رقابت سینماگران جهان برای شکار سیمرغ

در چهار سال گذشته این رویداد سینمایی توانسته است هویتی معتبر برای خود در ساختار سینمایی جهان تعریف کند و از این حیث به یکی از جشنواره‌های قابل توجه فیلم در دنیای سینما تبدیل شود. این در‌حالی است که به گفته رضا میرکریمی که از ابتدای استقلال جشنواره تا امروز دبیر آن بوده است، بنا بر ارزیابی فدراسیون بین‌المللی هنر عکاسی (فیاپ)، جشنواره جهانی فیلم فجر می‌تواند جزو ۱۵ جشنواره برتر جهان باشد. امسال در کنار سالن‌های پنج‌گانه پردیس چارسو، سینماهای فلسطین با ۳ سالن و فرهنگ با ۲ سالن، مجموعا با ۱۵۰۰ صندلی میزبان فیلم‌های جشنواره و مخاطبان آن هستند. اعضای باشگاه جشنواره جهانی فجر علاوه‌بر اولویت زمانی رزرو بلیت، از ۶۰ درصد تخفیف نیز برخوردار هستند ولی سایر علاقه‌مندان باید رزرو بلیت را روزانه و با قیمت کامل انجام دهند. کسانی که هنوز عضو باشگاه نیستند می‌توانند از طریق سایت جشنواره در آن ثبت نام کنند. برنامه نمایش فیلم‌ها را نیز می‌توانید از سایت اصلی جشنواره دریافت کنید.

بخش‌های اصلی و مسابقه‌ای

سینمای سعادت (مسابقه بین‌الملل): مهم‌ترین یا در واقع بخش اصلی جشنواره جهانی فیلم فجر، «سینمای سعادت» یا همان مسابقه بین‌الملل است که طبق قانون جشنواره در این بخش ۱۵ اثر (۱۲‌فیلم خارجی و ۳ فیلم ایرانی) رقابت می‌کنند.در این بخش که بیشترین جوایز نیز در آن اهدا می‌شود، یک سیمرغ زرین به بهترین فیلم و ۶‌سیمرغ سیمین به بهترین کارگردان، فیلمنامه، بازیگر زن و مرد، جایزه ویژه هیات داوران و بهترین فیلم کوتاه اهدا می‌شود. در بخش سینمای سعادت این دوره از جشنواره سه فیلم ایرانی «تنگه ابوقریب» به کارگردانی بهرام توکلی، «چهل و هفت» ساخته مشترک احمد اطراقچی و علیرضا عطاءالله تبریزی و «هت تریک» به کارگردانی رامتین لوافی حضور دارند.آثار خارجی بخش سینمای سعادت نیز ۱۲ فیلم‌ «پیامی به پدر» محصول قزاقستان، «آگا» محصول بلغارستان، آلمان و فرانسه، «آن‌سوی ابرها» محصول هند، «دلتوف» محصول روسیه، لهستان و صربستان، «گندم» محصول ترکیه، آلمان، فرانسه، سوئد و قطر، «تیتو کوچولو و موجودات فضایی» محصول ایتالیا، «دروغ کوچک مصلحتی» محصول شیلی، «حادثه شبانه» محصول قرقیزستان، «گل‌های سرخ و برگ‌های سبز» محصول چین، «ترانه گرانیتی» محصول ایرلند و کانادا و «معدنچی» محصول کرواسی و اسلوونی و «انقلاب خاموش» محصول آلمان هستند.

جلوه‌گاه شرق:‌ بخش جلوه‌گاه شرق درواقع پانورامای سینمای کشورهای آسیایی و اسلامی است که تنها به کشورهای آسیایی و اسلامی اختصاص دارد. در این بخش از جشنواره نیز مانند سینمای سعادت، ۱۵ فیلم رقابت می‌کنند که ۳ فیلم ایرانی «اردک لی» به کارگردانی بهروز غریب‌پور، «آستیگمات» ساخته مجیدرضا مصطفوی و «پاسیو» به کارگردانی مریم بحرالعلومی حضور دارند. در این بخش البته برخلاف سینما سعادت تنها سه جایزه بهترین فیلم آسیایی، بهترین کارگردان آسیایی و بهترین فیلم کوتاه آسیایی اهدا خواهد شد.جام جهان‌نما (جشنواره جشنواره‌ها): سومین و آخرین بخش اصلی و مسابقه‌ای جشنواره جهانی فیلم فجر جام جهان‌نما یا همان جشنواره جشنواره‌ها است که در واقع به آثاری که در فستیوال‌های معتبر شرکت کرده یا جایزه گرفته‌اند، اختصاص دارد. در این بخش نیز ۳ فیلم ایرانی در کنار ۱۶ فیلم خارجی رقابت می‌کنند و تنها تندیس و جایزه نقدی به بهترین فیلم اهدا خواهد شد. «درساژ» ساخته پویا بادکوبه، «راه رفتن روی سیم» به کارگردانی احمدرضا معتمدی و «هندی و هرمز» ساخته عباس امینی فیلم‌های ایرانی بخش جام جهان‌نما هستند.ازجمله آثار خارجی بخش جام جهان‌نما نیز می‌توان به فیلم‌های «نوعی خانواده»، «غول»، «مربی زندگی»، «معجزه»، «فراموشی می‌سراید»، «روزی روزگاری در نوامبر»، «غرش»، «رستاخیز»، «هرگز ترکم نکن»، «حفار» و «آن سوی واژه‌ها» اشاره کرد.

بخش‌های جنبی و غیررقابتی

نمایش فیلم‌های کلاسیک مرمت شده: به‌طور معمول، بخش غیررقابتی و جنبی فستیوال‌های مختلف دنیا همواره کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد اما وقتی به اسامی آثار حاضر در جشنواره امسال و حضور آثار کارگردان‌هایی چون «کینگ هو»، «اولیدریچ لیپسکی»، «کارن شاه نظرف»، «علی حاتمی» و «ناصر تقوایی» توجه می‌کنیم در واقع نمی‌توان از این بخش نیز به راحتی عبور کرد. در بخش نمایش فیلم‌های مرمت شده کلاسیک نیز ۷ فیلم خارجی در کنار ۴ فیلم ایرانی از کارگردان‌های سرشناس حضور دارند. آثار خارجی این بخش «نشانی از ذن» ساخته کینگ هو محصول مشترک هنگ کنگ و تایوان، «دروازه جهنم» ساخته نیتوسوکه کینوگاسا محصول ژاپن، «ظهور و سقوط یک شرکت کوچک فیلمسازی» ساخته ژان لوک گدار محصول فرانسه، «قاتل تزار» ساخته کارن شاه نظرف محصول روسیه، «پیک نیک در هنگینگ راک» ساخته پیتر ویر محصول استرالیا، «آدلا هنوز شام نخورده» ساخته اولیدریچ لیپسکی محصول چکسلواکی و «نسل» ساخته آندری وایدا محصول لهستان هستند. چهار فیلم ایرانی بخش نمایش فیلم‌های کلاسیک نیز «یا‌ضامن آهو» ساخته پرویز کیمیاوی، «اربعین» به کارگردانی ناصر تقوایی، «امیرکبیر» اثر علی حاتمی و «بازمانده» به کارگردانی سیف‌الله داد است.

مستند زیر ذره‌بین: بخش مستند زیر ذره‌بین نیز همان‌طور که از اسمش پیداست به آثار مستند اختصاص دارد که در بخش غیررقابتی حضور دارند، امسال در این بخش پنج مستند ایرانی و هشت مستند خارجی از کشورهایی چون استرالیا، جمهوری چک، بریتانیا، اوکراین و لهستان به نمایش درمی‌آید. آثار ایرانی این بخش «ارثیه پدری» به کارگردانی مهدی نقویان، «در جست‌وجوی فریده» به کارگردانی کوروش عطایی و آزاده موسوی، «در جست‌وجوی خانه خورشید» به کارگردانی مهدی باقری، «بانو قدس ایران» به کارگردانی مصطفی رزاق‌کریمی و «راه دل» به کارگردانی مهدی زمانپور کیاسری است. «داستان یک ازدواج»، «آبی»، «الدورادو»، «دریا از دوردست به ما می‌نگرد»، «دریای غم»، «شهاب‌‌سنگ‌ها»، «خانه نویسندگان» و «همدلی» نیز عنوان هشت مستند خارجی این بخش است.فانوس خیال: «فانوس خیال» در واقع نمایش‌های نیمه شب فیلم‌های نوآور در گونه‌های مختلف سینمایی است. در این بخش نیز ۹ فیلم خارجی در کنار ۳ فیلم ایرانی از جمله «ادی» از انگلستان، «جدا افتاده» از بریتانیا، «این است قانون» از ایتالیا، «خناس» از آذربایجان، «خانم هاید» از فرانسه، «حریف تمرینی» از فرانسه، «جبر لاپلاسی» از ایتالیا، «سومین جنایت» از ژاپن و «راهزن مست» از مجارستان انتخاب شده‌اند. سه فیلم ایرانی بخش فانوس خیال نیز «سرو زیر آب» ساخته محمدعلی باشه‌آهنگر، «مارموز» ساخته کمال تبریزی و «گرگ بازی» ساخته عباس نظام‌دوست است.

زیتون‌های زخمی: جشنواره جهانی فیلم فجر همچنان‌که دبیر این رویداد تاکید داشته است تلاش می‌کند به آثاری در حوزه تحولات جهان اسلام نیز توجه ویژه‌ای داشته باشد و از همین رو بخش «زیتون‌های زخمی» را با نگاهی به تحولات روز جهان اسلام تعریف کرده است. در این بخش بیش از ۱۰ فیلم مستند و داستانی از کشورهای سوریه، مصر، عراق، لبنان، فلسطین، یمن و ترکیه حضور دارد، همچنین میهمانان و فیلمسازانی از این کشورها در این دوره از جشنواره حضور دارند. علاوه‌بر این فیلم‌هایی از کشورهای خارج از منطقه خاورمیانه که درگیر جنگ و داعش بوده‌اند نیز برای دبیرخانه جشنواره ارسال شده و ایران هم یکی از کشورهای حاضر در بخش «زیتون‌های زخمی» است.مروری بر آثار سینمایی: امسال بخش مرور سینمای یک کشور، به گرجستان اختصاص دارد که ۵ فیلم منتخب از بهترین آثار فیلمسازان شاخص این کشور از جمله «دده»، «خانه دیگران»، «خیبولا»، «لوکا» و «مادر مخوف» به نمایش درمی‌آید. نمایش‌های ویژه: بهترین کشورها: ۱۱ فیلم خارجی برای نمایش در بخش «نمایش‌های ویژه: بهترینِ کشورها» سی و ششمین جشنواره جهانی فیلم فجر انتخاب شد که در بین آنها فیلمی از آناهید آباد فیلمساز ایرانی- ارمنستانی نیز حضور دارد. فیلم‌های «یه وا»، «معدنچی»، «ترانه گرانیت»، «جزء مخفی»، «مادر مخوف»، «رزا چومبه»، «مسیرها»، «فرزندان چنگیز»، «سنتائور»، «نامه‌ای به رئیس جمهور» و «چامبرا» برای نمایش در این بخش انتخاب شده اند.