در استخدام چین؛ روایت بکارگیری کارگران آفریقایی توسط پکن

جمعیت ۱۰۰ میلیون نفری اتیوپی که ۷۰ درصدشان زیر ۳۰ سال سن دارند، با بیکاری ۱۶ و هشت دهم درصدی دست به گریبان است و همین امر باعث شده این کشور بدل به یکی از مقاصد اصلی شرکت‌های آن سوی آب‌ها برای سرمایه‌گذاری شود.

به گزارش ایلنا به نقل از پایگاه اینترنتی شبکه خبری سی‌ان‌ان، «ژان هوارونگ» کارآفرین چینی، از پنجره دفتر شرکتش، «شهر بین‌المللی کفش هواجیان» در آدیس آبابا نگاهی به بیرون می‌اندازد و می‌گوید: «زمانی که به آفریقا آمدم، شش ماه همینجا زندگی می‌کردم. در چین مرد ثروتمندی هستم. در خانه‌ام حتی استخر هم دارم. اما تصمیم گرفتم به اینجا بیایم و کار سختی را آغاز کنم.»

هوارونگ نگاهی کمابیش معنوی به حرفه خود دارد: «خدا مرا مامور این کار کرده است.»

او خود را مبلغی مذهبی می‌داند که در فقیرترین بخش‌های آفریقا بیش از ۱۰۰ هزار شغل ایجاد کرده است. مقصد بعدی او رواندا است. وی البته افزود: «در چین کسی دیگر علاقه‌ای به تولید کفش ندارد.»

البته شکی نیست که اتیوپی یکی از فقیرترین کشورهای قاره آفریقا است. اما این امر در حال تغییر است. در یک دهه منتهی به سال ۲۰۱۶، اقتصاد این کشور سالیانه رشدی ۱۰ درصدی را شاهد بود که سریع‌ترین میزان در سراسر آفریقا به شمار می‌آید. جمعیت ۱۰۰ میلیون نفری این کشور که ۷۰ درصدشان زیر ۳۰ سال قرار دارند، با بیکاری ۱۶ و هشت دهم درصدی دست به گریبان است. همین امر باعث شده که اتیوپی بدل به یکی از مقاصد اصلی شرکت‌های آن سوی آب‌ها برای سرمایه‌گذاری شود.

با این حال، همه‌چیز آنچنان که به‌نظر می‌آید بی‌غل‌وغش نیست. هواجیان در سال‌های اخیر توجه‌های بسیاری را به خود جلب کرده است. سال گذشته میلادی، گزارشی مبنی بر شرایط اسف‌بار کار و دستمزدهای بسیار پایین در دو شرکت در آدیس آبابا منتشر شد؛ یکی هواجیان و دیگری شرکت برند «ایوانکا ترامپ» دختر رئیس‌جمهوری آمریکا.

پیشتر «رکس تیلرسون» وزیر خارجه پیشین آمریکا و مدیر اجرایی ابرشرکت «اکسون‌موبیل»، در نشستی با سران اتحادیه آفریقا در آدیس آبابا گفته بود که سرمایه‌گذاران چینی «آنچنان که باید و شاید در آفریقا کارآفرینی نمی‌کنند.»

سخنان او البته یادآور هشدارهای مقام‌های بلندپایه آمریکا درباره استعمار نو در آفریقا بود. البته جناب تیلرسون، چندان یادی از کارخانه دختر رئیس‌جمهوری آمریکا نکرد!

آمارها البته حرف دیگری می‌زنند؛ تولید ناخالص داخلی اتیوپی از هشت میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار در سال ۲۰۰۰ به ۸۰ میلیارد دلار و ۶۰۰ میلیون دلار در سال ۲۰۱۵ رسید. میزان سرمایه‌گذاری چین در این کشور نیز در بازه‌ای مشابه از یک میلیون دلار به ۱۷۵ میلیون دلار رسیده است. با این وجود، کمی عجیب به‌نظر می‌رسد که براساس آمار بانک جهانی به تاریخ ۲۰ ژانویه ۲۰۱۵، کاهش ۳۰ درصدی فقر در این کشور در پی رشد کشاورزی بوده است.

البته در خیابان‌ها آمارها دیگر حرف چندانی برای گفتن ندارند؛ «اماوی گاشاو» ۱۸ ساله بود که با خانواده کشاورز خود خداحافظی کرد و با اتوبوس به جمو رفت، از مناطق حاشیه‌ای پایتخت که پر است از آپارتمان‌های کوچک و بتنی، منزلگاه هزاران مهاجر که هر روز به طمع کار به پایتخت می‌روند. اماوی کارگر کارخانه هواجیان است. می‌گوید: «وقتی به اینجا آمدم، فرصت دیگری نداشتم و بنابراین به همین شغل چسبیدم.»

او در بخش چرم‌تراشی شهر صنعتی صنایع سبک هواجیان کار می‌کند. درآمد این شرکت در ۱۰ سال تاسیسش چهار میلیون دلار بوده است و ۱۰۰ هزار کارگر در آن مشغول به کار هستند.

شاید در سوله‌ای که اماوی در آن کار می‌کند هوای مطبوعی در جریان باشد، اما مشکل اصلی حقوق بسیار نازل اوست. او می‌گوید که ماهی ۴۴ دلار درآمد دارد: «با پول غذا و اجاره دیگر هیچ برایم باقی نمی‌ماند و باید از پسرعمویم که اینجا زندگی می‌کند، کمک بگیرم.»

او یکی از کم‌درآمدترین کارگران این کارخانه است. «گتاشیو تیلانون» ۲۰ ساله پس از دو سال در کارخانه توانسته حقوق خود را بهبود بخشد؛ او حالا ماهی ۹۰ دلار درآمد دارد! او همچنین این شانس را دارد که روزی سه وعده غذایی دریافت می‌کند! البته ناگفته نماند که خط فقر جهانی حدود ماهی ۶۰ دلار است و اتیوپی یکی از معدود اعضای سازمان جهانی کار است که هنوز حداقل دستمزدی برای کارگران خود تعیین نکرده است.

با این حال، «ژانگ آیلی گلان»، اقتصاددان اتوپیایی در انستیتو تحقیقات علمی در کویت، می‌گوید حقوق‌های شرکت‌های چینی مانند هواجیان چندان هم نامعمول نیست: «کارگران این کشور تنها یک‌سوم کارگران چین مولد هستند.»

در انتهای روز، کارگران کارخانه کارآفرین موفق چینی، در یک غذاخوری کوچک روی هم تلنبار می‌شوند. رؤسای چینی‌ نودل و گوشت سرخ‌شده می‌خوردند و کارگران اتوپیایی در محلی جدا سوپی بی‌مایه را سق می‌زنند که در آن نانی محلی ریخته‌اند. پس از صرف غذا، هر کس به خانه و کاشانه خود می‌رود؛ چینی‌ها به کلبه‌های چوبی راحت و وارداتی خود بازمی‌گردند و کارگران هم سر از کانتینرهایی درمی‌آورند که در آن روزگار می‌گذرانند.