حقایق زیست‌محیطی؛ زلزله‌های بیشتری کره‌ زمین را تهدید می‌کند

همۀ ما با پدیده طبیعی زلزله آشنا هستیم و حتی اگر خودمان دچار خسارت نشده باشیم، آسیب‌های فراوان یا اندک واردشده به عده‌ای از افراد را دیده یا شنیده‌ایم. در این نوشتار می‌خواهیم به اهمیت این قضیه و تغییرات اخیر کره زمین بپردازیم. با روزچین همراه باشید.

زلزله، تهدیدی جدی برای ساکنین کره زمین

همان‌گونه که حتماً شما بهتر از ما می‌دانید خبرهای نگران‌کننده را نباید جدی گرفت، اما این امر درمورد تهدید‌های زیست‌محیطی که کره‌ زمین با آن‌ها روبه‌روست فرق می‌کند و بهتر است خبرهای مربوط به ایمنی و سلامت‌ماندن در زلزله را دنبال کنیم.

در این زمینه اخیراً باخبر شدیم که راجر بیلهام (Roger Bilham)، یکی از جغرافی‌دانان برجسته دنیا که در دانشگاه کولورادو کرسی استادی دارد، خبرهای نگران‌کننده‌ای را از زلزله‌هایی که احتمال دارد کره‌ زمین را تهدید کند مطرح کرده است.

این دانشمند برجسته در مقاله‌ای که در مجله Geophysical Research Letters منتشر کرده است همراه با یکی از همکاران خود، ربکا بندیک از دانشگاه مونتانا، مدعی شده‌اند که در سال ۲۰۱۸ زلزله‌های باری کره‌ زمین را تهدید می‌کند. بنا به ادعای این دانشمندان، این فرآیند تاکنون سابقه نداشته است.

البته به‌لحاظ علمی کره‌ زمین روزی نیست که زلزله‌ای را تجربه نکند و لایه‌های زیرین زمین دائماً در حال حرکت هستند. پوسته زمین دارای ۱۵ تا ۲۰ صفحه بسیار بزرگ است که به‌طور دائم تغییر می‌کنند. این لایه‌ها به یکدیگر ساییده می‌شوند و زمین‌لرزه‌های بزرگ و کوچکی را ایجاد می‌کنند.

در این بین جالب است بدانید که کره‌ زمین از سال ۲۰۱۴ تاکنون زمین‌لرزه‌های بیشتری را تجربه کرده است که دلیل این امر افزایش فعالیت صفحه‌های بزرگی‌ست که در پوسته زمین قرار دارند. سرعت حرکت این صفحه‌ها بیشتر شده و این اتفاق، در دو میلیارد سال گذشته بی‌سابقه بوده است.

همان‌گونه که اشاره شد حرکت این صفحه‌ها می‌تواند زمین‌لرزه‌هایی را به‌دنبال داشته باشد و این فرآیند به‌احتمال زیاد در سال ۲۰۱۸ بیشتر نیز خواهد شد. از سوی دیگر، دانشمندان بر این باور هستند که کُندشدن چرخش زمین می‌تواند باعث ایجاد زمین‌لرزه شود.

در همین زمینه بیلهام تحقیقاتی انجام داده و مشخص شده است که در صد سال گذشته پنج بار کُندشدن چرخش زمین موجی از زلزله را در نقاط مختلف به‌دنبال داشته است. این زلزله‌ها به‌لحاظ مقیاس و ریشتر نیز شدت بیشتری داشته‌اند.

جالب است بدانید که ما انسان‌ها متوجه کُندشدن چرخش زمین نمی‌شویم و این فرآیند را تنها در کوتاه‌شدن چند میلی‌ثانیه‌ای روزها شاهد هستیم. در نهایت نیز زمین پس از کُندشدن، دوباره سرعت طبیعی چرخش خود را باز می‌یابد. اما همین تغییرات اندک می‌تواند زلزله‌های سهمگینی را در پی داشته باشد.

بندیک نیز در این زمینه به مجله معتبر Science گفته است که چرخش زمین در دهه‌‌های مختلفی سرعت می‌گیرد و کند می‌شود و میزان سرعت چرخش زمین دلایل مختلفی دارد. حتی تغییر فصل می‌تواند در افزوده‌‌شدن یا کُندشدن سرعت چرخش زمین تأثیر داشته باشد. از طرف دیگر سایر آسیب‌های زیست‌محیطی مانند طوفان ال‌نینو نیز می‌تواند تغییر سرعت چرخش زمین را به‌دنبال داشته باشد.

این تغییر سرعت برای ساکنان کره‌ زمین گران تمام می‌شود و انرژی بسیار زیادی را در زیر صفحه‌های پوستۀ زمین آزاد می‌کند که منجر به زلزله‌ می‌شود. در این زمینه جالب است بدانید که سال ۲۰۱۶ ششمین‌ سالی بود که زمین کندیِ سرعت چرخشی را که از سال ۲۰۱۱ شروع شده بود، تجربه کرد.

در این زمینه بیلهام تأکید کرده است که زمین وارد مرحله‌ای از زلزله‌های جهانی در یک بازه زمانی حداقل پنج‌ساله شده است. البته زیاد هم لازم نیست بد به دل خود راه دهید و حتی اگر تئوری بیلهام و بندیک درست باشد، باز هم دلایل زیادی برای خوش‌بینی درمورد رخ‌ندادن زلزله‌های مرگبار در سطح جهانی وجود دارد. اما به‌قول قدیمی‌ها علاج واقعه را قبل از وقوع باید کرد و بهترین راه برای مقابله با زلزله، ایمن‌سازی و آمادگی در برابر این پدیدۀ خطرناک است.

اگرچه انسان‌ها همیشه تمایل دارند تا سرنخ‌هایی از احتمال وقوع زلزله داشته باشند و بدون شک این فرآیند آمادگی انسان را برای مقابله با زلزله بیشتر خواهد کرد، اما شوربختانه باید گفت که علی‌رغم پیشرفت‌های فناوری و دستاوردهای چشمگیری که دانشمندان داشته‌اند باز هم تشخیص دقیق زمان وقوع زلزله ممکن نیست. اما امکان دارد با تحقیقاتی که بیلهام و بندیک انجام داده‌اند بتوان میزان شدت زلزله‌ها را در بازه‌ زمانی پنج سال آینده پیش‌بینی کرد.

منبع

این مقاله را در شبکه‌های اجتماعی بازنشر دهید