
تاثیرگذاربودن ویتامینها در شادابی پوست، تولیدکنندگان را نیز بر آن داشته تا برای ساخت انواع کرمها و لوسیونها از ترکیبهای ویتامینه استفاده کنند اما با آغاز سال نو، میتوان به جای استفاده از ترکیبهای شیمیایی، این منابع طبیعی را در سبد میوههای بهاری پیدا کرد.
در طول چند دهه اخیر، بهخصوص 10 سال گذشته میزان استفاده از منابع آنتیاکسیدان افزایش چشمگیری داشته است زیرا بشر به این نتیجه رسید که یکی از علتهای پیری و از بین رفتن سلولهای بدن از جمله سلولهای پوست، اکسیدهشدن ناشی از فعل و انفعالات داخل سلول، هسته و سیتوپلاسم است.
بر این اساس موادی که برای سلولها حکم مواد سمی را دارند تولید میشود که در نتیجه پوست را با پیری و تخریب سلولی مواجه میکند.دکتر امیرهوشنگ احسانی، متخصص پوست و عضو هیاتعلمی دانشگاه علومپزشکی تهران در همین خصوص گفت: «بشر بر اثر تحقیقات متعدد به این نتیجه رسید که مواد ناشی از اکسیدهشدن داخل سلول از طریق مصرف منابع بیشمار حاوی آنتیاکسیدان کمتر میشود اما با گذشت چند سال، بشر به نتیجه دیگری مبنی بر اینکه استفاده بیش از حد منابع آنتیاکسیدانی خطر ابتلا به سرطان را افزایش میدهد دست پیدا کرد، به همین دلیل به طور دقیق اعلام شد مصرف به اندازه منابع آنتیاکسیدانی، برای بقای سلولها موثر است اما استفاده بیش از حد نیاز این منبع به هیچ عنوان توصیه نخواهد شد.از اینرو مصرف منابع متعدد آنتیاکسیدان هنوز هم مهم تلقی میشود اما این اهمیت به پررنگی 10 سال گذشته نیست.»
بهترین انتخاب
7 رنگ سلامت که در منابع غذایی یافت میشود، یافتهای علمی است که سلامت ارگانهای مختلف بهخصوص پوست را تامین میکند و اغلب میوه ها و سبزیهایی را به این رنگ میبینیم که دارای ترکیبهای آنتیاکسیدانی، فلاونوییدی و ویتامین «A، E و C» هستند.دکتر سید مرتضی صفوی، کارشناس تغذیه و عضو هیاتعلمی دانشگاه علومپزشکی اصفهان با بیان این جملهها افزود: «با آغاز فصل بهار میوههایی به بازار میآیند که سرشار از منابع غذایی مفید هستند و به سلامت اندامهای مختلف بدن کمک میکنند از اینرو میتوان بخشی از رژیم غذایی روزانه را به این گروه اختصاص داد که علاوه بر سالم بودن، عوارض کمتری نسبت به مواد شیمیایی دارند و با اطمینان بیشتری مورد مصرف قرار میگیرند.»
در همین راستا دکتر احسانی هم معتقد است: «طی سالهای اخیر تامین آنتیاکسیدان مورد نیاز بدن به دو شیوه مواد صناعی و طبیعی امکانپذیر شده که بدیهی است استفاده منطقی و به اندازه از منابع طبیعی آن بیشتر توصیه میشود زیرا خطرهای کمتری را به دنبال خواهد داشت و دیگر نگرانی از بابت افزایش ریسک ابتلا به سرطانهای مختلف به دلیل مصرف بیش از اندازه یا نامناسب منابع آنتیاکسیدانی صنعتی و شیمیایی وجود ندارد.»
7 رنگ سلامت در سبد بهاری
دکتر سیدمرتضی صفوی، 7 رنگ سلامت را عاملی برای داشتن بدنی تشکیلشده از اندامهای سلامت معرفی میکند و به رنگ قرمز بهعنوان اولین رنگ سلامت بخش اشاره میکند که در انار، هندوانه، گوجهفرنگی خام و پخته، آب گوجهفرنگی، گریپفروت صورتی، سوپ گوجهفرنگی، سس ماکارونی و امثال آن که حاوی لیکوپن و آنتیاکسیدان هستند یافت میشود.ضمن اینکه منابع یاد شده به دلیل ویتامین «C» موجود در آنها، برای شادابی پوست بسیار مفید هستند.
از دیدگاه وی گروه بعدی را مواد غذایی دارای رنگ زیبا و آرامش بخش ارغوانی تشکیل میدهند که سرشار از آنتوسیانین (آنتیاکسیدان بسیار قوی که از لخته شدن خون جلوگیری میکند)، هستند و در کاهش احتمال ابتلا به سرطان نقش دارند. انگور قرمز، زغال اخته، آلو، سیب قرمز، توتفرنگی، توت سیاه و تمشک جزو این گروه بهاری قرار میگیرند.
دکتر صفوی ادامه داد: «فیتوکمیکالها که متابولیتهای ثانویه گیاهی هستند در رژیم غذایی گیاهخواری به وفور تامین و باعث میشود گیاه را در برابر آبوهوای بد و خطرهای احتمالی محافظت کند که خوشبختانه این اثر حفاظتکننده در مورد انسانها نیز صدق میکند و مانع رشد سریع سلولهای سرطانی میشود.»
همچنین رنگ نارنجی در میوههایی مثل زردآلو، هویج، انبه، سیبزمینی شیرین، کدو تنبل و گرمک یافت میشود که مواد تولیدکننده ویتامین «A» را دارند و به دلیل دارا بودن آلفا و بتاکاروتن (پیشساز ویتامین A) در کاهش ابتلا به سرطان موثر است.
زرد متمایل به نارنجی گروه چهارم این رنگهای سلامت را تشکیل میدهد که معمولا منابع حاوی بتاکریپتوتانکسین و فلاونویید در طبیعت به این رنگ وجود دارند و میوههایی مثل پرتقال، نارنگی، هلو، شلیل، پاپایا (در ایران کمتر پیدا میشود) و نوشیدنیهایی مثل آب پرتقال و نارنگی در این گروه قرار میگیرند و البته خاصیت ضدسرطانی دارند زیرا 87 درصد از بتاکریپتوتانکسین از آب پرتقال و نارنگی به دست میآید.گروه غذایی سفید متمایل به سبز به دلیل دارابودن فلاونویید، کوئرسیتین و کامفرول و الاستین خاصیت ضدتومور دارند که میتوان در خانواده پیازها از قبیل سیر، کرفس، گلابی، کاسنی سفید و پیاز به دنبال آنها بود.
از نظر وی ششمین گروه رنگهای سلامت رنگ سبز را تشکیل میدهند که در سبزیهایی مثل کلم بروکلی، کلمپیچ، کلم دگمهای و معمولی یافت میشود و دارای ترکیبهای سولفورافان، ایزوتیوسیانات و ایندول هستند، ضمن اینکه ژن خاصی را که باعث تحریک آنزیمهای شکننده موادشیمیایی سرطانزا میشود تولید میکند.
آخرین گروه رنگها نیز به رنگ سبز متمایل به زرد مربوط میشود که علاوه بر شادابسازی پوست در حفظ قوه بینایی و جلوگیری از رشد سلولهای سرطانی دخیل است.اسفناج، ذرت، نخود و لوبیای سبز، خربزه، آووکادو و گیاه خردل، حاوی کارتنوییدهای زیگزانتین و لوتیین هستند که در این گروه قرار میگیرند.
به این ترتیب با افزودن خانواده رنگها به رژیم غذایی، میتوان از بدن خود مراقبت کرد و نگرانی ابتلا به برخی از رایجترین بیماریهای قرن اخیر را که تهدیدکننده سلامت افراد است، کاهش داد.