این روزها شاهد هستیم قیمت ارز افزایش می یابد ، روز به روز و حتی ساعت به ساعت ، سوال اینجاست که چرا انواع ارز در بازار با افزایش قیمت مواجه شده است و این افزایش قیمت تا کجا ادامه خواهد داشت؟ آیا میتوان نرخ ارز را کنترل کرد؟ به چه قیمت میتوان قیمت ارز های مهم چون یورو و دلار را پایین نگاه داشت؟ پایین آوردن قیمت دلار یا بالا بردن قیمت ارز چه مزایا و چه معایبی در پی خواهد داشت
در زیر به مرور برخی از موارد مربوط به نرخ ارز خواهیم پرداخت، شما نیز با نظرات خود موافقت یا مخالفت و یا تحلیل خود در این زمینه را مطرح فرمائید
شاید از دولتمردان گله مند باشیم که وقتی توان کنترل نرخ ارز در قیمت های پایین تر را دارند چرا اجازه افزایش قیمت ارز را میدهند
احتمالاً اولین پاسخ هر کارشناسی این باشد که بانک مرکزی نباید منابع ارزی را بی حساب به بازار تزریق کند
افزایش قیمت ارز دلار یورو بازار تهران تا کجا ادامه دارد؟
?اما اگر دولت با تزریق حجم بالای ارز نرخ را پایین نگه دارد چه اتفاقی خواهد افتاد
اولین موضوع ایجاد صف های خرید در کوتاه مدت خواهد بود
اگر دولت برای مدت زیاد نرخ را پایین نگاه دارد، صف های خرید کم کم کاهش می یابد اما به این قیمت که بسیاری از منابع ارزی کشور از دست رفته است
ضمن اینکه «سیاستهای ارزی نادرست»، «فقدان تعامل تجاری، مالی و تولیدی با جهان»، «نظام ناکارآمد بنگاهداری داخلی» و «محیط نامساعد اقتصاد کلان» از موانع تولید بر شمرده شده است
با توجه به نامگذاری سال و مهم بودن مبحث تولید و اشتغال
?موضوع دیگر اینکه با کاهش نرخ ارز رقابت پذیری تولید کنندگان داخلی کمتر میشود و میتوان گفت از این لحاظ به ضرر تولید کننده گام برداشته ایم
?کسری بودجه دولت چیز جدید و پیچیده ای نیست، نقدینگی سرگردان بازارها نیز همینطور
با افزایش نرخ دلار علاوه بر کاهش کسری بودجه دولت بدلیل داشتن دلارهای نفتی
نقدینگی برحسب دلار کاهش چشمگیری خواهد یافت
بطوری که اگر بر حسب دلار ۳۸۰۰ تومان ،نقدینگی ۱۴۰۰ هزار میلیار تومانی بود هم اکنون که نرخ ۵۲۰۰ تومان است نرخ نقدینگی برحسب دلار به ۶۵ درصد گذشته رسیده است
با نادیده گرفتن جنگ تجاری آمریکا و چین و …
?موضوع دیگر برجام است
در صورتی که برجام از دست برود، که مطمئنن مثل سابق پیش نخواهد رفت، مشکلاتی در پیش خواهد بود
احتمالاً ورود ارز بدلایل زیاد به کشور کاهش خواهد یافت و بدین صورت منابع ارزی کشور محدودتر خواهد بود
این مشکلات بنوعی تورم انتظاری در نرخ ارز ایجاد خواهد کرد
حال اینکه سرکوب این انتظار موجب افزایش تقاضا خواهد شد و این موضوع ممکن است تا خالی کردن خزانه کشور پیش برود
?بنابراین میبایست منابع ارزی را در بهترین جای ممکن مصرف کرد
?عملکرد دولت در مورد یارانه نقدی یکی از بدترین و قابل نقدترین رفتارهای دولت آقای روحانی است
شاید ایشان بنوعی حذف یارانه نقدی را منجر به کاهش محبوبیت خود برآورد کنند
اما در شرایطی که بودجه کافی برای موارد اساسی کشور وجود ندارد و توان پرداخت چنین هزینه هایی نیست، چه باید کرد؟
برای اینکه هم مردم ناراحت نشوند از حذف یارانه و دولت توان پرداخت آن را داشته باشد شاید باید مبلغ یارانه را کاهش داد!
اما چطور؟!
کاهش مبلغ؟
شاید خیر، شاید با بی ارزش کردن ریال میتوان این مشکل را تا حدودی تعدیل کرد
اما احتمالاً دیر یا زود باید برخی بخاطر منافع عمومی از منافع شخصی (دریافت یارانه نقدی) چشم پوشی کنند
?شاید سوال کنید چرا دولت در طول چند سال کم کم قیمت ارز را افزایش نداد و در یک سال اخیر فشار ۶ سال اخیر روی ارز به یکباره تخلیه میشود؟
جواب ساده است،فشار افکار عمومی که هم اکنون روی دولت است در گذشته نیز وجود داشت
برخی ممکن است حتی احتیاط دولت از کاهش محبوبیت برای بدست آوردن دولت برای دومین بار را مانع افزایش قیمت ارز بدانند
ضمن اینکه به محض شروع به افزایش نرخ دلار نوسان گیرها را راهی بازار میشوند
⬅️اگر رشد آهسته و پیوسته بود احتمالاً برای ثبات اقتصادی بهتر بود
اما سیاست دولت کاهش تورم بود و هست، بنابراین همچنان در این مورد تلاش خواهد شد
اما باید این واقعیت را پذیرفت که منابع محدود است و از همان منابع محدود باید بهترین استفاده را نمود
بطور کل دولت باید تصمیم بگیرد!
?پایین نگاه داشتن نرخ ارز
➖نرخ بالای نقدینگی
➖کاهش رقابت پذیری تولید کننده
➖کاهش شغل های پایدار
➖افزایش واردات و خروج بیشتر ارز
➖صف خرید
➖رکود
➖کاهش صادارت و ورود ارز به کشور
➖افزایش کسری بودجه
?ایجاد تورم واقعی محدود
➖تزریق بی حساب منابع ارزی و امکان غافلگیری با کاهش منابع
➖تأثیر مثبت در کاهش تورم و پایین نگاه داشتن تورم در کوتاه مدت
?بالا بردن نرخ ارز
➖تعدیل نرخ نقدینگی بر حسب دلار
➖رقابت پذیری تولید داخل
➖افزایش اشتغال پایدار
➖کاهش واردات و خروج ارز کمتر از کشور
➖کاهش صف خرید
?ایجاد تورم انتظاری بالا
➖رونق مقطعی
➖افزایش صادارت و ورود ارز به کشور
?تزریق حساب شده منابع ارزی و ایجاد تعادل بین منابع و مصارف
➖تأثیر منفی در کاهش تورم و بالا رفتن نرخ تورم
اگر شما بودید چه تصمیمی می گرفتید؟
آیا بنظر شما هنوز نباید قیمت ارز افزایش پیدا کند؟
✍️ خسرو یعقوبی / تیم تحلیل عالم اقتصاد