ایران بدون برجام؛ پیش به جلو/با شیوه خود تحریم را دور می‌زنیم

دونالد ترامپ، رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا بالاخره خروج این کشور از برجام را اعلام کرد. همان چیزی که روز گذشته خیلی‌ها انتظارش را می‌کشیدند و حداقل در دو ماه گذشته، همه آمادگی‌اش را داشتند. فعالان اقتصادی که گردانندگان اصلی اقتصاد ایران و دورزنندگان اصلی تحریم‌ها هستند، می‌گویند که اتفاقا اگر ترامپ، برجام را تعلیق می‌کرد و یک مهلت دو تا سه ماهه تعیین می‌کرد، اوضاع بدتر بود و این بلاتکلیفی در قراردادها، وضعیت را به شکل بدتری پیش می‌برد.

حال تکلیف مشخص شده و اگرچه ممکن این تصمیم، هزینه‌هایی برای اقتصاد ایران داشته باشد، اما کانال‌های مراوده حداقل شفاف‌تر خواهد شد؛ به این معنا که اگر اقتصاد ایران قرار باشد مثل گذشته در تحریم فرو رود، حتما باز هم می‌توان کانال‌های جدیدی پیدا کرد که اقتصاد را سرپا نگه دارد، اگرچه هزینه‌هایش بالاتر از شرایط عادی است.

واقعیت آن است که ظرف ماههای گذشته، اقتصاد ایران در یک بلاتکلیفی عمیق فرو رفته بود و بسیاری از شرکتهای اروپایی و طرف قرارداد ایران، قراردادهای خود را با ایران معلق نگه داشته و منتظر تصمیم ترامپ مانده بودند. اکنون اما تکلیف مشخص شده است و حداقل شرکت‌های اروپایی طرف قرارداد برخی شرکت‌های ایرانی، دیگر باید تکلیف خود را با قراردادهای خود در ایران یکسره کنند؛ یا باید ایران را ترک کنند یا بمانند و به کار ادامه دهند؛ نه اینکه در این فضای معلق، فقط از امتیازاتی که احتمالا دولت در اختیار آنها به لحاظ واردات و مواردی از این دست گذاشته است، بهره‌مند شوند.

دولت ارز کافی برای جلوگیری از سقوط ارزش ریال دارد

حال بعد از خروج ترامپ از برجام، حتی رویترز هم می‌گوید که ایران با ذخایر ۱۱۲ میلیارد دلاری توان کافی برای حمایت از ریال دارد.

این رسانه بین‌المللی در گزارش خود آورده است که با توجه به اینکه قیمت نفت به بالاترین رقم های چند سال گذشته رسیده، تهران توان ارزی کافی برای جلوگیری از سقوط ارزش ریال را دارد .

ضمن اینکه حسن روحانی، رئیس جمهور هم می‌گوید که از هفته ها و ماه ها پیش به این نتیجه رسیده بودیم که ترامپ وفادار به تعهدات بین المللی و برجام نیست و بر این مبنا، تصمیمات لازم را برای مسائل اقتصادی خود اتخاذ کردیم. تصمیمی که نسبت به مسائل ارزی اتخاذ شد، بر همین مبنا بود. ما با برجام بدون آمریکا مواجه هستیم و مردم شاهد خواهند بود که رشد اقتصادی و آرامش و ثبات بازار ادامه خواهد داشت.

وی افزود: ارز کشور را در شرایط آینده به خوبی تامین خواهیم کرد. در کالاهای اساسی و مورد نیاز مردم هیچگونه نگرانی نباید وجود داشته باشد. ملت ایران مصمم تر از گذشته است و متحد تر است. کار ترامپ یک جنگ روانی و فشار اقتصادی بود و ما نخواهیم گذاشت ترامپ در جنگ روانی و فشار اقتصادی به ملت ایران موفق شود.

دولت امادگی کافی برای مدیریت شرایط را دارد

در همین ارتباط، مسعود خوانساری در گفتگو با خبرنگار مهرگفت: دولت برای خروج آمریکا از برجام، سناریوها را چیده و آمادگی مدیریت دارد. این درحالی است که بلاتکلیفی خروج و یا ماندگاری آمریکا در برجام برای سرمایه گذاران خارجی در اقتصاد ایران مشکلاتی را ایجاد کرده بود، اما در شرایط فعلی، وضعیت مشخص شده است.

وی در پاسخ به این سوال که آیا می توان برجام را با چین و اروپا پیش برد؟ گفت: به هر حال این نکته را نمی توان نادیده گرفت که اروپایی ها از شیوه برخورد ترامپ در برجام نگران هستند بنابراین ممکن است برخی بانک های آنها نیز تحت فشار آمریکا قرار گیرند که با ایران مراوده مالی نداشته باشند؛ اما بانکهای کوچک با ایران مراوده دارند. پس همه شرایط را برای تدوین یک برنامه جامع باید در نظر گرفت.

ارتباطات تجاری با ایران قفل نمی‌شود

رضا پدیدار، رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی، صنایع و معادن تهران گفت: آن دسته از کشورهایی که وابستگی به آمریکا ندارند و در واقع، ترس و واهمه کمتری از اجرای برجام دارند، با ایران ارتباط برقرار می‌کنند. اولین آنها هم چینی‌ها هستند که پیشگام در این عرصه شده و می‌خواهند در اقتصاد ایران سرمایه‌گذاری کنند. اکنون حتی در چند طرح پتروشیمی، روس‌ها و ترک‌ها حضور دارند.

وی افزود: از سوی اروپا نیز شخصا دو پیشنهاد دریافت کرده‌ام که کشور رومانی می‌خواهد در بالادستی صنعت نفت ایران، سرمایه‌گذاری کند. اینها روزنه‌هایی است که وجود دارد. این طور نیست که رئیس جمهور آمریکا تصمیم خروج از برجام را بگیرد و دنیا ارتباطات خود با ایران را قفل کند.

دولتمردان سیاست‌های متناسب اتخاذ می‌کنند

ابراهیم بهادرانی، مشاور عالی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران گفت: اگر ترامپ، تعلیق را ادامه می داد، شرایط بلاتکلیف کنونی ادامه می‌یافت.ولی با خروج ترامپ از برجام، تکلیف همه مشخص شد.

وی ادامه داد:البته خروج ترامپ از برجام باعث می شود که چالش‌های جدیدی با اروپایی و امریکا داشته باشیم ، انتقال دلار و دسترسی تولیدکنندگان سخت تر می شود و دولت باید برای آن سیاست متناسبی را اتخاذ کند. قطعا برای آن نسخه داریم.

اقتصاد ایران متوقف نمی‌شود

محمدرضا نجفی منش، رئیس کمیسیون تسهیل کسب و کار اتاق تهران گفت: آن دسته از شرکت‌هایی که به صورت ریشه‌ای با ایران کار می‌کنند، همانطور که ملاحظه شد در ایام تحریم هم ایران را رها نکردند و به کار خود ادامه دادند، بنابراین اگرچه از تصمیم ترامپ متاثر می‌شوند؛ اما به هرحال کار خود با ایران را ادامه می‌دهند.

وی افزود: حتی برخی از آنها مجوزهای موردی از آمریکا برای کار با ایران دریافت می‌کنند و کار خود را ادامه می‌دهند؛ اما به هر حال اقتصاد ایران متوقف نمی‌شود.

اروپایی‌ها راغب هستند با ایران کار کنند

یلدا راهدار، رئیس کمیسیون رقابت و خصوصی‌سازی اتاق بازرگانی ایران هم گفت: تا پیش از اینکه ترامپ تصمیم خود را اعلام کند، بسیاری از شرکت‌های اروپایی‌، منتظر تصمیم ترامپ بودند و همین امر، باعث شده بود که فعالیت های اقتصادی تقریبا متوقف شده و هیچ کار خاصی نتوانیم انجام دهیم و شاید اصولا به شرایط بدتر از تحریم برگشته‌ بودیم؛ به این معنا که در زمان تحریم، کار نصفه نیمه روی زمین نداشتیم و تکلیف اقتصاد ایران مشخص بود و با ادبیات تحریم با شرکای خود صحبت می‌کردیم؛ اما در چندماهی که همه منتظر اعلام تصمیم ترامپ بودند، کارها تعلیق شده بود. ولی حالا تکلیف مشخص شده است.

وی افزود: در شرایط تعلیق، نه ما دستمان برای مذاکره کردن پر بود و نه شرکت‌های خارجی پای کار می‌آمدند. به هر حال شرکت‌های اروپایی خیلی راغب هستند با ایران کار کنند و تفاهم‌نامه‌های خوبی نیز رد و بدل شده است.