ماه عسل به سبک سینمای ایران / سینمای ۹۶ چطور سپری شد؟
تعداد بالای فیلم های متقاضی اکران و کم بودن سالن ها باعث می شود در یک زمان فشرد کلی فیلم روی پرده برود. نتیجه اش این که سالن و سانس به اندازه کافی به فیلم ها نمی رسد و در نتیجه با فروش های فاجعه بار از اکران کنار می روند.
صراط: سینمای ایران سال پر اتفاقی پشت سر گذاشت؛ از رکورد ۲۱ میلیاردی «نهنگ عنبر۲» تا فروش ۸۴۰۰ تومانی «قلب سفید قاصدک ها»! چهره جنجالی و رویداد پرحاشیه هم کم نداشت. این گزارش را بخوانید:
یکه تازی کمدی ها
اکران سال ۹۶ بیش از همه به کام فیلم های کمدی بود. به طوری که هفت فیلم صدر جدول فروش به کمدی ها اختصاص یافت. مجموع فروش این هفت فیلم چیزی حدود ۱۰۵ میلیارد تومان است.«نهنگ عنبر ۲» با ۲۰ میلیارد و ۹۴۴ میلیون تومان اول شد، «آینه بغل» ۲۰ میلیارد و ۱۰۰ میلیون و «گشت ۲» ۱۹ میلیارد و ۷۸۰ میلیون تومان فروش داشتند. بعد از آن فیلم های«خوب،بد،جلف»با ۱۶ میلیارد و ۲۸۸ میلیون تومان و «اکسیدان» با۱۰ میلیارد و ۷۰۱ میلیون در باشگاه ۱۰ میلیاردی قرار گرفتند. فیلم های«ساعت ۵ عصر» و «خالتور» بعد از این پنج فیلم ایستادند.
علاوه بر آن ها، ۷ فیلم کمدی دیگر در سال ۹۶ روی پرده رفتند اما هیچ کدام فروش خیره کننده ای نداشتند. این نشان می دهد به صرف کمدی بودن،نمی توان به موفقیت گیشه یک فیلم امید داشت.«ثبت با سند برابر است»۳میلیارد و ۱۰۰،«سه بیگانه»۲ میلیارد،«دختر عمو و پسر عمو» ۱ میلیارد و ۵۰۰ میلیون، «عشقولانس» ۱میلیارد و ۵۰۰ میلیون، «ما خیلی باحالیم» ۱میلیارد و ۳۰۰ میلیون،«پا تو کفش من نکن»۱ میلیارد و ۲۰۰ میلیون و «من و شارمین» ۱ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان فروش داشتند.
کم فروش ها
قلب سفید قاصدک ها : ۸۴۰۰۰. اگر پی گیر سینما باشید این عدد برای تان آشنا است و می دانید رقم فروش «قلب سفید قاصدک ها» را نشان می دهد. فیلم افشین محمودی نه تنها ته جدول اکران سال ۹۶ قرار دارد که بعید است فیلمی به این رکورد عجیب و غریب دست یابد.
ماه در جنگل: سیامک شایقی برای پی گیران سینما نامی آشنا است اما ساخته هایش آن قدر کیفیت ندارند که نظر قاطبه مخاطبان سینما را به سوی خود جلب کنند. از این کارگردان در سالی که پشت سر نهادیم، فیلم «ماه در جنگل» روی پرده رفت و در رتبه یکی مانده به آخر جدول فروش قرار گرفت. این فیلم فقط ۶۲ میلیون تومان فروش داشت.
اشک نرگس: از جمله فیلم هایی است که در روزهای پایانی سال نوبت اکران به آن رسید. «اشک نرگس» را احمد عبداللهیان سال پیش کارگردانی کرد و ابتدای اسفند امسال روی پرده سینماها رفت. فیلم کمی بیشتر از ۸۰ میلیون فروش داشت.
رفع توقیفی ها
بایگانی شدن فیلم ها (به هر دلیلی)، اتفاق تکرار شونده سینما است. در مقابل، تلاش هایی انجام می شود تا این فیلم ها توقیف بیرون بیایند.این رویه در سال ۹۶، شکل سیستماتیک گرفت. وزیر سابق فرهنگ و ارشاد اسلامی به از رئیس سازمان سینمایی خواست تکلیف فیلم های مساله دار را روشن کند.محمدمهدی حیدریان هم مرداد ماه کمیتهای تشکیل داد و اعضای آن حدود ۱۲ فیلم را مورد ارزیابی قرار دادند.«خانه پدری»،«آشغالهای دوست داشتنی»،«عصبانی نیستم»، «ارادتمند؛ نازنین بهاره تینا»، «خانه دختر»، «پارادیس» و «صد سال به این سالها» از فیلم هایی بودند که درباره شان تصمیم گیری شد.
از این جمع فقط «خانه دختر» موفق به اکران شد و برغم اعلام قبلی،«عصبانی نیستم» و «صد سال به این سال ها» فعلا رنگ پرده ندیدند. علاوه بر«خانه دختر»، چند فیلم دیگر هم از بایگانی خارج شدند و روی پرده رفتند؛مثل «مادر قلب اتمی»،«زادبوم»،«پریناز» و «بلوک ۹ ،خروجی۲». در این میان«خانه دختر» شهرام شاه حسینی وضعیت بهتری نسبت به دیگر فیلم ها داشت و به فروش ۲ میلیارد و ۸۵۰ میلیون توماتی دست یافت.
قدرت نمایی زنان
در دهه اخیر تعداد خانم های کارگردان سینمای ما، رشد چشمگیری داشته است ولی همه این سال ها یک طرف سال ۹۶ یک طرف. در اکران امسال سهم خانم ها از اکران به مراتب بیش از دیگر سال ها بود به طوری که ۱۰ فیلم از کارگردان های زن اکران شد که رکورد قابل توجهی است:«ویلایی ها»منیر قیدی،«فصل نرگس» نگار آذربایجانی،«صفر تا سکو»سحر مصیبی،«پرسه در حوالی من»غزاله سلطانی،«دریاچه ماهی»مریم دوستی، «دخترعمو و پسرعمو»روح انگیز شمس،«مادری» رقیه توکلی و«اسرافیل» آیدا پناهنده فیلم هایی هستند که در طول سال روی پرده رفتند.
رشد انیمیشن و سینمای کودک
سابقه سینمای ما در تولید فیلم های کودک درخشان است اما در سال های اخیر سهم بچه ها از اکران ناچیز بوده. از آن طرف انیمیشن های سینمایی تازه دارد جان می گیرد که نشانه های موفقیت آن را در سال ۹۶ شاهد بودیم. از نیمه دوم سال به بعد شش فیلم برای بچه ها روی پرده رفت. استارت اکران با «قهرمانان کوچک» ساخته حسین قناعت خورد و به فروش ۲ میلیارد و ۵۶۰ میلیون تومانی دست یافت. «دم دراز حقه باز»، «شکلاتی»، «پایان رویاها» و «پینوکیو، عامو سردار و رئیسعلی» دیگر کودکانه های امسال بودند. بهمن ماه «افسانه گل آباد» هم اکران شد که یک موزیکال برای مخاطب کودک و نوجوان است.
برسیم به انیمیشن که برای نخستین بار سه فیلم همزمان روی اکران بودند:«فهرست مقدس»،«راز سیاوش»و«کلیله و دمنه». تازه برای اولین بار یک انیمیشن در بخش سودای سیمرغ جشنواره فجر پذیرفته شد و سند این اتفاق به نام «فیلشاه» خورد. این فیلم در اکران نوروزی روی پرده رفته است.
فیلمسوزی و اکران خارجی
تعداد بالای فیلم های متقاضی اکران و کم بودن سالن ها باعث می شود در یک زمان فشرد کلی فیلم روی پرده برود. نتیجه اش این که سالن و سانس به اندازه کافی به فیلم ها نمی رسد و در نتیجه با فروش های فاجعه بار از اکران کنار می روند. این اتفاق معمولا در نیمه دوم سال رخ می دهد و امسال تا مدت ها محل بحث و نظر و البته اعتراض فیلمسازان بود. آن ها شورای صنفی نمایش را نشانه می رفتند که «بلد نیست آرایش اکران را مدیریت کند.» حتی کار به شکایت قضایی از شورای صنفی و گل کاری در آن هم هم کشیده شد! امسال یک خبر دیگر، ماجرای فیلمسوزی را داغ کرد: اکران فیلم خارجی در سالن های سینمایی. تا مدت ها موافقان و مخالفان درباره این طرح حرف می زدند.
چهره ها چه کردند؟
حمید فرخ نژاد: داشت باورمان می شد که فیلم های حمید فرخ نژاد گیشه موفقی ندارند اما در سال ۹۶ اتفاقی عکس آن رخ داد. دو فیلم روی پرده داشت که «خوب،بد،جلف» نزدیک به ۲۰ و «گشت ۲»بیش از ۱۶ میلیارد تومان فروخت تا فرخ نژاد عنوان پولساز ترین بازیگر سال را با ۳۶ میلیارد تومان از آن خود کند.
جواد عزتی: سهم جواد عزتی از اکران۹۶ سه فیلم بود: «آینه بغل» بیش از ۲۰ میلیارد، «اکسیدان» نزدیک به ۱۱ میلیارد و «ماجرای نیمروز» بیش از ۴ میلیارد تومان فروش داشتند. جمع فروش فیلم های جواد عزتی ۳۵ میلیارد است.
رضا عطاران: «نهنگ عنبر؛سلکشن رویا» نزدیک ۲۱ میلیارد تومان فروخت تا باور کنیم ستاره بخت رضا عطاران همچنان پرفروغ است. به فیلم می توان ایرادهای فراوان وارد کرد اما مخاطبان سینما از آن استقبال کردند و عطارانش را دوست دارند.
مهران مدیری: امید زیادی به رکورد شکنی «ساعت ۵ عصر» داشت. با این حال اولین فیلم سینمایی او به ۱۰ میلیارد تومان هم نرسید و با ۹ میلیارد و ۱۲۷ میلیون تومان از اکران خداحاظی کرد.
شهاب حسینی: «امتحان نهایی» و«برادرم خسرو» دو فیلم شهاب حسینی در اکران سال ۹۶ است.«برادرم خسرو» نخستین فیلم احسان بیگلری است که کمی بیش از دو میلیارد فروش داشت و «امتحان نهایی» دومین تجربه فیلمسازی عادل یراقی محسوب می شود. فروش این فیلم از ۴۰۰ میلیون تومان تجاور نکرد.
لیلا حاتمی: «رگ خواب» بیش از همه به کام لیلا حاتمی بود. او در جشنواره سی و پنجم بخاطر بازی در این فیلم سیمرغ گرفت. در جشن خانه سینما و جشن انجمن منتقدان هم جایزه اش تکرار شد و هت تریک کرد. حاتمی نه تنها در فصل جوایزه خوش درخشید، بلکه نامش به کمک گیشه فیلم «رگ خوب» آمد. فیلم حمید نعمت الله نزدیک به پنج میلیارد فروش داشت.
نوید محمد زاده:«بدون تاریخ، بدون امضا» و «خفه گی» را روی پرده داشت که فروش هر دو جزو شگفتی های سال محسوب می شود و مجموعا ۸ میلیارد فروختند. محمد زاده :«بدون تاریخ، بدون امضا» که برای آن سیمرغ مکمل هم گرفته، یکی از بهترین بازی هایش را به نمایش گذاشته است.
بهرام رادان: «زرد» اولین فیلم مصطفی تقی زاده را روی پرده داشت که بعد از «رگ خواب» عنوان دومین فیلم پرفروش غیر کمدی را بدست آورد:با فروش ۴ میلیاد و ۸۵۰ میلیون تومان. از رادان «زادبوم» ابوالحسن داودی هم بعد از سال ها توقیف روی پرده رفت که فقط ۵۰۰ میلیون تومان فروخت.
الناز شاکردوست:«خفه گی» را روی اکران داشت و بخاطر آن تحسین شد. شاکردوست سال ۹۶ در فیلم «سراسر شب» بازی کرد که هیات انتخاب جشنواره فجر آن را نپذیرفت.مدتی بعد سر صحنه«دو طبقه روی پیلوت» دچار سانحه شد و همچنان بخاطر این اتفاق نامش در لابلای خبرها دیده می شود. بازی شاکردوست در تئاتر«گم و گور» هم مورد پسند سخت پسندها واقع شد.
مهتاب کرامتی: در فیلم «ماجان» نقش زنی رنج کشیده در دنیای مردانه را بازی می کند و در نمایش آن موفق عمل کرده است. با این حال مخاطبان از «ماجان» استقبال نکردند و فیلم کمتر از ۱۰۰ میلیون تومان فروش داشت.
محمد رضا فروتن: سهم محمد رضا فروتن از اکران امسال یک فیلم بود: «نقطه کور». فیلم در زمان مناسبی هم روی پرده رفت و علاوه فروتن از هانیه توسلی بهره می برد اما فروش موفقی نداشت. فیلم کمتر از ۳۰۰ میلیون تومان فروش داشت و این یعنی بازیگر محبوب ما نتوانسته تماشاچی به سالن بکشاند.
پرویز شهبازی:کارگردان خوش سابقه ما که هم محبوب منتقدان بود و هم مخاطبان در سال ۹۶ تبدیل به چهره ای شکست خورده شد. «مالاریا» بعد از دو سال به نمایش در آمد و فقط ۱۸۳ میلیون تومان فروخت که در بدبینانه ترین حالت نمی شد این رقم را برای گیشه فیلم پیش بینی کرد.
منبع: تبیان