درباره بانک آستان قدس
*احمد حاتمییزد
علاقهمندی نهادهای مختلف به تاسیس بانک غیر قابل درک است. اوایل انقلاب همه نهادها و وزارتخانهها قصد تاسیس دانشگاه را داشتند تا در این دانشگاهها نیروهای متخصص تربیت کنند. در حال حاضر هم همه قصد تاسیس بانک دارند که اقدام درستی نیست. نهادها با تشکیلاتی که دارند نمیتوانند یک بانک را به صورت حرفهای اداره کنند، زیرا در این شرایط صاحب بانک دارای قدرتی است که نحوه استفاده از این قدرتها با منافع سپردهگذاران سازش ندارد.
نمونه آن بانکهای وابسته به نیروهای مسلح است. نظام این بانکها فرماندهی است، یعنی زیردست باید از مافوق خود اطاعت کند. این درحالی است که بانک باید استقلال رای داشته باشد و طوری رفتار کند که بیش از رعایت منافع سهامدار، منافع سپردهگذاران را رعایت کند. نقش بانک مرکزی حفظ امنیت صاحبان سپرده است. بانک مرکزی نباید به هیچ بانکی اجازه دهد از سپردهگذاران برای اعطای اعتبار به صاحبان آن بانک استفاده کند. درحالی که آستان مقدس قصد دارد بانک تاسیس کند تا از سرمایه سپردهگذاران استفاده کند. این کار خلاف ضوابط حرفهای بانکداری است. بانک باید بررسی کند که چگونه ریسک از دست رفتن سپرده مردم را مدیریت کند و زمانی که وام پرداخت میکند باید این نکته را رعایت کند که به یک وامگیرنده بیش از حد معینی تسهیلات نپردازد. اما زمانی که غولی مانند آستان قدس صاحب بانک باشد مدیر بانک نمیتواند جوانب را رعایت کند و مجبور میشود هر آنچه آستان قدس میخواهد را در اختیارش قرار دهد. هدف آستان قدس برای تاسیس بانک استفاده از سپردههای مردم برای شرکتها و موسسات تولیدی خود است. زیرا مبالغی طلب میکند که یک بانک معمولی حرفهای حاضر نیست، بپردازد. نباید این تصور به وجود آید که برخی نهادها میخواهند از وجوه مردم استفاده کنند و دیر یا زود به سرنوشت موسسات غیرمجاز گرفتار شوند. امیدوارم آستان قدس در این دام گرفتار نشود.