سامانه دوم آبرسانی اصفهان، ضرورت اجتناب ناپذیر

افزایش جمعیت هر ساله در استان، قدمت سامانه نخست آبرسانی اصفهان و جلوگیری از بروز بحران‌های ناشی از نبود آب آشامیدنی ضرورت هر چه بیشتر اجرا و تکمیل سامانه دوم آبرسانی این خطه را نشان می‌دهد و بی شک این طرح نیاز و خواسته ۴.۲ میلیون نفر از ساکنان منطقه مرکزی کشورمان است.

بررسی آمار و ارقام نشان می‌دهد که میزان مصرف آب شرب کشور سالانه حدود ۷.۵ میلیارد مترمکعب است، ۲۵ میلیون واحد خانگی و ۱۵ میلیون اشتراک در کشور وجود دارد و بر طبق گزارش‌ها بیش از ۹ میلیون ۸۰۰ هزار واحد در کشور بالاتر از الگوی مصرف، آب مصرف می‌کنند.

استان اصفهان با قرار گرفتن در منطقه خشک همچون برخی دیگر مناطق کشور با چالش جدی تامین آب در بخش‌های مختلف مواجه است، اما در کنار دیگر نیازها باید تامین آب آشامیدنی را مهم‌ترین نیاز این منطقه دانست.

نبود آب آشامیدنی کافی، بهداشتی و مطمئن وضعیت سلامت در یک منطقه را با چالش روبه رو می‌کند و بهداشت مردم را تا حدزیادی به خطر می‌اندازد، از سوی دیگر مسائل مختلف امنیتی و اجتماعی به تامین آب به خصوص آب آشامیدنی مرتبط است و بی شک نمی‌توان ساده از کنار آن عبور کرد.

با بررسی وضعیت در منطقه مرکزی ایران مشاهده می‌کنیم که کاهش شدید منابع آبی از یک سو و گره خوردن سرنوشت تامین آب شرب نزدیک ۴.۲ میلیون نفر مردم استان اصفهان به تنها یک سامانه آبرسانی (تصفیه خانه بابا شیخعلی) از سوی دیگر، تسریع در اجرا و تکمیل عملیات و راه اندازی سامانه دوم آبرسانی این خطه را بیش از گذشته حیاتی می‌کند.

سامانه اول این تصفیه‌خانه (بابا شیخعلی) آب ۵۶ شهر و ۳۰۰ روستا و جمعیتی افزون بر ۴.۲ میلیون نفر را در استان اصفهان تامین می‌کند، اما رشد جمعیت و افزایش استفاده شهروندان، احتمال نقص در این تصفیه‌خانه و وقوع هرگونه اتفاق ناگوار و توقف فعالیت آن، سبب خواهد شد که تامین آب شرب مردم این خطه با مشکل و حتی بحران رو به رو شود.

تصفیه‌خانه بابا شیخعلی یکی از بزرگترین تصفیه خانه‌های آب ایران به شمار می‌رود که در کیلومتر ۴۵ جاده اصفهان- شهرکرد و در جوار شهر زاینده‌رود واقع شده است، آب این تصفیه خانه در ابتدایی‌ترین نقطه، از سد زاینده‌رود و پس از آن از سد چم آسمان در فاصله هشت کیلومتر بالاتر از این مجموعه بوسیله کانال سرپوشیده تامین می‌شود.
آشغال‌گیری، تقسیم کننده مواد شیمیایی نظیر اُزُن و کُلر و پُلی آلومنیوم کلراید، زلال سازی، سالن فیلتراسیون و کُلرزنی نهایی از قسمت‌های اصلی این تصفیه خانه به شمار می‌رود، در قسمت زلال سازها آب حدود ۳ ساعت باقی می‌ماند و سپس در سالن فیلتراسیون مشتمل بر ۴۸ قسمت فیلترینگ از ۳ لایه مختلف عبور می‌کند و پس از در واحد کلرزنی وارد شده، سپس بوسیله تونل به ۱۷ کیلومتر انتقال داده می‌شود و در مرحله نهایی در شبکه توزیع به غیر از صنایع در اختیار مردم ۵۶ شهر و ۳۰۰ روستای استان اصفهان با جمعیتی بالغ بر ۴.۲ میلیون نفر قرار می‌گیرد.
نگاهی به حوادث پیش آمده درسال‌های گذشته که شبکه آبرسانی اصفهان را با اختلال و مشکل مواجه کرد، ضرورت احداث و بهره برداری از سامانه دوم آبرسانی این خطه را دو چندان می‌کند، پیش از این، حوادث مربوط به نشت مواد نفتی به زاینده رود باعث بروز مشکل در تامین آب آشامیدنی مردم و قطعی آب شرب ساکنان این منطقه شد.
مرداد سال ۹۳ ورود مواد سوختی در منطقه بالادست به زاینده‌رود در محدوده باغبهادران از توابع شهرستان لنجان واقع در غرب منطقه سبب قطع شبکه آب آشامیدنی اصفهان و شهرستان‌های مجاور را رقم زد و نشت گازوئیل به آب رودخانه زاینده رود باعث از کار افتادگی عملیات تصفیه و پمپاژ آب در محل تصفیه خانه بابا شیخعلی شد.
سال ۸۷ نیز در رویدادی مشابه نشت مواد نفتی به این رودخانه باعث قطعی آب شرب اصفهان شده بود.
بسیاری از کارشناسان حوزه آب و مسئولان اجرایی اصفهان، اجرای طرح سامانه دوم آبرسانی این شهرستان را برای جلوگیری از بروز مشکلات مشابه ضروری می‌دانند و به این نکته تاکید می‌کنند که عمر مفید سامانه اول به پایان رسیده و وابستگی صرف و محض به آن عقلانی نیست.

اکنون حداکثر ظرفیت آب انتقالی از طریق سامانه کنونی آبرسانی اصفهان (بابا شیخعلی) حدود ۱۰.۵ متر مکعب بر ثانیه است که البته به علت کاهش منابع آبی این میزان سال قبل تا هفت مترمکعب بر ثانیه هم کاهش یافته بود، اما در صورت تکمیل و بهره برداری از پروژه تصفیه خانه سامانه دوم یا همان ' گلاب ۲ '، زمینه انتقال ۱۶ مترمکعب بر ثانیه آب شرب برای شرب شهرها و روستاهای اصفهان فراهم خواهد شد.
در ارتباط با اهمیت اجرای هرچه سریع‌تر این طرح، استاد تمام دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان در گفت و گو با ایرنا اظهار داشت: شبکه‌ها و بطور کلی سامانه‌های صنعتی و عمرانی طول عمر مشخصی دارند و باید به این زمان پیش از وقوع حوادث و خرابی‌های احتمالی توجه کرد.

جهانگیر عابدی کوپایی افزود: قرار گرفتن استان اصفهان در موقعیتی خاص و در معرض سیلاب‌ها بودن و گل‌آلود شدن آب وقوع رخدادهایی که بحران تامین آب آشامیدنی را به همراه داشته باشد افزایش می‌دهد.

وی تصریح کرد: بررسی حوادث پیش آمده در سال‌های گذشته که شبکه آبرسانی اصفهان را با اختلال روبه رو کرد، ضرورت و اهمیت احداث و بهره‌برداری هر چه زودتر سامانه دوم آبرسانی را نشان می‌دهد.

عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی اصفهان به لزوم تاب‌آوری شهری در مواقع بحرانی اشاره و خاطرنشان کرد: موضوع آب و به ویژه آب آشامیدنی از جمله مهم‌ترین و حیاتی‌ترین مسائل در کل جهان است و نوسان در تولید و عرضه آن مشکلات متعدد بهداشتی و رفاهی را به همراه دارد، برای همین باید تا قبل از بروز هر خلل و معضلی برای آن چاره اندیشی کرد.

عابدی ایجاد سامانه تامین آب جایگزین برای ۵۶ شهر و ۳۰۰ را ضروری خواند و گفت: خرابی و توقف در سامانه نخست آبرسانی اصفهان اجتناب‌ناپذیر است، طرح یاد شده بخصوص از لحاظ پدافند غیرعامل نیز باید جدی گرفته شود و همت برای بهره برداری هرچه سریع‌تر از آن باید در برنامه کار مدیران ذیربط باشد.

وی اضافه کرد: شرایط خشکسالی دیگر عاملی است که باید در نظر گرفت و تکمیل سامانه دوم آبرسانی اصفهان را تسریع کرد.

مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب اصفهان نیز در گفت‌وگو با ایرنا اظهار داشت: دلیل افت فشار آب آشامیدنی در برخی از نقاط این منطقه شرایط خاص سامانه آبرسانی اصفهان و ظرفیت محدود آن است و برای حل آن چاره‌ای جز راه اندازی سامانه دوم نیست.

هاشم امینی افزود: سامانه آبرسانی حوزه اصفهان بزرگ یا همان سامانه دوم باید ۱۲ سال قبل تکمیل می‌شد و به اتمام می‌رسید اما این امر تاکنون محقق نشده است.

وی خاطرنشان کرد: شرکت آب منطقه‌ای اصفهان مجری طرح، اکنون در حال ساخت تصفیه خانه و سامانه آبرسانی این طرح است و امیدواریم هر چه زودتر به پایان برسد، باید این نکته را تاکید کنیم که نیاز به سامانه یاد شده برای ماه‌های گرم به شدت احساس می‌شود.

مدیرعامل آبفا اصفهان افزود: راه اندازی سامانه دوم راه حلی برای رفع افت فشاری است که در برخی از ساعات شبانه روز در اصفهان و دیگر شهرها و روستاهای استان رخ می‌دهد.

معاون بهره برداری شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان نیز در گفت‌وگو با ایرنا اظهارداشت: تأمین جایگزین سامانه آبرسانی فعلی برای تامین آب آشامیدنی جمعیت ۴ میلیون و ۲۰۰ هزار نفری امری ضروری و بی شک اصلی‌ترین اولویت در استان اصفهان همان اجرای سامانه دوم آبرسانی است.

ناصر اکبری با بیان اینکه این طرح از لحاظ پدافند غیرعامل اهمیت بالایی دارد، تصریح کرد: سامانه دوم آبرسانی اصفهان باید از سال ۸۶ به آب و فاضلاب استان اصفهان تحویل داده می‌شد زیرا پایان عمر خط انتقال آب شرب به اصفهان همان سال بود اما از آن زمان تاکنون با وجود مشکلات فراوان سامانه دوم وارد چرخه نشده است.

وی افزود: تا دمای ۳۳ درجه حدود ۱۲ متر مکعب بر ثانیه برای آب آشامیدنی درمنطقه مصرف می‌شود و هر درجه سانتیگراد که بالاتر می‌رود پنج درصد به نیاز آبی ۵۶ هزار و ۳۰۰ روستایی که از سامانه آب اصفهان استفاده می‌کنند افزوده می‌شود به این معنا که برای ۳۴ درجه سانتیگراد ۱۲.۶ دهم و برای ۳۵ درجه سانتیگراد ۱۳.۲ دهم آب مصرف می‌شود و برای دمای ۴۱ درجه سانتیگراد که این روزها شهرمان تجربه می‌کند ۳.۵ تا چهار متر مکعب آب کمبود داریم بنابراین افت فشار و قطع آب در برخی اوقات رخ می‌دهد.

اکبری با بیان اینکه سال‌ها از عمر تونل انتقال آب از تصفیه خانه اصفهان می‌گذرد، تاکید کرد: حدود ۳۰ سال است که کسی داخل این تونل را ندیده، بنابراین هر زمانی احتمال خرابی در آن و توقف در انتقال آب وجود دارد، بنابراین می‌طلبد سامانه دوم هر چه زودتر راه اندازی شود تا جلوی خطرات احتمالی گرفته و وضعیت انتقال و توزیع آب به صورت عادلانه و با کیفیت بهتری انجام گیرد.

۶۰۲۲ / ‏‬ ۶۰۲۰