خشونت خانگی
خشونت برای خیلی از زنان یک پایۀ ثابت در زندگی مشترک محسوب میشود و همین دلیلِ سکوت آنها در برابر این عمل است که خشونتگر را عاصیتر میکند. با بخش سوم خشونت خانگی علیه زنان در روزچین همراه باشید. در نوشتههای قبلی به انواع خشونت اشاره شد و گفتیم که خشونت خانگی فقط کتکزدن و تنبیههای جسمی نیست. کلمات...
خشونت برای خیلی از زنان یک پایۀ ثابت در زندگی مشترک محسوب میشود و همین دلیلِ سکوت آنها در برابر این عمل است که خشونتگر را عاصیتر میکند. با بخش سوم خشونت خانگی علیه زنان در روزچین همراه باشید.
در نوشتههای قبلی به انواع خشونت اشاره شد و گفتیم که خشونت خانگی فقط کتکزدن و تنبیههای جسمی نیست. کلمات توهینآمیز، شک، بدبینی یا به تعبیر مردان غیرت، خشونت اقتصادی و روانی، منع از حقوق اولیه خود، زندانیکردن در منزل، فحش، تمسخر، ایجاد محدودیت و… همهوهمه جزئی از خشونت خانگی محسوب میشوند که هیچ علائم ظاهری و جای زخم و خونریزی هم ندارند. با حقوق زنان همراه باشید.
خشونت را عیان کنید
رئیس سازمان پزشکی قانونی در گزارشی با اعلام افزایش ۵.۸ درصدی مراجعات نزاع همسرآزاری در سال ۹۶ نسبت به سال ۹۵، افزود: «۹۰ درصد مدعیان همسرآزاری را زنان و ۱۰ درصد باقیمانده را مردان تشکیل میدهند.» به نظر شما این زنان در چندمین خشونت خانگی خود را قانع کردهاند تا از همسرانشان شکایت کنند؟!
قانون همه جا از حقوق افراد دفاع میکند، اما وقتی پشت در خانه میرسد دیگر همهچیز متفاوت است. این خود یکی از بزرگترین مشکلات پیشِ روی خشونت خانگی برای پیشگیری یا تنبیه مجرم است.
در خیلی از مواقع همسرتان فقط با شما رفتارهای خشونتآمیز دارد و از دیدِ کسانی که در خارج از رابطۀ شما هستند فردی جذاب و موردِقبول است. یکی از دلایل این کار پنهانکاری شماست. شما به اسم حفظ ظاهر، حفظ آبروی خانواده، کمنیاوردن جلوی اقوام و دوستان یا هر دلیل دیگری در برابر سوءاخلاق و رفتار همسرتان سکوت میکنید. این عملِ شما همسرتان را برای ادامۀ خشونت جسورتر میکند.
اگر به پزشک، روانشناس، مشاور یا سایر ارائهدهندگان مراقبتهای بهداشتی در مورد سوءاستفادۀ شوهرتان حرفی نزنید، برای تشخیص بیماری یا زخمهای روحی شما، ممکن است فقط بهدنبال الگوهای ناسالم در تفکر یا رفتار شما باشند که این منجر به تشخیص اشتباه میشود. در بازماندگان خشونت خانگی بیماریهای روانی مانند افسردگی، اضطراب و استرس پس از سانحه (PTSD) افزایش مییابد.
خاطرات یک زن از تجربۀ خشونت خانگی
«گفت دیگه هیچوقت تکرار نمیشه. من نمیدونستم قراره که این قول رو هزارانبار هم در سالهای آینده بده و چیزی که باهاش مواجه میشم، فقط مشتهای دوباره و دوبارۀ اون به صورتم باشه. داشت از دماغم خون میریخت و زمانی که افتادم رویِ زمین، اون همینطوری به زدنش ادامه داد. علت اینکه بخشیدمش این بود که به من التماس میکرد که ببخشمش. به من میگفت که پشیمونه. اما اینطور نبود و من نهایت خشونتی رو که یک انسان میتونه تجربه کنه، تجربه کردم. اون بهقدری روی من کنترل داشت که کاری از دست پدر و مادرم برنمیاومد و من سالها در یه رابطۀ خشونتآمیز موندم. تااینکه بالاخره متوجه شدم که بهاندازهکافی سختی کشیدم.»
«بچههام زیاد متوجه این خشونت نمیشدن. چون من همیشه خودم رو قوی و خوشحال نشون میدادم. اما بازم اونا گریهها و شکستهشدنهای منو میدیدن و حتی ازم نمیپرسیدن که کی میخوام از شر این مرد خلاص بشم.»
«من وقتی ۱۷ ساله بودم، باهاش آشنا شدم و هیچ نشونۀ بدی ازش ندیدم. اون خیلی غیرتی بود و نسبت به من احساس مالکیت میکرد. یکسری حالتهای عصبی داشت که بهنظرم همون شکلی بود که عشق باید باشه. اینطوری نبود که من فکر کنم عاشق یک مرد خشونتگر شدم. در طول یک سالی که باهم دوست بودیم اون هیچوقت منو نزد.»
«بیشترین زمانی که در طول زندگی مشترکم احساس ترس کردم وقتی بود که داشتیم از یه جایی برمیگشتیم و چون من آهسته رانندگی میکردم اون از دستم عصبانی شد. وقتی رسیدیم خونه من بهش گفتم که دیگه نمیتونم تحملش کنم. بعد اون جلوی در ایستاد و ازم پرسید که کجا میخوام برم و همونجا دَمِ در من رو کتک زد. موهای من رو گرفت و بهطرف پلههای زیرزمین کشوند و پرتم کرد پایین پلهها. وقتی اون پایین بودم با خودم فکر کردم که واقعاً در پستترین نقطۀ زندگیم هستم. اون بهطرفم اومد و با عصبانیت تهدیدم کرد که اگه ترکش کنم من رو میکُشه.»
«من فکر میکنم هزاران دلیل هست که زنها توی روابط خشونتآمیز میمونن. خیلی پیچیدهست، اما دلیل اصلیش ترسه؛ ترس از اینکه قراره تو رو بُکُشه یا به بچههات آسیب بزنه یا اگه به پولها و تمام منابع مالیت دسترسی داشته باشه دیگه نمیتونی حتی به یه هتل یا مسافرخونه بری. واقعاً به یه معجزه نیاز داری تا بتونی ترکش کنی. برای اینکه بتونی فرار کنی به معجزه نیاز داری. اینکه فکر کنی تویِ رابطۀ خشونتآمیز بمونی و به شوهرت اجازه ندی تو رو بزنه، پس باید بپذیری که خشونت رو انتخاب کردی و خشونت هیچوقت یه انتخاب درست نیست و تو مستحقش نیستی. من یه مادر هستم، من یه دوست هستم، من یه دختر هستم، من یه خواهر هستم و من یه نجاتیافته از خشونت خانگی هستم.»
صدای یارا اولین خط مشاورۀ تلفنی برای والدین و کودکان و نوجوانان: شماره تماس ۴۲۱۵۲
مکانی امن
مرکز ملی مبارزه با خشونت خانگیِ انگلستان با طرحی الهامگرفته از پرچم انگلیس در جامِ جهانی در مورد خشونت خانگی هنگام بازیهای فوتبال اطلاعرسانی کرده است. جملۀ «اگر انگلیس ببازد، او نیز خواهد باخت.» اشاره به افزایش میزان خشونت خانگی در طول مسابقات فوتبال دارد. طبق آمار، ۲۶ درصد افزایش خشونت خانگی هنگام بازی انگلیس و ۳۸ درصد افزایش در صورت باخت تیم انگلیس صورت میگیرد.
ترککردن فردی که مرتکب جرم خشونت خانگی میشود، میتواند خطرناک باشد. پس این اقدامات احتیاطی را در نظر بگیرید:
برای راهنماییخواستن به پناهگاه زنان در شهر خود پناه ببرید یا با شمارۀ ۱۴۸۰ تماس بگیرید. برقراری تماس را در زمانهای امن یعنی زمانی که فرد در خانه یا نزدیک شما نیست انجام دهید یا از خانۀ یک دوست یا محلی امن تماس بگیرید. چمدان اضطراری را که شامل اقلام ضروریست، حاضر کنید و اقلام مهم و موردنیاز مانند وسایل شخصی، مقداری پول، داروهای تجویزی، کلید و مدارک مربوط به خود را در آن بگذارید. سپس چمدان را در جای امن قرار دهید. با احتیاط از رایانۀ خانگی خود استفاده کنید. همسرتان ممکن است از نرمافزار جاسوسی برای نظارت بر ایمیلها و وبسایتهایی که بازدید میکنید استفاده کند. بااستفادهاز یک کامپیوتر، در محل کار یا کتابخانه یا منزل دوست خود بهدنبال کمک باشید. دقیقاً بدانید باید کجا بروید و چطور میتوانید آنجا را پیدا کنید.
کمک کجاست؟
با اورژانس یا شماره ۱۴۸۰تماس بگیرید یا شمارۀ اضطراری محل اجرای قوانین یا ادارۀ مربوطه را پیدا کنید. منابع زیر نیز میتوانند به شما کمک کنند: کسی که شما به او اعتماد دارید؛ یک دوست، همسایه، همکار یا مشاور. ارائهدهندگان خدمات بهداشتی به شما مثل پزشک، پرستار و… . پناهگاه زنان یا مراکز سازمان بهزیستی که بیستوچهار ساعته در مورد مسائل حقوقی مشاوره میدهند و خدمات ارائه میکنند. گروههای مشاوره، مراکز بهداشت روان و مشاوره و پشتیبانی برای زنان. پاسگاههای محلی به شما در دستیابی به یک محل امن و محرمانه از دست فرد آزاردهنده کمک میکنند. با این کار مجرم را از شما دور نگه داشته یا دستگیر میکنند. ساکنین محلی نیز میتوانند یکی از گزینههای کمکدهنده باشند.
راه حل
شما ممکن است نگران باشید که گفتنِ حقیقت و اینکه مورد خشونت خانگی قرار میگیرید، به شما یا فرزندانتان یا دیگر اعضای خانوادهتان آسیب برساند و حتی خانوادهتان از هم بپاشد. اما باید بدانید که کمکگرفتن از اطرافیان و سازمانهای مسئول، بهترین راه برای محافظت از خود و عزیزانتان خواهد بود. ممکن است پذیرش یا اعتراف به اینکه شما در یک رابطۀ خشونتآمیز هستید دشوار باشد، اما باید بدانید که کمک در نزدیکی شماست. بهخاطر داشتهباشید که هیچ انسانی نباید موردِخشونت قرار بگیرد.
این را بهیاد داشتهباشید که ازدواج و قبول مردی برای زندگیِ مشترک، بهمعنای قبول عملی که باعث اذیت و ناراحتی شما میشود، نیست. بهطورمثال همانگونه که شریکِمالبودن، مجوز برداشت پول بهصورت پنهانی را به زن نمیدهد و در صورتِ این کار مرد میتواند شکایت کند، ازدواج نیز مجوز هیچ عملی بدون رضایت طرف مقابل را صادر نمیکند. بنابراین هر عملی در زندگی مشترک باید با رضایت طرفین باشد. خشونت خانگی، ممانعت از تحصیل یا اشتغال زن، ممانعت از حضور زن در جامعه، خروج از کشور، اجبار به رابطۀ جنسی و اجبار به قطع رفتوآمد با اقوام و دوستان نمونههایی از این اعمال محسوب میشوند. پس به هر خشونتی «نه» بگویید و به آن اعتراض کنید.
شما مخاطب عزیز! شما نیز مسئول هستید. اگر شاهد خشونت خانگی بودید، مداخله کنید و به فرد قربانی کمک کرده و خشونت را گزارش کنید. نگذارید وجدانتان به خواب برود. شاید نفر بعدی خودتان باشید! باید یاد بگیریم که چگونه میتوانیم به قربانیانِ خشونت خانگی کمک کنیم.