نخستین تلاش مردمی برای نجات شاهوار/ نوای محیط‌زیست طنین‌انداز شد

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها: مردم، فعالان محیط‌زیست و گروه‌های کوهنوردی صبح بیست و یکمین روز از اردیبهشت‌ماه۹۷ را انتخاب کردند تا صدای شاهوار باشند آن‌هم در قالب نخستین پویش نجات این قله که برای استان سمنان وجودش حیاتی است. محل قرار ابتدایی پارک کودک شاهرود است.

عده‌ای نوشته‌های «برای نجات شاهوار بی‌تفاوت نباشیم» را در پشت شیشه‌های ماشین‌های خود نصب می‌کنند برخی نیز منتظر هستند تا دیگران نیز به آن‌ها ملحق شوند و برخی ساعت‌ها پیش به مکان موردنظر رفتند تا خودروها را راهنمایی کنند. هوا آفتابی و جماعت مشتاق است، به جمع آن‌ها که می‌روی صحبت از شاهوار و نگران از اینکه این تخریب‌ها تا کجا قرار است پیش رود، بیان می‌شود.

بالاخره ساعت موردنظر فرارسید. بالغ‌بر ۳۰۰ خودرو و دو مینی‌بوس راهی بزرگراه بسطام و سپس دوراهی تاش شدند. خنکی نسیمی که از شاهوار می‌وزد کمی دل‌های بی‌قرار را آرام می‌کند انگار شاهوار شرمسار از تخریب دامنش را جمع کرده و روی خود در پشت ابرها پنهان کرده است.

تخریب‌ها دیده می‌شوند

تا رسیدن به معدن چندان فاصله‌ای نیست، پس از طی نیم ساعت به دامنه شاهوار می‌رسیم. فردی در ابتدای ورودی معدن خودروها را راهنمایی می‌کند، مسیر را به سمت معدن پیش گرفتیم، برخی نیز با دوچرخه آمده‌اند تا با شاهوار هم‌صدا شوند و آن‌ها را نیز می‌توان در مسیر جاده معدن مشاهده کرد، جاده بسیار عریض است و چیزی که در همین ابتدای راه نظر همه را جلب می‌کرد این بود که محل عبور کامیون‌ها چرا باید تا این حد عریض باشد دو بلدوزر و تراکتور مشغول کار بر روی جاده بودند تا بازهم این جاده عریض‌تر شود. به‌جرئت می‌توان گفت سه کامیون از کنار هم به‌راحتی رد می‌شوند.

می‌شود فرسایش خاک و به هم خوردن طبیعت بکر منطقه را کاملاً مشاهده کرد، پوشش گیاهی کاملاً زیر باطله‌های معدن مدفون شدند و آن چیزی هم که در ابتدای راه به چشم می‌خورد اورس‌های (درختان بومی منطقه) زخمی و خاک خورده‌ است که دیگر امیدی به حیاتشان نیست، بعد از گذر از دو سه پیچ به محل گردهمایی دپوی اول معدن بوکسیت می‌رسیم.

در همان ابتدا حضور دو کامیون در منطقه دپو معدن بوکسیت که به‌طور مرتب باطله‌های معدن را در محل دپو با صدای مهیبی خالی می‌کند، به چشم می‌خورد انگار با هر کامیونی فریادی از خشم را در دل مهمانان شاهوار بیدار می‌شود محل دپو آن‌قدر وسیع است که انگار دو استادیوم بزرگ را در خود جا داده است خودروها کم‌کم می‌رسند مردم مات و مبهوت نظاره‌گر تخریب‌ها هستند.

شاهوار به انتظاران عاشقان

شاهوار که خود را پشت ابر سیاهی پنهان کرده است آرام‌آرام می‌گرید اما این گریستن او نیز مانع از حضور مهمانانش نشد و مردم همچنان در بارش باران ناظر تخریب‌های انجام‌شده در معدن بودند فردی پلاکاردهای نوشته‌شده با شعارهایی همچون «با نابودی شاهوار شاهرود را به خوزستان تبدیل نکنید»، «شاهوار نجاتت می‌دهیم»، «شورای تأمین حمایت»، «همه باهم برای نجات شاهوار ایستاده‌ایم»، «نابودی شاهوار برابر نابودی تاش، بسطام، مجن و شاهرود است»، «شاهوار به احترامت ایستاده‌ایم»، «با نابود کردن شاهوار شاهرود را بی‌نشان نکنید»، «شاهرود به شاهوار زنده است» و ... را بین شرکت‌کنندگان تقسیم می‌کند.

برنامه با گرفتن عکس از شعارنوشته‌ها و پارچه‌نویسی شکل جدی‌تر از یک بازدید به خود می‌گیرد علیرغم بارش باران جمعیت انبوه است و هیچ‌چیز جز فریاد برای نجات شاهوار نمی‌تواند آن‌ها این‌طور در برابر بارش باران ایستاده نگه دارد، کودکی درحالی‌که یکی از شعارنوشته‌ها را در دست داشت سؤال می‌کرد چرا کامیون‌ها بار را اینجا خالی می‌کنند دهان‌ها از تعجب باز و لبخندی بر صورت هیچ‌کس نمی‌توان دید.

برای نجات شاهوار آمده‌ام

از میان دلدارهای شاهوار به سراغ فرد دوچرخه‌سواری که تازه به جمع ملحق شده است می‌رویم و می‌گوید: امروز به دو نیت تندرستی و همچنین نجات شاهوار آمده‌ام، سالیان سال حدود ۴۰ سال پیش مسیر تاش، اقبالیه و ابرسج را به سمت شاهوار رکاب زدم متأسفانه در این چند سال با این اتفاقاتی که افتاد و همه در جریان هستند در چند سال آینده چیزی از این طبیعت بکر باقی نخواهد ماند.

اسماعیلی ادامه می‌دهد: زودتر از این‌ها باید دست‌به‌کار می‌شدیم تا منطقه را خراب نکنند از وضعیتی که اکنون برای شاهوار باعث به هم خوردن اقلیم منطقه شده است متأسفم، اما بازهم دیر نیست و هنوز جای امیدواری است که بتوان برای نجات شاهوار قدمی برداشت.

وی می‌افزاید: سطح تخریب‌ها به حدی بالا است که کلمه‌ای جز تأسف نمی‌توان گفت و امیدواریم حضورمان و فریاد بغض آلودمان برای نجات شاهوار امروز باعث کاسته شدن از حجم این تخریب‌ها شود.

باران همچنان آرام‌آرام در پهنه زمین می‌ریزد و فرد دیگری می‌گوید که برای نگرانی از آینده زندگی خودم، فرزندان، شهر و کشورم به این جمع ملحق شدم و ادامه می‌دهد: این وظیفه ما است که برای نجات شاهوار قدمی برداریم و دلمان برای این تخریب‌ها می‌سوزد و به‌تنهایی نمی‌توان کاری کرد، امروز آمدیم تا صدای خود را به‌صورت مسالمت‌آمیز اعلام کنیم تا به گوش مسئولان برسد و اجازه ندهند بیش از این تخریب‌ها ادامه پیدا کند.

کمالی می‌گوید: شاهوار در شمال شرق یک سنبل برای کشور محسوب می‌شود و نباید اجازه دهیم تا تخریب‌ها ادامه پیدا کند و باعث نابودی حیات منطقه شود و باید معدن‌کاوی به نحوی باشد تا به دست خودمان آینده شهر را نابود نکنیم.

کانون‌های آب ساز منطقه درخطر است​

سمیعی از اهالی روستای تاش نیز به این جمع ملحق شده و بابیان اینکه برای دفاع از منافع خدادادی در این گردهمایی شرکت کرده است، می‌گوید باید برنامه معدن‌کاوی به نحوی باشد تا از حجم خسارت‌ها کاسته شود قطعاً ادامه آن چیزی به نام تاش و شاهرود باقی نخواهد گذاشت کانون‌های آب ساز منطقه درخطر است و باید در شرایط خشک‌سالی از این منابع حفاظت کرد.

یک فرهنگی نیز می‌گوید: گناه در حق طبیعت از حق‌الناس کمتر نیست، به کلام خدا در قرآن که نگاه می‌کنیم بیش از ده سوره آن با اجزای طبیعت نام‌برده شده است از انسان، حیوانات و گیاهان سوره در قرآن وجود دارد، خداوند در قرآن می‌خواست تا این نکته را گوشزد کند که اجزایی را آفریدم بی‌حکمت و بی‌هدف نبوده است.

عرب ادامه می‌دهد: بعد از انسان باارزش‌ترین آفریده خدا آب به شمار می‌رود، هرکجا آب است نفس انسان بالا می‌آید این گردهمایی همتای سربازان مرزها برای دفاع از آب‌وخاک سرزمینان خواهد بود، برای دفاع از عواقبی که شاید ما را مجبور به کوچ، ویرانی و حوادث بدتر کند اگر آب را نجات ندهیم یعنی شاهرود را نابود کردیم.

در این هنگام برنامه با پخش سرود جمهوری اسلامی آغاز و بیانیه‌ای توسط دبیر ستاد مردمی نجات شاهوار قرائت می‌شود هم‌زمان با خواندن این متن همچنان کامیون‌ها باطله‌های معدن‌کاوی راکمی آن‌سوتر خالی می‌کند و این با صدای فریاد جمع که زنده‌باد شاهوار درهم‌تنیده می‌شود.

طنین نوای محیط زیست در گوش باد

معدن روباز بوکسیت در فاز نخست بیش از دو میلیون مترمربع مراتع درجه‌یک را در اراضی شیب‌دار تخریب می‌کند که دامنه آن بسیار وسیع است، چند صد اصله درخت ممنوع القطع اورس نابود و چندین چشمه آب با دپوی نخاله مدفون و چهار میلیون تن خاک جابه‌جا و ۴.۵ کیلومتر مسیر رودخانه تغییر داده‌شده است.

سرچشمه‌های آب دشت بسطام و شاهرود در حال تبدیل‌شدن به کانون سیلاب است در طرح توسعه معدن ۲۰ برابر وسعت فعلی برای برداشت مدنظر قرار دارد و این اتفاقات در شرایطی در حال وقوع است که بحران آب کشور و خصوصا شاهرود را به‌عنوان یک بحران تهدید می‌کند.