سکه‌هایمان را کجا سرمایه‌گذاری کنیم؟

به گزارش بانکداران ۲۴ (Banker)، آنها در روزها و سال‌های گذشته با کم شدن ارزش پول گاهی به بازار دلار سرازیر شده‌اند گاهی سکه و طلا و گاه خرید و فروش و احتکار مسکن. این در شرایطی است که اقتصاددان‌ها می‌گویند هجوم مردم به بازارهای غیرمواد یا همان بازار دلالی رفتار اشتباهی است و نباید مرتکب این اشتباه شوند. علاوه بر این اخیرا علی کریمی، اسطوره فوتبال کمپینی راه انداخته و مردم را دعوت به نخریدن کرده و همین موضوع بحث‌های زیادی به دنبال داشته است.
بسیاری از مخالفان این کمپین می‌پرسند اگر نخریم پس چکار کنیم که ارزش پولمان از بین نرود؟ آیا باید برای ناکارآمدی و مشکلات اقتصادی ایثار کنیم و همه دارایی‌مان را از دست بدهیم؟ خیر، خیلی راحت می‌توانید هم ارزش پولتان را حفظ کنید و هم این‌که نه‌تنها رفتاری ضد اقتصاد ملی قایل نشوید بلکه باعث تقویت بنگاه‌های تولیدی و اشتغال شوید. برای این کار کافی است کمی با صندوق سرمایه‌گذاری طلا آشنا شوید. صندوق سرمایه‌گذاری طلا پشتوانه طلا دارد. این یعنی این‌که پولی را که در این صندوق‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنید تبدیل به اوراق سکه و طلا می‌شود. به عبارت ساده‌تر ارزش سرمایه‌ای که در این صندوق‌ها می‌گذارید به نرخ روز طلا محاسبه می‌شود و سودی هم که به شما تعلق می‌گیرد بر همین اساس است. این صندوق‌ها با پول شما سهام شرکت‌های مختلف را خریده و در آن سرمایه‌گذاری و سپس سود آن را محاسبه و به سهامداران پرداخت می‌کنند. صندوق‌های سرمایه‌گذاری سود بالایی دارند. کافی است با کمی بررسی متوجه شوید سودی که صندوق‌ها به سهامدارانشان پرداخته‌اند حتی به دو برابر سود بانکی هم می‌رسد.

صندوق سرمایه‌گذاری مشترک چیست؟
شاید تاکنون صندوق‌های قرض‌الحسنه خانوادگی را دیده یا حتی در آنها عضو شده باشید. در این صندوق، هر عضو ماهیانه یک مبلغ مشخص را در صندوق قرار می‌دهد و مبلغ جمع‌آوری شده با قید قرعه بین تعداد محدودی تقسیم می‌شود. ویژگی اصلی این نهاد خودمختار، استفاده از اهرم پولی است، یعنی اگر ۵۰ نفر ماهیانه ۱۰۰‌هزار تومان در این صندوق پول بگذارند، هر ماه ۵‌میلیون تومان پول وجود خواهد داشت که می‌تواند به مخارج اساسی‌تر خانواده کمک کند. صندوق‌های سرمایه‌گذاری نیز از همین خاصیت و در ابعاد بزرگتر استفاده می‌کنند.
صندوق سرمایه‌گذاری (Mutual Fund)یک نهاد مالی است که سرمایه آن از جمع‌آوری پول سرمایه‌گذاران حاصل می‌شود و در اوراق بهادار نظیر سهام، اوراق قرضه و یا طلا و غیره سرمایه‌گذاری می‌شود. این نهاد که زیر نظر سازمان بورس و اوراق بهادار تهران فعالیت می‌کند، عموما توسط متخصصان مالی مدیریت می‌شود و هدف آن تخصیص پول به گزینه‌های سرمایه‌گذاری و کسب سود است. هر عضو صندوق سرمایه‌گذاری به اندازه سهمی که از بودجه صندوق دارد، سود کسب می‌کند، یعنی اگر ۰٫۱درصد از سرمایه صندوق متعلق به شما باشد، به همان نسبت از سود نصیب شما خواهد شد.
پول این صندوق‌ها در سبدی از دارایی‌های مالی سرمایه‌گذاری می‌شود و بسته به نرخ بازده مورد انتظار، نسبت هر دارایی تعیین می‌شود. به‌طور مثال ممکن است صندوق برای کاهش ریسک سبد سرمایه‌گذاری، ۴۰درصد از پول خود را در اوراق مشارکت دولتی سرمایه‌گذاری کند. همان‌طور که در مقاله‌های پیش اشاره شد، ریسک و بازده رابطه مستقیم دارند و به منظور دستیابی به بازده بالاتر، بایستی ریسک بیشتری پذیرفت. یکی از مزایای این نهادها آن است که به دلیل وجود افراد خبره در بدنه مدیریت، سود مطمئن‌تری نصیب سرمایه‌گذاران می‌کنند و ریسک را در بازه کنترل شده حفظ می‌کنند.

سرمایه‌گذاری در صندوق طلا به جای خرید سکه‌
این روزها کمتر کسی را می‌بینید حرف از خرید سکه و طلا یا حتی ارزهای خارجی و مسکن را به‌میان نیاورد. هر کسی برای حفظ ارزش سرمایه‌اش یا کسب اندکی سود دل به دریا می‌زند و سرمایه‌ای که به‌سختی آن را به‌دست آورده وارد بازار می‌کند. در این میان بازار سکه و طلا از جذابیت سنتی و البته ثبات بیشتری برخوردار است. افرادی که نوسان شدید ارز را ریسک بزرگی می‌دانند یا از خرید مسکن با قیمت‌های آن‌چنانی ناامید شده‌اند، سراغ فلز گرانبهای طلا می‌روند؛ اما خرید این فلز ارزشمند آن‌طور که به‌نظر می‌رسد هم ساده نیست.
البته خرید سکه و دلار ریسک بالایی دارد و همان‌طور که ممکن است شما را یک شبه پولدار کند، می‌تواند یک شبه هم تمام دارایی‌تان را به باد فنا بدهد. از طرفی حمل و نگهداری سکه‌های طلا هم کار چندان راحتی نیست و ممکن است شما را با خطرهای بزرگ مواجه کند. پس راهکار چیست؟ چطور می‌توان از این فلز گرانبها برای سرمایه‌گذاری با حدی از ریسک منطقی استفاده کرد؟ پاسخ ساده است؛ صندوق‌های سرمایه‌گذاری مبتنی بر سکه طلا. این صندوق‌ها روش نوینی برای سرمایه‌گذاری غیرمستقیم هستند که هم نیاز مخاطبان بازار سرمایه را جواب می‌دهند و هم چالش‌ها و دغدغه‌های خرید سنتی طلا را به‌دنبال ندارند. صندوق سرمایه‌گذاری طلا مدت کوتاهی است که در بازار سرمایه راه‌اندازی شده است. شاید کمتر از یک‌سال است که از راه‌اندازی این صندوق‌ها می‌گذرد.
ریسک در هیچ مدل سرمایه‌گذاری صفر نیست. این موضوع را تمام سرمایه‌گذاران و اقتصاددان‌ها می‌دانند. گزینه مهم این است که شما کمترین ریسک را انتخاب کنید. صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا اما ریسک سرمایه‌گذاران را کاهش می‌دهد. عسگری مارانی، کارشناس بورس در پاسخ به این سوال که ریسک صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا چقدر است؟ گفت: هیچ سرمایه‌گذاری‌ای‌ بدون ریسک نیست. سرمایه‌گذاری در صندوق طلا نیز از این قاعده مستثنا نیست. عمده ریسک این صندوق، نوسان ارزش سکه در بازار است. البته همان‌طور که گفته شده مدیر صندوق ابزار لازم برای پوشش ریسک را دارد.
به گفته او، صندوق‌های طلا ابزار نسبتا جدیدی است که این امکان را به سرمایه‌گذار می‌دهد بدون خرید سکه در این فلز گرانبها سرمایه‌گذاری کند.
این کارشناس همچنین در رابطه با بازده صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا گفت: بخش مهمی از بازده این صندوق‌ها متاثر از بازده سکه طلاست، اما به کمک سایر ابزارهای بازار که صندوق امکان استفاده از آنها را دارد، این بازده می‌تواند کمتر یا بیشتر باشد.
این کارشناس بازار سرمایه بر این باور است که سرمایه‌گذاری در این صندوق همچنین از احتکار سکه جلوگیری می‌کند و دارایی‌های طلای مردم کاملا شفاف است و حتی در صورت نیاز می‌توان در چرخه اولیه اقتصاد از آن استفاده کرد. ضمن این‌که مردم دیگر نگران نگه داشتن حجم زیادی از سرمایه خود در قالب طلا در خانه‌های خود نیستند.

خداحافظی با ریسک‌های سنگین
شاید پیش از درج گواهی‌های سکه طلا در بورس کالا و پس از آن ایجاد صندوق‌های سرمایه‌گذاری مبتنی بر طلا، تمایل برای داشتن سکه فیزیکی می‌توانست صحیح باشد، اما همیشه ریسک‌های زیادی برای این سرمایه‌گذاری وجود داشت؛ مثلا ریسک نگهداری از این دارایی یا ریسک جابه‌جایی سکه‌های طلا می‌توانست به سرمایه‌گذار آسیب بزند، اما با ورود صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا، اولا این امکان به سرمایه‌گذار داده شد تا با یک‌دهم قیمت واقعی سکه اقدام به سرمایه‌گذاری در آن کند؛ ثانیا با داشتن این دارایی عملا از منافع افزایش ارزش سکه فیزیکی بهره‌مند شود و هر زمان نیاز به سکه فیزیکی داشت با نقدکردن گواهی سکه خود اقدام به خرید سکه فیزیکی در بازار کند. با تأسیس صندوق‌های مبتنی بر سکه طلا علاوه بر مزایای فوق، این امکان به سرمایه‌گذار داده شد که با ورود به این صندوق‌ها، از نظر و تخصص مدیران حرفه‌ای صندوق در ایجاد منفعت بیشتر و جلوگیری از ضرر و زیان در شرایط مختلف بازار استفاده کند. ضمن این‌که نقدشوندگی بالای این صندوق‌ها نگرانی سرمایه‌گذاران از موفقیت در ورود و خروج‌های احتمالی در شرایط مختلف بازار را مرتفع می‌کند.

با هر میزان سرمایه می‌توانید سرمایه‌گذاری کنید
عسگری‌ مارانی ویژگی دیگر این صندوق‌ها را قابلیت سرمایه‌گذاری با حداقل سرمایه می‌داند، چنان‌که در صندوق طلا سرمایه‌گذاری با مبلغ ناچیز یک‌هزار تومان آغاز می‌شود؛ درحالی‌که اگر کسی قصد خرید سکه طلا داشته باشد، باید کمی بیش از دو‌میلیون تومان برای خرید یک سکه کامل بپردازد. این به آن معناست که با خرید یک واحد از این صندوق عملا مالک یک دو هزارم یک سکه فیزیکی می‌شود و از این طریق انعطاف‌پذیری سرمایه‌گذاری در سکه طلا برای مخاطبان این فلز گرانبها افزایش می‌یابد.
حجت‌اله نصرتیان دیگر کارشناس بازار سرمایه اما معتقد است که ریسک سرمایه‌گذاری در این بازار کمتر است: «با توجه به ذات صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک، این سرمایه‌گذاری به‌صورت غیرمستقیم و از طریق یک سبدگردان حرفه‌ای انجام می‌شود تا حتی‌المقدور از نوسانات ناگهانی سرمایه‌گذاری در امان باشد.»
ویژگی بعدی این صندوق‌ها اصطلاحا «ای. تی. اِف» بودن آنهاست که این کارشناس بازار بدان اشاره می‌کند و توضیح می‌دهد: صندوق‌های سرمایه‌گذاری با قابلیت معامله در بورس را ای. تی. اِف (ETF=Exchange Trade Fund) می‌گویند. این بدان معناست که برای صدور یا ابطال واحدهای این صندوق نیاز به مراجعه حضوری به مدیر صندوق نیست و از طریق سامانه‌های معاملاتی آنلاین متعلق به ‌تمامی کارگزاران عضو بورس کالا، امکان خریدوفروش این نماد وجود دارد.

پول مردم دقیقا در کجا سرمایه‌گذاری می‌شود؟
عمده سرمایه‌گذاری این صندوق در سکه طلاست. این سکه‌ها در قالب سپرده کالایی است. به این شکل که در بدو امر صندوق، سکه‌های مورد نیاز خود را خریداری و نزد یک بانک عامل سپرده‌گذاری می‌کند. این سپرده‌ها در تابلوی بورس کالا قابل معامله است. همچنین این صندوق امکان ورود به بازار مشتقه برای پوشش ریسک سکه‌های خریداری شده را دارد و نیز می‌تواند بخشی از دارایی خود را به‌صورت اوراق با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری کند.

چند نکته برای سرمایه‌گذاری در صندوق طلا
به نوشته شهروند،برای سرمایه‌گذاری در این صندوق داشتن کد بورسی الزامی است. پس از اخذ کد بورسی، خرید یا فروش این صندوق‌ها امکان‌پذیر است، اما توصیه همیشگی ما برای سرمایه‌گذاران پرهیز از واکنش‌های هیجانی به نوسانات احتمالی در بازار است. ماهیت سرمایه‌گذاری ‌ایجاب می‌کند که دیدگاه بلندمدت را مدنظر و به تیم‌های حرفه‌ای که مدیریت صندوق‌های سرمایه‌گذاری را بر عهده دارند، اطمینان داشته باشند تا در نهایت از منافع آن بهره‌مند شوند.