گلیم‌های ماه‌نسا شهسواری، رنگین‌کمانی زمینی بود

به گزارش خبرنگار مهر، بهمن نامورمطلق، استاد دانشگاه شهید بهشتی و معاون پیشین صنایع دستی کشور، به مناسبت درگذشت ماه نسا شهسواری، مادر صنایع دستی ایران و آسیا، یادداشتی را دز اختیار خبرگزاری مهر گذاشته که در ادامه می خوانید:

صنایع دستی جهان یکی از چهره های اصیل خویش را از دست داد. مرگ مادر صنایع دستی ایران و آسیا در سکوت خبری بسیاری از رسانه ها صورت گرفت. این در حالی است که اگر هر هنر دیگری بود به خصوص هنرهای مدرن و برگرفته سیل پیامها و ابراز احساسات فضای عمومی کشور را دربرمی گرفت.

اویی که بیش از یکصد سال عمر پر برکتش به خلاقیت هنری گذشت. هیچگاه از خلاقیت دست نکشید چه زمانی که به همراه ایل شهسواری در حرکت می بافت و چه زمانی که در دارستان سیرجان ساکن شد. زایش او زیبایی بود و صدها اثر کم نظیر در یکی از فاخرترین گلیمهای جهان یعنی شیرکی پیچ فرزندان اویند. نور چشمان، قوت دستانش، طراوات جوانی و زیبایی معصومانه خویش را داد تا هویت اصیل هنر این کشور ماندگار گردد. شیر و شیره وجودش را جرعه جرعه به خورد این هنر چشاند تا در این دنیای ماشینی و عصر یخبندان هنوز امید به زیبایی، گرما و انسانیت بپاید. کمرش خمیده شد تا هنر ایران در جهان راست قامت و سربلند بماند. پس به زیر پاهایمان توجه کنیم و به یادآوریم که آنها را بر روی دست آفریده های چه کسانی می گذاریم. با فرشها و گلیمها نرم باشیم به آنها مهربانی کنیم.

آری دستان ماه نساء شهسواری فقط گلیم شیرکی پیچ را خلق نمی کردند بلکه هویت زیبایی‌شناسی ما را بازتولید می نمودند و آن را طراوت می بخشیدند. اویی که در دل کویر بی رنگ می زیست، رنگ به دیگران هدیه می داد و گلیمهایش رنگین کمان زمینی بودند. در شیرکی پیچ، گلیم و فرش را با هم آشتی داده بود تا شاید برخی از مدیران متوجه شوند که سرشت این دو هنر یکیست و از جدایشان شکایتها برپاست. با نقشهای تازه ای که می آفرید گذشته و آینده را به عقد هم در می آورد تا از دوگانه یا سنت و یا تجدد رهایمان بخشد. هنگامی که بر روی گلیم هایش که از خامه و رنگ طبیعی خلق شده اند می نشینی گویا در باغ اسطوره ای آرام گرفته ای و حس پرواز سبز تمام وجودت را دربر می گیرد. گلها و درختان زیراندازهایش بهارستان را به خاطر می آورد. ماهی هایی که بر روی گلیم-فرشهای اوست خشکسالی کویر را از یاد می برد و دل را دریایی می کند.

روزی که ارزیابان شورای جهانی برای ارزیابی شهر سیرجان آمده بودند و در بازدید از روستای دارستان چشمشان به پیرزنی افتاد که بیش از یکصد سال خلق هنری کرده است، حیران و مسحور شدند. همگی سر تعظیم در مقابل این بزرگی فرود آوردند. با نگاه به نگاههای این ارزیابان بود که همان جا دانستیم که این شهر و این زن جهانی هستند. بی دلیل نیست که این گلیمها نگین صادرات غیرنفتی ایران اند.

چه خوب شد که در این اندک زمان باقی مانده ماه نساء کشف شد. اویی که حتی در دوران کهولتش برای این مرز و بوم افتخار آفرید و به عنوان مادر صنایع دستی آسیا شناخته شد. ماه نساء رفت باید ماه نساء دیگری جایش را بگیرد تا هنر این سرزمین بی مادر نماند.