تغییر اقلیم بر تنوع‌ زیستی تأثیرگذار است (1)

رابطه موجود بین تغییرات اقلیم و تنوع زیستی از مدت‌ها پیش مشخص شده است. با وجود آنکه اقلیم کره زمین از ابتدای پیدایش تاکنون بارها دچار تغییر شده است و اکوسیستم‌ها و گونه‌های مختلف جانوری و گیاهی به وجود آمده‌اند و از بین رفته‌اند، تغییرات اقلیمی فعلی با چنان سرعتی در حال وقوع است که بر توانایی اکوسیستم‌ها و گونه‌ها برای سازگاری با شرایط جدید تأثیر منفی می‌گذارد و تنوع زیستی را کاهش می‌دهد. با روزچین همراه باشید و این مطلب را بخوانید.

برای کاهش چربی خون چه بخوریم؟

آیا با 15 ماده غذایی قاتل چربی خون آشنا هستید؟
اگر به دنبال راهی بی‌دردسر برای کم کردن کلسترول خون هستید این کتاب الکترونیکی برای شماست
کافی است نشانی ایمیل خود را در فرم زیر وارد کنید تا یک نسخه از این کتاب ارزشمند را رایگان برای شما بفرستیم​

دانلود رایگان

تغییر اقلیم و تنوع زیستی

از منظر انسانی، تغییرات سریع اقلیمی و کاهش تنوع زیستی خطراتی را متوجه حیات انسان‌ها می‌کند؛ خطراتی همچون تغییرات عمده در زنجیره غذایی بشر و تغییر و کاهش منابع آبی موجود. حتی ممکن است این تغییرات اقلیم بر داروهایی که ما مصرف می‌کنیم هم تأثیر بگذارد، چون بسیاری از داروهای مصرفی انسان منشأ گیاهی دارند و با ازبین‌رفتن برخی گونه‌های گیاهی خاص، دیگر امکان به‌دست‌آوردن چنین داروهایی وجود نخواهد داشت.

در نسخه شماره ۳ دورنمای تنوع‌ زیستی جهانی سازمان ملل برخی نگرانی‌های عمده درباره‌ تأثیر تغییرات اقلیم بر اکوسیستم‌ها مطرح شده است:
«تغییرات اقلیم تا همین‌جا هم بر تنوع زیستی کرۀ زمین تأیر گذاشته است و پیش‌بینی می‌شود این مشکل به یکی از بزرگ‌ترین تهدیدهای حیات در دهه‌های بعدی تبدیل شود. کاهش پوشش یخی دریای شمال تنوع زیستی در کل آن منطقه و حتی مناطق دیگر را تهدید می‌کند. فشار ناشی از اسیدی‌شدن اقیانوس‌ها که درنتیجۀ غلظت بیشتر دی‌اکسیدکربن در اتمسفر حاصل شده است، یکی دیگر از خطرهای تهدیدکنندۀ تنوع زیستی‌ست. همین حالا هم تأثیرات منفی تغییرات اقلیم بر اکوسیستم‌های مختلف هویدا شده است؛ البته تغییرات فعلی در مقایسه با تغییراتی که پیش‌بینی می‌شود در آینده رخ دهد بسیار کوچک و کم‌اهمیت هستند. علاوه‌بر افزایش دمای زمین، می‌توان انتظار داشت که افراطی‌شدن شرایط آب‌وهوایی و تغییر الگوهای بارندگی و خشکسالی تأثیرات بسیار بیشتر و بزرگ‌تری بر تنوع زیستی روی این کرۀ خاکی داشته باشند.»

ممکن است برخی گونه‌ها از تغییر اقلیم زمین منتفع شوند. مثلاً ممکن است برخی گونه‌های حشرات و انگل‌ها فرصت بهتر و بیشتری برای رشد داشته باشند که البته رشد بیشتر آن‌ها به‌معنای افزایش بیماری‌های انسانی و حیوانی‌ست. بااین‌حال روند سریع تغییرات اقلیمی نشان می‌دهد که بیشتر گونه‌های جانوری و گیاهی از نتایج این پدیده آسیب می‌بینند و توان سازگاری‌شان با محیط کاهش می‌یابد.

تأثیرات تغییر اقلیم بر تنوع زیستی در قطب شمال

قطب شمال و نواحی دیگری که در عرض‌های جغرافیایی بالا قرار گرفته‌اند بیشترین افزایش دما را در سال‌های اخیر شاهد بوده‌اند. مشکل قطب شمال تنها به کاهش سطح زیرپوشش یخ‌های دریایی محدود نیست، بلکه باید ضخامت و سن این یخ‌ها را هم مدنظر داشت. کمترشدن پوشش یخی قطب شمال به‌معنای کاهش سطح بازتاب‌دهندۀ نور خورشید و ذوب‌شدن سریع‌تر یخ‌هاست. سرعت ذوب یخ‌های قطبی حتی از پیش‌بینی‌های قبلی دانشمندان هم پیشی گرفته است.

طبق گزارش دورنمای تنوع زیستی جهانی سازمان ملل از نظر تنوع زیستی، ذوب همه یخ‌های دریای شمال در تابستان به‌معنای ازبین‌رفتن کل زیست‌بوم آن منطقه است. به‌علاوه، گونه‌های موجود در این منطقه (از جلبک‌هایی که رو یا زیر این یخ‌های چندساله رشد می‌کنند و حدود ۲۵ درصد تولید اولیه اقیانوس شمالی را به خود اختصاص می‌دهند گرفته تا بی‌مهرگان و پرندگان و پستانداران دریایی که در رأس هرم غذایی این منطقه قرار دارند) با زندگی رو یا زیر این یخ‌ها سازگار شده‌اند. رسانه‌ها بیش از هر چیزی بر خرس قطبی که در رأس هرم غذایی قطب شمال قرار دارد تمرکز کرده‌اند و خطر انقراض آن را برجسته می‌کنند، ولی باید بدانید که همه موجودات ساکن در این منطقه از دنیا در خطر نابودی قرار دارند.

در نمودار روبه‌رو پوشش یخی قطب شمال برای سال‌های مختلف نشان داده شده است، ولی همان‌طور که می‌بینید این روند ذوب و انجماد در سال‌های اخیر تغییرات زیادی کرده است.

مقدار یخ‌های شناور قطبی در دریاها که در ماه سپتامبر (شهریور و مهرماه) اندازه‌گیری می‌شود، بین سال‌های ۱۹۸۰ تا ۲۰۰۹ پیوسته کاهش یافته است.
همان‌طور که در گزارش دورنمای تنوع زیستی جهانی مطرح شده است، باید توجه کرد که کاهش پوشش یخی قطب شمال بر تنوع زیستی نواحی دیگری غیر از قطب شمال هم تأثیرگذار است:
۱. یخ‌های سفید و براق قطب نور آفتاب را بازتاب می‌دهند.
۲. وقتی این یخ‌های سفید جای خود را به آب تیره دریا می‌دهند، سرعت افزایش دمای آب و اتمسفر افزایش می‌یابد؛ اتفاقی که خود باعث افزایش سرعت ذوب یخ‌های قطبی می‌شود و دمای آب دریا و هوا را بیشتر می‌کند. نتیجۀ چنین امری ازبین‌رفتن اکوسیستم توندرا در نواحی نزدیک به قطب شمال است.
۳. کاهش میزان یخ‌های قطبی به افزایش دمای آب و افزایش شوری آن منجر می‌شود. این تغییرات تولید اولیه در اقیانوس و ترکیب گونه‌های پلانکتون‌ها و ماهیان و همچنین جریان‌های بزرگ اقیانوسی را تغییر می‌دهد. نتیجۀ ‌چنین تغییراتی تأثیر منفی بر تنوع زیستی اکوسیستم‌های آبی و اقیانوسی‌ست که ممکن است حوزه‌های وسیعی را تحت‌تأثیر قرار دهد و نتایج آن از منطقه ‌قطب شمال هم فراتر برود.

ادامه دارد…

منبع

این مقاله را در شبکه‌های اجتماعی بازنشر دهید