روز ۱۳ بدر (روز طبیعت) چرا سبزه را در آب می گذارند (سیزده بدر)

روز ۱۳ بدر «روز طبیعت» چرا سبزه را در آب می گذارند

یکی از سنن نوروز ودر واقع آخرین جشن نوروز در ایران مراسم سیزده بدر در روز ۱۳ فروردین میباشد. این روز در تقویم ایرانی به نام روز طبیعت نامگذاری شده است. دراین روز مردم به دامن طبیعت رفته و آداب خاصی مانند گره زدن سبزه یا به آب انداختن سبزه سفره هفت سین را از روی تفنن و یا با اعتقاد به فلسفه موجود دراین آیین، به جا می‌آورند.

عده‌ای از مردم براین باورند که دراین روز باید برای راندن نحسی از خانه بیرون رفت و نحسی را در طبیعت به‌در کرد. دراین نوشتار سعی کردیم به این سوال پاسخ دهیم که دراین روز، چرا سبزه رابه آب می ‌اندازند؟

آیین گره زدن سبزه و به آب انداختن سبزه در سیزده بدر

یکی از آیین‌های روز سیزده فروردین، سبزه گره زدن است که بیش‌تر جوانان، اینکار را انجام می دهند. گره زدن سبزه به معنای گره زدن زندگی با طبیعت است و نشانه سبز و شاداب باقی ماندن است. بطور معمول افراد با گره زدن سبزه آرزو میکنند و برخی زمانی که گره زده میشود سبزه رابه داخل آب می اندازند و معتقدند اگر گره سبزه در آب باز شود بخت فرد نیز باز می شود و بخت با شخص یار میشود ودر نتیجه آروزها برآورده میگردد.

چرا سبزه رابه آب می اندازند؟

سبزه درواقع همان دانه‌های بارورشده است و سمبل سرسبزی در طول سال می باشد. دراین روز ایرانی‌ها این دانه بارور و سرسبز شده رابه ایزد آن یعنی آناهیتا یکی از الهه های ایران باستان، بر می‌گردانند تا منتظر سرسبزی بیش‌تر باشند. در واقع این روز متعلق به خدای باران می باشد ودر مراسم سیزده به‌در در گذشته دعا برای بیشتر شدن و به موقع بودن باران درسال جدید نیز وجود داشته که با گذشت زمان این رسم از میان رفته است.

آناهیتا در اساطیر ایرانی ضمن این که ایزدبانوی آبهاست، یکیدیگر از وظایف اصلی و مهمش پاک نگه داشتین زهدان‌ها و یاری رساندن در امر باروری است. در اساطیر دیگر نیز بین آب و باروری ارتباط نزدیکی وجوددارد؛ به گونه‌ای که حتی اگر خود زن بارور نشود، آب روان برایش بچه می‌آورد؛

مثلاً در مورد اسطوره ایرانی “داراب” گفته شده است که زن و مرد گازری که در آرزوی فرزند می‌سوختند، روزی سبزه شناوری را در رود می بینند و چون خود رابه آن میرسانند، با نوزادی زیبا رو مواجه می شوند. و از آنجا که او بین دار «درخت» و آب گیر کرده بود، نامش را داراب می گذراند.

این ماجرا نمونه‌های تاریخی مشهوری نیز دارد که یک موردش حضرت موسی علیه السلام است. مادر او نیز از ترس بازرسان فرعون، فرزند را در سبدی قیراندود میگذارد ودر نیل رها می‌سازد. رود وی را تا خانه فرعون می‌آورد و چون از میان آبش بیرون می کشند، وی را «موشا» «کشیده شده از آب» می نامند.

آب روان حکایت از زندگی و نشاط و پویایی می کند و بی‌شک با ویژگی‌های اساطیری آب راکد «مرداب» تفاوت دارد؛ بهمین جهت سبزه را باید در آب روان انداخت که هم زنده است و هم زندگی بخش؛ چنان که در روایات ایران باستان گفته می شود زن خراسانی اگر سترون باشد، دراین روز بر لب آب روان می نشیند و کلوخ در آن می‌اندازد و دعا می کند: «ای آب روان، تو رابه حق شاه مردان، مرا بکن آبستن» و آب روان چون زنده است، صدایش را میشنود و دعایش را بر می‌آورد.

هنوز هم عده ای از دختران و پسران دم بخت سبزه‌ها را گره می زنند و آرزو میکنند تا درسال جدید تشکیل خانواده دهند. البته گره زدن تنها مختص دختران و پسران دم بخت نمی‌باشد و همه ی میتوانند سبزه‌ای گره زده و آرزو کنند. برخی عقیده دارند که وقتی گره باز شود، مشکلات حل شده و آرزوی انها بر آورده می گردد.

حتما بخوانید : اس ام اس های جدید سیزده بدر

برخی همچنین معتقدند باید سبزه را بدور انداخت یا به آب روان سپرد. در مورد این که چرا سبزه رابه آب می اندازند آن گونه پاسخ می دهند که بدی‌ها و مریضی‌ها دراین سبزه جمع شده و با به آب دادن یا به دور انداختن آن این پلیدی‌ها و مریضی‌ها از ما دور می شوند.

لرها علاوه بر این‌ها، از آب روان می خواهند که بلا و قضای بد را هم با خودش ببرد. این است که روز سیزده هنگام بازگشت به خانه، سبزه‌هایی راکه قبلا کاشته بودند، گره میزنند و ضمن گذراندن آرزویی در دل، انها رابه رود می‌افکنند و می گویند: درد و قضا و بلا را دراین روز سیزده، با این سبزی آب ببرد.

بنابر این این که چرا سبزه رابه آب می اندازند به این موضوع بازمی‌گردد که امور موجود در ذهن نیاکان دور ما جنبه اساطیری و رمزی بخود می‌گرفته و به گونه‌هایی نسبتا همسان، در رفتارهای بیرونی بازتاب یافته و به امروز نیز منتقل شده است.