خسارت‌های احداث سد لاسک جبران‌ناپذیر است

گروه جامعه خبرگزاری مهر: جمعی از فعالان و سمن‌های محیط زیستی در نامه‌ای خطاب به حسن روحانی که نسخه‌ای از آن را در اختیار خبرنگار مهر قرار داده‌اند، نسبت به آغاز عملیات اجرایی سد لاسک بر رودخانه امامزاده ابراهیم و بر سازندی از جنس آهکی و رسوبی و در نزدیکی گسل فعال آستارا- تالش- فومن هشدار دادند.

گروه هم‌اندیشی سازمان‌های غیردولتی تالابی کشور موسسه سبزکاران بالان، شبکه محیط زیست چهارمحال و بختیاری، انجمن تسنیم چهارمحال و بختیاری، انجمن رفتگران طبیعت استان گیلان، گروه ۱۳فروردین، همیاران زیست سبز، انجمن احیاگران کمجان، انجمن دنیای سالم، موسسه موج شکن انزلی و دبیرخانه جشنواره ملی تالاب دوخان امضا کنندگان این نامه هستند و رونوشتی از آن را به رضا اردکانیان وزیر نیرو و عیسی کلانتری رئیس سازمان محیط زیست نیز فرستاده‌اند.

متن این نامه که نسخه‌ای از آن در اختیار خبرنگار مهر قرار گرفته به شرح زیر است:

جناب آقای حسن روحانی، رئیس جمهور محترم

آنچه امروز به عنوان بحران محیط زیست با جنبه‌هایی چون خشک شدن تالاب‌ها، هجوم ریزگردها، تخریب طبیعت و ... خود را با شدیدترین حالت ممکن نشان می‌دهد، پی‌آمد چند دهه بی‌توجهی به ابتدایی‌ترین آموزه‌های زیستن در کنار طبیعت بوده است. تفکری که نیازهای بوم شناسی را نه یک ضرورت و امر حیاتی، بلکه خواسته‌ی لوکس طرفداران محیط زیست انگاشته و با هر حربه‌ای سعی در متهم کردن و منزوی ساختن صداهایی داشته که این نیازها را فریاد زده‌اند. از میان صدها آسیب وارده به طبیعت این سرزمین، سه نمونه بارز و جدیدترین آن‌ها؛ خشکیدن دریاچه ارومیه، هجوم کشنده ریزگردها به خطه‌های شهید پرور خوزستان و سیستان و بلوچستان و افزایش نگران‌کننده شوری کارون بزرگ در اثر گنبدهای نمکی سد گتوند که به شوری بیش از حد دریاهای آزاد رسیده است. این‌ها دست‌آوردهای متخصصان و مدیرانی است که به عمد یا به سهو نصیحت دلسوزان محیط زیست را نشنیده، به بیراهه رفته و افزون بر تهدید سلامتی مردم، خسارت‌های جبران‌ناپذیری به طبیعت و منافع ملی وارد کرده‌اند.

اکنون پس از آزمون و خطاهای فراوان، در سرزمین گیلان، یکی دیگر از این دست تصمیم‌های متضاد با قوانین حاکم بر طبیعت در حال رخ‌دادن است. به‌رغم مخالفت‌های متخصصین و اعضای کمیته ارزیابی محیط‌زیستی استان، عملیات اجرایی سدی به نام «لاسک» بر روی رودخانه «امامزاده ابراهیم» و بر سازندی از جنس آهکی و رسوبی و در نزدیکی گسل فعال آستارا- تالش- فومن در حال آغاز شدن است! هدف از احداث سد لاسک را تامین آب شرب شهرهای شفت، صومعه‌سرا، رشت و انزلی از محل رودخانه «امامزاده ابراهیم» شفت اعلام می‌کنند. از آن جا که این رودخانه به تالاب انزلی ریخته و این تالاب نیمه جان را مشروب خواهد کرد در صورت ساخت سد و نگه داشتن آب در بالادست و مخزن سد، این تالاب با ارزش جهانی به شدت در معرض آسیب‌های جدی و خطر خروج از لیست کنوانسیون بین‌المللی رامسر قرار می‌گیرد.

ساخت این سد اضافه‌بر خسارت‌های محیط‌ زیستی فوق‌الذکر، سه روستای لاسک، کلوان و ویسرود با جمعیتی بالغ‌بر ۱۶۳۰ نفر را به طور کامل به زیر آب برده و ۷ روستای زیرمجموعه روستای لاسک را با مشکل کمبود آب مواجه خواهد کرد که مشکلات اقتصادی-اجتماعی-فرهنگی عدیده‌ای را برای مهاجران این مناطق بر جای گذاشته و بیش از ۶۶ هکتار شالیزار منطقه و ۴۳ هکتار اراضی باغی و چای‌کاری را در مخزن سد دفن خواهد کرد.

خسارت‌های ساخت این سد به همین‌ها ختم نشده بلکه ۱۰۰ هکتار از شمشادستان‌های جنگل‌های ارزشمند هیرکانی که در شمار گونه‌های ممنوع‌القطع قرار دارند را نابود خواهد کرد.

مهم‌ترین دلایل مخالفان این سد را در چند فراز مشخص زیر می‌توان خلاصه کرد:

۱) کاهش قابل توجه آب ورودی به تالاب با ارزش جهانی انزلی؛ این موضوع سبب خشکی مداوم بخشی از تالاب و تبدیل آن به یک منشا ریزگرد فعال شده و شهرهای شفت و رشت و روستاهای اطراف آن را تهدید می‌کند.

۲) از بین بردن ۱۰۰ هکتار از تنها بازماندگان شمشادهای هیرکانی که اکنون با چالش آفت شب‌پره شمشاد نیز دست به گریبانند

۳) رسوب‌گذاری فراوان اراضی بالادست حوضه سد که سبب پر شدن مخزن آن در کوتاه مدت می‌گردد.

۴) بالا آمدن سطح سفره آب زیرزمینی در اراضی پایین دست سد و خطرات احتمالی برای اراضی کشاورزی باغی و صیفی

از این‌رو امضاکنندگان، ضمن هشدار خسارت‌های غیرقابل جبران محیط‌زیستی و نارضایتی‌ها و تنش‌های اجتماعی ناشی از ساخت این سد در منطقه، از جنابعالی به عنوان رئیس جمهوری که دولت خود را دولتی محیط‌زیستی می‌داند تقاضای صدور دستور بررسی کارشناسی جامع‌نگرانه و توقف ساخت این سد را داریم.