ابلاغ لوح ثبت ملی «موسیقی عاشق‌های کرد خراسان» به‌ خراسان رضوی‌

به گزارش ایسنا- و به نقل از روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی ابوالفضل مکرمی‌فر با اعلام این خبر افزود: عاشق‌‏های کرد کرمانج در شمال خراسان، پُرشمارترین گروه موسیقی‌نوازان در این خطه هستند، پیشه این افراد در بسیاری خانواده‏‌ها از پدر به پسر رسیده است و تاثیر «عاشق‌‏ها» بر موسیقی، رقص و جلوه‌های مردم‌شناختی کردی خراسان فوق‏‌العاده چشمگیر و گسترده است.

وی ادامه داد: هم‌چنین از نظر اجتماعی حضور این گروه از موسیقی بسیار پُررنگ و گسترده بوده، به طوری که از گذشته تاکنون در میان کردهای خراسان و دیگر اقوام غیرکرد، هیچ مجلس شادی و گردهمایی اجتماعی بدون حضور هنرنمایی عاشق‏‌ها برگزار نمی‌‏شود.

مکرمی‌فر افزود: «عاشق‌‏ها» نه تنها بیشترین سازهای موسیقی را می‏‌نوازند که بخش بزرگی از آواها و مقام‏‌های موسیقی کردی خراسان نیز توسط آنان حفظ، آفریده و انتقال داده شده است.

وی یادآورشد: سازهای عاشق‌‏ها شامل چهار ساز باستانی زُرنه(سُرنا)، قوشمه، دُل (دهل) و کمانچه است که از دوران باستان در مناطق کردنشین و در سرتاسر ایران زمین توسط هنرمندان نواخته می‏شود.

به گفته مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی، عاشق‏‌ها دارای طایفه‌ای هستند که به آن‌ها طایفه عاشق‌‏ها یا «تیپرا عاشقان» گفته می‏‌شود، بنابراین در سیستم طایف‌ه‏ای کردهای خراسان دارای جایگاه ویژه هستند، افراد این طایفه بیشتر در چناران، قوچان، خانلق شیروان، روستای سریوان بین بجنورد و آشخانه، روستاهای شاراوه کرد و قاضی سملقان ساکن هستند.

وی ادامه داد: روستاهای این طایفه نیز به روستای عاشقان معروف است که یکی از معروف‌ترین آن‌ها روستای زلم‌آباد از بخش خوشاب سبزوار است که ۱۲۴ خانوار کرد کرمانج از تیره عاشق‏‌های ایل توپکان قوچان در آن ساکن‏ند، این تیره در گذشته کوچ‌رو بوده اما از حدود ۶۰ سال پیش در محل روستا یکجانشین شده‏‌اند.

مکرمی‌فر اظهارکرد: عاشق‏‌های زلم آباد از گذشته تاکنون در مراسم و گردهمایی‌‏ها گستره وسیعی از شمال خراسان در میان کرد و غیرکرد شرکت کرده و به اجرای هنر نوازندگی و خوانندگی می‌‏پردازند.

مدیرکل میراث فرهنگی خراسان رضوی همچنین در رابطه با گسترده کاری عاشق‏‌ها با بیان این که در گذشته این موسیقی‌نوازان در سه گونه مجالس و مراسم کلی حضور داشتند، گفت: جشن‏‌های خانوادگی همچون نامزدی، عروسی، جشن دهمین روز تولد نوزاد، ختنه‌‏سوران، مراسم هدیه بردن در شب چله و نوروز. جشن عروسی و ختنه‏‌سوران و مراسم وابسته به آن‌ها، مهم‏ترین جشن‏‌های خانوادگی در میان کردهای خراسان است، این جشن‌‏ها از گذشته تاکنون با جلال و شکوه فراوان برگزار می‏‌شده است و با توجه به اهمیت موسیقی در زندگی کردهای خراسان، اجرای موسیقی توسط عاشق‌‏ها و اجرای رقص سنتی کردی خراسان، مهم‏‌ترین و اصیل‌‏ترین بخش این جشن‏‌ها بوده و هست.

مکرمی‌فر ادامه داد: جشن‏‌های همگانی و مراسم آیینی همچون نوروز به ویژه روزهای ۱۳ و ۱۴ فروردین، مراسم نذری در امامزاده‏‌ها و مکان‏‌های مقدس که پنجشنبه و جمعه‏‌ها در بسیاری روستاها برگزار می‌‏شد، کشتی سنتی چوخه، مراسم پشم‏چینی و قوچ‏گذاری، مراسم برداشت محصول، مراسم شیردوشی در فصل بهار از دیگر مراسم‌هایی است که عاشق ها موسیقی نوازی می‌کردند.

وی افزود: تا دو دهه پیش اجرای مراسم نوروزی در میان کردهای خراسان دو هفته به طول می‏‌کشید که در روز ۱۴ فروردین به اوج خود می‏‌رسید، اجرای موسیقی و انجام رقص‌‏های گروهی، اجرای کشتی سنتی چوخه همراه با نوای سرنا و دهل، اجرای نمایش‌‏های سنتی توره برای شادی و سرگرم کردن مردم و مراسم میرنوروزی، همگی به یمن و برکت حضور پُررنگ عاشق‏‌ها برگزار می‏‌شد.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی گفت: در گذشته بزرگان هر طایفه و ایلی به‌ویژه ایلخان‌های قوچان و بجنورد، هنرمندان زیادی از جمله بخشی‌‏ها، عاشق‏‌ها و لولوگرها را زیر حمایت خویش داشتند و به مجالس بزمشان دعوت می‏‌کردند، حمایت بزرگان ایل‏‌های کرد خراسان از هنرمندان به پرورش و گسترش هنر نوازندگی و خوانندگی کمک شایانی کرد.

هم‌چنین محمود طغرایی مدیر دفتر ثبت میراث فرهنگی اداره کل میرث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی با اشاره به اهمیت و جایگاه موسیقی سنتی درمیراث ناملموس اقوام ایرانی گفت: با توجه به تداوم و حضور بسیار گسترده موسیقی عاشق‌های کرمانج در خراسان، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی وگردشگری این اثر را به شماره ۱۵۳۴ وتاریخ ۱۳۹۶/۱۲/۹ درفهرست میراث ناملموس ایران به ثبت رسانید.

وی یادآورشد: اکنون لوح ثبتی این اثر تاریخی به خراسان رضوی ابلاغ شده است.

انتهای پیام