الزامات افزایش سواد رسانه‌ای مردم برای مقابله با شایعات در حوادث طبیعی

به گزارش خبرنگار حوزه اخبار داغ گروه فضای مجازی باشگاه خبرنگاران جوان، چند هفته‌ای است بارش شدید باران و طغیان رودخانه‌ها باعث به وجود آمدن سیلاب در برخی استان‌های کشورمان از جمله گلستان و شیراز و لرستان و خوزستان شده است. شدت سیل به گونه‌ای بوده که بسیاری از روستاها در این استان‌ها دچار آبگرفتگی شده‌اند؛ در پی این حادثه دستور تخلیه روستاهای در معرض سیلاب، صادر شده و هم‌اکنون با گذشت چندین روز کماکان عملیات امدادرسانی در استان‌های مختلف ادامه دارد.

اما در این بین واکنش‌ها و تحلیل‌های دشمنان و معاندان پیرامون مسائل رخ داده در این استان‌ها قابل تامل بود. طبق معمول بدخواهان انقلاب، از این حادثه همچون حوادث این چنینی دیگر سوءاستفاده کرده و به قول معروف از آب گِل‌آلود ماهی گرفتند تا با شایعه‌سازی و دروغ‌پردازی به نهادهای انقلابی، به افکار عمومی و اعتماد مردم صدمه وارد کنند.

سیدعلیرضا آل‌‌داوود کارشناس فضای مجازی در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان ضمن اشاره به موضوع سواد مجازی مردم در مواجهه با شایعات گفت: در حوزه‌ رسانه و فضای مجازی در بحث سیل باید چند نکته را در نظر داشته باشیم؛ یک، فضای مجازی رها شده به خصوص پیامرسان تلگرام و شبکه اجتماعی اینستاگرام بستر شایعات و اخبار جعلی است و تا زمانی که این بسترهای غیرقابل کنترل در داخل کشور هستند، ما نمی‌توانیم از اخبار جعلی و شایعات و مسائل این‌چنینی جلوگیری کنیم و این شایعات به شدت به افکار عمومی و به طور خاص به افکار عمومی مردم آسیب‌دیده صدمه وارد می‌کنند چراکه مردم آسیب‌دیده حساس‌تر شده‌اند و به این دلیل در مقابل اخبار جعلی‌ صدمه می‌بینند.

وی ادامه داد: نکته دوم در خصوص سواد رسانه‌ای مردم هست؛ در حال حاضر نمره سواد رسانه‌ای مردم ما ۱۲ از ۱۰۰ است که می‌تواند خیلی به ما آسیب بزند و همین امر سبب شده تا مردم ما نتوانند اخبار جعلی را از اخبار موثق تشخیص دهند و در این حالت شایعه پذیر می‌شوند و همچنین وقتی شایعه پذیر باشند، تاب‌آوری‌شان به شدت پایین می‌آید.

آل داوود افزود: در حوزه فضای مجازی در صورتی که از پیامرسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی داخلی استفاده شود می‌تواند تاثیر زیادی در اطلاع‌رسانی بحران داشته باشد؛ البته ما باید به این نکته هم توجه کنیم که قرارگاه مدیریت بحران رسانه‌ای و سایبری در این حوزه در کشور ما فعلاً وجود ندارد و حتماً باید در این خصوص فکر و تصمیمی جدی اتخاذ شود و اگر چنانچه مدیریت این فضا را خودمان به دست بگیریم، آنگاه شاهد موفقیت در این بخش خواهیم بود.

این کارشناس حوزه فضای مجازی در ادامه گفت: ما حتی می‌توانیم اپلیکیشن‌ها و استارت‌‌آپ‌هایی داشته باشیم که بر گوشی افراد نصب شوند در حوزه بحران فعالیت کنند که از این طریق می‌توانیم شاهد اتفاقات مثبتی در زمینه‌های مرتبط با حوادثی همچون سیل و زلزله باشیم اما متاسفانه در حال حاضر ما چنین اپلیکیشن‌هایی نداریم که همین موضوع می‌طلبد تا استارت‌آپ‌های تخصصی در حوزه بحران شکل بگیرد و باید یک قرارگاه مدیریت بحران رسانه‌ای و سایبری در کشور شکل گیرد.

وی ضمن اشاره به نقش بسیار خوب صداوسیما در واقعه سیل اخیر گفت: اگر همین اطلاع‌رسانی دقیق و خوبی که از سوی صداوسیما و سایر خبرگزاری‌های داخلی انجام گرفت، مکملَّش بر روی پیامرسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی داخلی صورت می‌گرفت، شاهد هیچگونه نقصی در این حوزه نبودیم.

آل‌داوود در پایان تأکید کرد: متاسفانه مردم برای مخاطرات ناشی از این مسائل در حوزه فضای مجازی آموزش داده نشده اند؛ این آموزش مرتبط به دولت و سازمان های ذیربط همچون آموزش و پرورش، وزارت علوم و سازمان پدافند غیر عامل است که باید مردم را از کودکی اموزش دهند. جای خالی آموزش در سریال ها برای مدیریت لحظات بحرانی احساس می شود. در این میان صداوسیما هم این تقصیر را دارد که تنها به ساخت سریال‌هایی با جنبه عاطفی و احساسی می‌پردازد، به گونه‌ای که جای خالی آموزش در سریال‌ها برای مدیریت لحظات بحرانی احساس می‌شود. الآن در غرب بالای ده سریال وجود دارد که به صورت نرم به مردم آموزش مدیریت رفتار در مواقع بحرانی و اضطراری را می‌دهند تا عمق فاجعه کم شود و شایعه‌ای به وجود نیاید چراکه در بسیاری از مواقع این شایعات به گسترش تلفات و خسارات دامن می زند.

گزارش از امیرحسین جلیلوند

انتهای پیام/