همه چیزهایی که باید درباره نگهداری گیاهان در گلدان بدانید

همه ما دوست داریم گلدان‌هایی سبز و زیبا در منزل خود داشته باشیم اما نگهداری گیاهان در گلدان شرایط خاص خود را دارد. هر گیاهی نیازهای متفاوتی دارد و اگر از آن درست مراقبت نشود از بین خواهد رفت. نکات مهمی وجود دارد که شاید علاقمندان به گل و گیاه به خصوص تازه‌کارها از آن بی‌اطلاع باشند و به همین سادگی باعث از بین رفتن گل و گیاه خود شوند. ما در این مقاله اختصاصی از مجله قرمز همه چیزهایی را که باید درباره نگهداری گیاهان در گلدان بدانید برای شما بازگو خواهیم کرد و در ادامه نیز نکاتی را برای علاقمندان تازه‌کار بیان خواهیم نمود.

اندازه مناسب گلدان برای نگهداری گیاهان

به خاطر داشته باشید که هرچه گلدان شما بزرگ‌تر باشد رشد گیاه هم در آن ساده‌تر خواهد بود. این به آن دلیل است که گلدان‌های بزرگ خاک بیشتری دارند و رطوبت را بیشتر در خود نگه می‌دارند، در نتیجه گیاه در مقابل تغییرات دمایی و خشک شدن مقاومت بیشتری خواهد داشت. اما گلدان‌های کوچک به خصوص گلدان‌هایی که آویز هستند مستعد خشک شدن می‌باشند و حتی ممکن است در روزهای گرم تابستان به دو بار آب دادن در روز نیاز داشته باشند. اگر گیاه شما تمام فضای گلدان را پر کند خیلی زود خشک می‌شود و رشد خوبی نخواهد داشت در نتیجه بهتر است به جای گلدان‌های کوچک از گلدان‌های بزرگ گرد استفاده کنید و یا یک گلدان مستطیلی را با چند گیاه پر کنید (که این مساله به محدودیت فضای منزل شما بستگی دارد) تا ریشه این گیاهان فضای بیشتری برای رشد داشته باشد. گلدان‌هایی که رنگ روشن‌تری دارند خاک را سرد نگه می‌دارند در حالی که گلدان‌های تیره آن را گرم می‌کنند.

نفوذ آب از گلدان

این که گلدان انتخابی شما سوراخ‌هایی در انتهای خود داشته باشد تا آب بتواند از آن عبور کند یک ضرورت است. بدون این سوراخ‌ها، آب داخل خاک گلدان محبوس شده و باعث مرگ گیاه خواهد شد. البته این سوراخ‌ها لزوما نباید بزرگ باشند بلکه همین که آب را از خود عبور بدهند کافی است. اگر گلدانی که تهیه کرده‌اید سوراخ ندارد خودتان به روش‌های مختلف بسته به جنس گلدان، چند سوراخ در انتهای آن ایجاد کنید. گلدانی که سوراخ ندارد می‌تواند برای پوشش دادن گلدان‌های ساده‌ای که چندان زیبا نیستند به کار رود.

جنس گلدان مناسب برای نگهداری گیاهان

نکته مهم بعدی در نگهداری گیاهان در گلدان، انتخاب جنس گلدان است. گلدان‌های سفالی زیبا هستند اما احتمال شکستن آن‌ها زیاد است و بر اثر سرما و گرمای ناگهانی ممکن است ترک بردارند. اگر گلدان‌های خود را در محیطی گرم و مناسب نگهداری می‌کنید سفال می‌تواند انتخاب خوبی باشد اما برای گیاهانی که در محیط باز و سرد قرار می‌گیرند مناسب نیست. گلدان‌های سیمانی می‌توانند جایگزین خوبی برای سفال باشند چون هم زیبا و هم مقاوم هستند و شما می‌توانید گلدان سیمانی دلخواه خود را خودتان بسازید. گلدان‌های پلاستیک یا فایبرگلاس هم سبک و مقاوم و ارزان هستند و می‌توانند انتخاب خوبی برای گیاهانی باشند که نیاز به جابجایی زیاد دارند. اگر گلدان پلاستیکی گزینه مورد نظر شما است ترجیحا آن را از جنس فوم پلی اورتان انتخاب کنید چون مقاومت بسیار خوبی دارد و به سادگی پوسته پوسته نمی‌شود و از بین نمی‌رود. گلدان‌هایی هم وجود دارند که از جنس چوب هستند که می‌توانند زیبا باشند به شرطی که در مقابل پوسیدگی مقاوم باشند مثل چوب سدر و اقاقیا. از چوب قطران استفاده نکنید چون سمی است.

آماده سازی گلدان

گلدان وقتی از خاک پر شود سنگین می‌شود به همین دلیل بهتر است این کار را در محلی انجام دهید که خانه گلدان شما خواهد بود. گلدان را در محلی قرار دهید که صبح‌ها نور خوبی دریافت می‌کند اما در ساعات گرم روز در سایه قرار دارد، با این کار نیاز گیاه به آب، کمتر خواهد شد. یک اشتباه رایج در آماده سازی گلدان پوشاندن سوراخ‌های کف آن با تکه‌های سفال است، این کار کمی به دفع آب از گلدان نمی‌کند بلکه باعث مسدود شدن سوراخ‌ها هم می‌شود. برای این کار از یک لایه روزنامه یا دستمال کاغذی ضخیم استفاده کنید. اگر عمق گلان کافی باشد می‌توان از یک لایه اسفنج برای این منظور استفاده کرد. خاک باغچه برای گیاهانی که داخل گلدان قرار می‌گیرند بیش از حد متراکم است و لازم است که برای این منظور از مخلوط خاک گلدانی استفاده شود. خاک را قبل از ریختن در گلدان به طور یکدست مرطوب کنید و گیاهان را به هر شکلی که دوست دارید داخل گلدان بکارید اما فضایی برای آب دادن به آن باقی بگذارید.

انتخاب گیاه برای کاشت در گلدان

بیشتر گیاهان را می‌توان در گلدان کاشت اما برخی از گیاهان در فضای گلدان رشد بهتری نسبت به گونه‌های دیگر دارند، در ادامه به معرفی مناسب‌ترین گیاهان از انواع مختلف برای کاشت در گلدان می‌پردازیم.

سبزیجات: بسیاری از سبزیجات خوراکی داخل گلدان به خوبی رشد می‌کنند و ثمر می‌دهند. مثلا یک گلدان بزرگ می‌تواند محلی برای کاشت یک بوته گوچه فرنگی و یا چند بوته بروکلی باشد. به این ترتیب شما می‌توانید یک باغ سالاد برای خودتان داشته باشید و سبزیجات مصرفی مثل جعفری و ریجان و … را نیز در آن بکارید.

گیاهان یکساله: گیاهانی که در تمام سال گل می‌دهند مثل شمعدانی، بگونیای شمعی، گل همشه بهار و مریم سرخ را می‌توان در گلدان نگهداری کرد. در این مورد انتخاب‌های نامحدودی وجود دارد که به سلیقه و شرایط محیط زندگی شما بستگی دارد.

بوته‌ها و گیاهان چندساله: اسطوخودوس، گل ناز، شش گیاه، گزنه سا، سوسن پلانتین، علف‌های تزئینی و گیاهان بسیار دیگری هستند که به صورت بوته‌ای و چندساله رشد می‌کنند و شما می‌توانید آن‌ها را در گلدان بکارید و از مزایای این گیاهان زیبا بهره مند شوید.

مراقبت از گلدان و گیاه داخل آن

هنگام آب دادن به گلدان به تمام سطح خاک آن آب بدهید. نیاز گیاه به آب به عوامل مختلفی بستگی دارد مثل آب و هوا، اندازه گیاه و اندازه گلدان اما در هر صورت اجازه ندهید خاک گیاه به طور کامل خشک باقی بماند. برای زیباتر شدن گلدان یک لایه مالچ روی خاک آن بریزید تا رطوبت را داخل آن نگه دارد اما مراقب باشید که مالچ حداقل دو سانتی‌متر با ساقه گیاه فاصله داشته باشد. گیاهان گلدانی به تغذیه هم نیاز دارند که برای این منظور می‌توانید از انواع کودها استفاده کنید. برگ‌های خشک شده گیاه را از آن جدا کنید تا مانع رشد مناسب گیاه نشوند. برگ‌های گیاه را مدام بررسی کنید تا از عدم وجود آفت و بیماری در آن اطمینان حاصل کنید. اگر گیاه شما پس از گذشت سه ماه رشد خوبی نداشت آن را از گلدان خارج کنید.

نکاتی برای تازه‌کارها

اگر جزو افرادی هستید که بارها گلدان تازه‌ای را به منزل آورده‌اید اما پس از چند هفته به دلایل مختلف باعث نابودی و مرگ گیاه شده‌اید این بخش از مقاله به شما تعلق دارد. گیاهان به مراقبت نیاز دارند و اگر این مراقبت متناسب با نوع گیاه انجام نشود جای تعجبی ندارد که گیاه شما از بین برود یا رشد خوبی نداشته باشد. افرادی که در نگهداری گیاهان تازه‌کار هستند اما به این کار علاقمند هستند و دوست دارند منزل خود را با گیاهان سبز زیباتر کنند باید نکات خاصی را در انتخاب گیاه و مراقبت از آن مد نظر داشته باشند که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت.

فضا، نور و رطوبت سه فاکتور اصلی در زندگی گیاهان هستند و شما باید پیش از انتخاب یک گیاه برای نگهداری در منزل، این سه فاکتور را مد نظر داشته باشید. اما تمام گیاهان شبیه به هم نیستند و نگهداری کردن از برخی گیاهان بسیار ساده‌تر است. پس اگر تازه‌کار هستید سراغ گیاهانی بروید که نگهداری کردن از آن‌ها پیچیده نیست و به توجه و مراقبت دائم نیازی ندارند. سنسویریا، زبان مادرشوهر یا گیاه ماری بهترین گیاه برای تازه‌کارها است چون فقط سه بار در ماه به آب دادن نیاز دارد، در نور کم به خوبی رشد می‌کند، هوا را تصفیه می‌کند و طبق اصول فنگ شویی، انرژی مثبت به وجود می‌آورد.

یک اشتباه رایج در نگهداری گیاهان این است که افراد وقتی گیاه تازه‌ای را به منزل می‌آورند بلافاصله سعی می‌کنند گلدان آن را عوض کنند. اما کارشناسان توصیه می‌کنند این کار را انجام ندهید چون انتقال به فضای جدید استرس زیادی به گیاه وارد می‌کند و عوض کردن گلدان این استرس را تشدید خواهد کرد. در عوض گلدان را در جایی مناسب قرار دهید تا به محیط جدید خود کند. پس از مدتی می‌توانید گلدان و خاک گیاه را طبق نیازهای آن، عوض کنید. کارشناسان معتقدند ارائه کردن یک دستورالعمل کلی برای نگهداری گیاهان کار ساده‌ای نیست چون هر گیاهی نیازهای خاصی دارد. اما اگر می‌خواهید گیاه تازه شما زنده بماند و از بین نرود این نکات را همیشه رعایت کنید:

اگر این مقاله مورد توجه شما قرار گرفت می‌توانید مقالات مشابه را در بخش سایر مقالات در مجله قرمز شاخه گیاهان و حیوانات خانگی مطالعه کنید. انتقادات و پیشنهادات خود را نیز در بخش نظرات با ما در میان بگذارید.

منبع: Good House Keeping (ترجمه‌ و تألیف اختصاصی توسط مجله قرمز)