گوش تهران از آلودگی پر است

نوع از آلودگی در اکثر شهرهای جهان وجود دارد و تهران نیز از این آلودگی بی‌نصیب نمانده است. در 31 نقطه تهران ایستگاه سنجش آلودگی صوتی وجود دارد که در این مناطق میزان آلودگی صوتی موجود در شهر را می‌سنجند. از این 31 ایستگاه موجود موجود در تهران 3 ایستگاه از نظر آلودگی صوتی سالم است که این مناطق شامل منطقه 8 خیابان گلبرگ، منطقه 14 میدان محلاتی و منطقه 1میدان نوبنیاد می‌شود. این مناطق سالم از نظر آلودگی صوتی در شهری با وسعت تهران بسیار ناچیز به حساب می‌آید و به نوعی می‌توان گفت بیشتر مردمان ساکن تهران از سروصداهای زیاد رنج می‌برند.

اما می‌توان گفت کودکان در برابر آلودگی صوتی آسیب‌پذیرتر از بزرگسالان هستند که طبق آمار شرکت کنترل کیفیت آلودگی در تهران 4 ایستگاه در پایتخت برای کودکان از نظر صوتی نامناسب هستند. که این مناطق شامل شهرداری منطقه2، منطقه 5 میدان پونک، منطقه 22 انتها اتوبان حکیم و منطقه 9 میدان فتح تهران می‌شود.

علاوه بر این مناطقی نیز وجود دارند که از آلودگی صوتی بالایی برخوردارند. مناطقی از قبیل: منطقه 18 ضلع غربی میدان الغدیر، منطقه 12 تقاطع خیابان انقلاب و حافظ ساختمان مترو تهران، منطقه 2 صادقیه، خیابان سازمان آب، منطقه 5 میدان شهران، منطقه1 میدان تجریش، منطقه 4 خیابان هنگام، منطقه 4 فلکه دوم تهرانپارس، منطقه 3 میرداماد و منطقه 8 میدان هلال احمر که این مناطق جزو محل‌های آزاردهنده از نظر صوتی هستند.

جالب است که بدانید علاوه بر مناطق ذکر شده منطقه دیگری در تهران وجود دارد که برای ساکنان آن مناطق خطرناک به شمار می‌آید و این امکان برای ساکنان این محل‌ها وجود دارد که شنوایی خود را به‌طور موقت و یا دائم از دست دهند این مناطق شامل، منطقه 20 ضلع جنوبی میدان نماز، منطقه 18 بزرگراه آیت الله سعیدی، منطقه 16 انتهای بزرگراه نواب، منطقه 16 میدان بهمن، منطقه 12 ضلع غربی میدان خراسان، منطقه 12 ضلع شرقی میدان امام خمینی، منطقه 11 خیابان نواب بالاتر از میدان جمهوری، منطقه 14 بزرگراه بسیج، منطقه13 سی متری نیروی هوایی، منطقه 2 تقاطع بزرگراه حکیم و شیخ فضل الله و منطقه 5 میدان شهران می‌شود.

براساس آماری که سایت شهرداری تهران از تراکم جمعیتی مناطق پایتخت منتشر کرده، منطقه 18 با 419,249 نفر و 130,405 خانوار پرتراکم‌ترین منطقه تهران به شمار می‌آید که ساکنان آن در معرض بیشترین آلودگی صوتی قرار دارند. از آن گذشته بخش عظیمی از تهرانی‌ها در مناطقی ساکن هستند که بیشترین میزان آلودگی صوتی را در طول شبانه روز دریافت می‌کنند که براساس گزارش سازمان کنترل کیفیت هوای تهران به ۲۰ برابر حد مجاز می‌رسد.

اما با این آلودگی صوتی چه باید کرد و تاکنون برای کاهش آن چه اقداماتی انجام شده؟ طرح جامع کاهش آلودگی صوتی یکی از طرح‌هایی است که برای رفع این آلودگی در دولت کلید خورده است. تقریبا از نیمه دوم سال 1390 این برنامه به عنوان زیرمجموعه‌ای از طرح جامع مدیریت کیفیت هوا توسط سازمان حفاظت محیط زیست با تاخیری چند ساله تدوین، تصویب و برای اجرا توسط شهرداری‌ها، وزارت کشور و دیگر بخش‌های مختلف تکلیف شد.

استانداردسازی خودروها، تدوین معیارهای آلودگی صوتی شهری و عمومی، برنامه ارتقای سیستم پایش آلودگی صوتی در شهرها و ایجاد دیواره‌های صوت‌شکن، پوشش گیاهی حاشیه‌های خیابان‌ها از جمله برنامه‌های این طرح جامع بود که در سال‌های اول کار احداث ایستگاه‌های سنجش آلودگی صوتی توسط شهرداری اجرا شد. از آن به بعد اما کمتر خبری از سایر اقدامات شهرداری به گوش رسید و حتی به گفته مجید عباس‌پور عضو شورا عالی محیط زیست این برنامه‌ها همچنان با ایرادات و نواقضی همراه است.

او درباره اجرای سایر برنامه‌های این طرح از سوی نهادها و سازمان‌ها به «ابتکار» می‌گوید: در حال حاضر استانداردهایی وجود دارد که شورای عالی محیط زیست در همان سال‌ها از وجود این استانداردها خبر داده است، البته این استانداردها مربوط به محیط می‌شوند و نه استانداردهای خودرو. عباس‌پور می‌گوید: حداقل و حداکثر صداهای که در محیط‌های مسکونی در شب قابل قبول است در حد 45 دسی‌بل است و میزان صدای که در روز قابل قبول است 50 تا 55 دسی‌بل است.

وی می‌گوید: این میزان در محیط‌های تجاری قابل افزایش است و تا حدود 65 دسی‌‌بل هم می‌رسد اما در محیط‌های داخلی مثل کارخانه‌های ماشین آلات باید استانداردهای صوتی را داشته باشند، البته چنین استانداردهایی موجود است. عباس‌پور می‌گوید: راهنمایی رانندگی این وظیفه را برعهده دارد که خودروهایی که بیش از حد نرمال صدا تولید می‌کنند را از حالت استاندارد خارج کند، مثل خودرو‌هایی که اگزوز آن را دست‌کاری و صدای زیادی را ایجاد می‌کنند این‌ها را باید غیر قابل استاندارد اعلام کنند و این کار در حال حاضر صورت می‌گیرد.

او می‌گوید: این استانداردهای محیطی در بزرگراه‌های درون شهری هم باید رعایت شود که البته این هم روش خاص خود را دارد. عباس‌پور در پاسخ به این سوال که آیا این استانداردها در بزرگراه‌های درون شهری اجرا می‌شود یا خیر؟ می‌گوید: متاسفانه بزرگراه‌هایی در گذشته وجود داشتند که از این استانداردها تبعیت نمی‌کردند مانند بزرگراه مدرس که همچنان از استانداردهای کاهش آلودگی صوتی پیروی نمی‌کند.

از آنجایی که در سال‌های گذشته طرح کاهش آلودگی صوتی مطرح نبوده بزرگراه چمران نیز از استانداردهای لازم برخوردار نیست و کسانی که در اطراف این بزرگراه زندگی می‌کنند با سروصدای زیادی مواجه هستند. وی می‌گوید: حدود 15 سال پیش صحبت‌هایی پیش آمد که اگر قرار است بزرگراهی احداث شود باید از این استانداردها تبعیت کند. عباس‌پور می‌گوید: برخی مناطق مثل مناطق آموزشی، درمانگاهی و... وجود دارند که استانداردهای صوتی نباید در این مناطق از 40 دسی‌بل بالاتر باشد اما در تهران این استاندارد رعایت نمی‌شود.

او می‌گوید: کسانی که این بزرگراه‌ها را احداث می‌کنند باید توجه ویژه‌ای به مناطق حساس داشته باشند و برای کاهش صدا از ابزار و روش‌هایی استفاده کنند که صدا را کاهش دهد. در بعضی مناطق این امر انجام شده است مثل بزرگراه صدر که در طبقه دوم آن دیوار شیشه‌ای برای کاهش صدا نصب شده است. حال باید دید که نصب این شیشه‌ها از نظر مهندسی درست بوده یا خیر. عباس‌پور می‌گوید: در رابطه با نصب دیوار شیشه‌ای در بعضی مناطق نکات مهندسی انجام شده اما در برخی دیگر اینطور نیست.

وی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گوید: برای کاهش صدا اقداماتی دیگر مثل کاشت درخت در این مناطق صورت گرفته است، کسانی که در این مناطق زندگی می‌کنند باید طبق نظر نظام مهندسی ساختمان برای کاهش صدا از پنجره‌های عایق صدا استفاده کنند و این موضوع به شهرداری مربوط می‌شود که زمینه‌های این مبحث وجود دارد اما باید توجه بیشتری به مبحث 19 ساختمان کرد.