تقویم تاریخ؛ از معاهده پاریس میان ایران و انگلیس تا شهادت آیت الله محلاتی

منبع خبر / صداوسیما / بین‌الملل / 01-12-1399

امروز جمعه، اول اسفند سال 1399 هجری شمسی، برابر با هفتم رجب سال 1442 هجری قمری و مطابق با نوزدهم فوریه سال 2021 میلادی است.

تقویم تاریخ؛ از معاهده پاریس میان ایران و انگلیس تا شهادت آیت الله محلاتی به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما، مهم‌ترین رویداد‌های تاریخی جهان در چنین روزی (اول اسفند ) به شرح زیر است:

تولد ابن طرار محدث و ادیب مسلمان
۱۱۳۷ سال پیش در چنین روزی در ۷ رجب سال ۳۰۵ قمری "ابن طَرّار" محدث و ادیب مسلمان متولد شد.

ابوالفتح معافی بن زکریا بن یحیى، معروف به "ابن طَرّار" از بزرگان و اساتید علمای شافعی بود و در فقه، ادب، حدیث، نحو و لغت تبحّر داشت. این دانشمند مسلمان، تألیفات متعددی در فقه داشت. از آثار ابن طَرّار که در زمینه‏ ادب از محتوای در خور توجهی برخوردار است می ‏توان به کتاب "الجلیس و الانیس" اشاره کرد. این کتاب شامل یکصد جلد است که برخی از آن‏ها با ذکر یک حدیث نبوی آغاز شده و سپس مؤلف به شرح حدیث پرداخته و حکایت‏‌ها و قطعه‏‌های منظوم مناسب، نقل کرده است. ابن طرار در سال ۳۹۰ ق در هشتاد وپنج سالگی در بغداد درگذشت.

تولد نیکلا کپرنیک، منجم و ریاضیدان لهستانی
۵۴۸ سال پیش در چنین روزی، نوزدهم فوریه سال ۱۴۷۳ میلادی «نیکلا کپرنیک» (Nicolas Copernicus)، منجم و ریاضیدان لهستانی متولد شد.

او ابتدا به تحصیل نجوم و سپس طب پرداخت و در پایان تحصیلاتش در رم به تدریس ریاضیات مشغول شد. کپرنیک درعین حال دست از مطالعه نجوم برنداشت و پس از مدتی مطالعه در آثار ستاره شناسان، در سال ۱۵۰۳ میلادی اصل حرکت دورانی زمین به دور خورشید و همچنین این موضوع را که زمین در هر ۲۴ ساعت یک بار به دور خود می‌چرخد، کشف کرد. کپرنیک در بیست و چهارم ماه مه سال ۱۵۴۳ میلادی درگذشت. در آن موقع، تنها چند روز از انتشار کتابی درمورد نظریاتش تحت عنوان «دوَران اجسام آسمانی» گذشته بود.

انعقاد معاهده پاریس میان ایران و انگلیس در دوره ناصرالدین شاه
۱۶۹ سال پیش در چنین روزی برابر با ۷ رجب ۱۲۷۳ هجری قمری«معاهده پاریس» میان ایران و انگلیس در عهد «ناصرالدین شاه» منعقد شد.

سرزمین هرات از دیرباز متعلق به ایران بود ولى در زمان محمدشاه قاجار از دست ایران خارج شد. ناصرالدین شاه براى الحاق دوباره آن به هرات لشکرکشید و در صفر ۱۲۷۳ ق این شهر را تسخیر کرد. این اقدام باعث عکس العمل انگلیس و متحدانش شد و آن‌ها جزیره خارک، بوشهر و برخى نواحى خوزستان را اشغال کردند. پس از این تیرگى روابط، ایران نماینده اى برای رفع کدورت‌ها به پاریس فرستاد و در آن جا پیمان پاریس امضا شد که به موجب آن، ایران حق مداخله در افغانستان را ندارد و باید از ادعاهاى خود درباره هرات چشم پوشى کند. این معاهده باعث نفوذ بیشتر انگلیس در ایران شد.

درگذشت آندره ژید، خالق مائده‌های آسمانی
۷۰ سال پیش در چنین روزی، نوزدهم فوریه سال ۱۹۵۱ میلادی «آندره ژید» (Andre Gide)، نویسنده و منتقد مشهور فرانسوی پس از ۸۲ سال زندگی درگذشت.

او در سال ۱۸۶۹ میلادی در پاریس متولد شد، اما بیشتر عمرش را در شمال آفریقا بویژه الجزایر گذراند و موضوع بسیاری از داستان‌های معروف خود را از زندگی مردم آن سرزمین الهام گرفت. «آهنگ روستایی» یکی از دلنشین‌ترین آثار آندره ژید است. از دیگر آثار او «مائده‌های زمینی» و «برگ‌های خزان» است. ژید در سال ۱۹۴۷ موفق به دریافت جایزه نوبل در رشته ادبیات شد.

شهادت آیت الله محلاتی، نماینده امام خمینی (ره) در سپاه پاسداران
۳۳ سال پیش در چنین روزی، اول اسفند سال ۱۳۶۶ هجری شمسی درجریان جنگ تحمیلی رژیم سابق عراق علیه ایران، یک فروند هواپیمای مسافربری ایران هدف دو موشک جنگنده‌های ارتش رژیم صدام قرار گرفت و منهدم شد.

در این حادثه، حجت الاسلام «فضل ا... محلاتی»، نماینده امام خمینی (ره) در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به همراه ۳۹ نفر دیگر از مسئولین و نمایندگان مجلس شورای اسلامی ایران به شهادت رسیدند. شهید محلاتی از پیشگامان مبارزه علیه ظلم و جور به شمار می‌رفت. بنا به فرمایش امام خمینی (ره)، وی از چهره‌های درخشان انقلاب و از یاران ثابت قدم امام در سال‌های دشوار مبارزه در دوران قبل از انقلاب اسلامی بود. امام خمینی (ره)، رهبر فقید انقلاب اسلامی، در پیامی بعد از شهادت حجت الاسلام محلاتی و همراهانش فرمود: «امید آن است که (خداوند) به این عزیزانی که در اثر این جنایت به سوی او پرواز کرده اند، اجازه ورود به محفل خاص خود را دهد و حجت الاسلام حاج شیخ فضل ا... محلاتی، شهید عزیز را که عمر خود را در راه انقلاب صرف کرد، اجازه ورود در محضر شهدای صدر اسلام مرحمت نماید.» به هرحال، جنایت رژیم صدام در سرنگون کردن هواپیمای مسافری ایران، یکی دیگر از موارد متعدد حمله به غیرنظامیان و نقض حقوق بین المللی در جریان جنک تحمیلی علیه ایران بود.

درگذشت دنگ شیائوپینگ، معمار اصلاحات چین
۲۴ سال پیش در چنین روزی، نوزدهم فوریه سال ۱۹۹۷ میلادی «دنگ شیائوپینگ» (Deng Xiaoping)، رهبر پیشین چین و معمار اصلاحات اقتصادی و سیاسی این کشور، پس از چندین دهه فعالیت در رده‌های مختلف حکومتی چین در ۹۲ سالگی درگذشت.

در دوره دنگ شیائوپینگ، کشور چین تحولات زیادی را در زمینه‌های اقتصادی و سیاسی پشت سرگذاشت. وی نظام اقتصادی کاملا ً بسته و سوسیالیستی این کشور را با برخی اصلاحات اساسی تا حدودی به سوی اقتصاد بازار هدایت کرد. در این سال ها، چین در عرصه‌های بین المللی حضور بیشتری یافت و در مناسباتش با کشور‌های مختلف، سیاست تشنج زدایی را در پیش گرفت. دنگ شیائوپینگ از سال ۱۹۹۰ میلادی به علت کهولت سن و بیماری از همه مقام‌های خود استعفا داد، اما تا زمان مرگ برجسته‌ترین شخصیت چین محسوب می‌شد.

بین‌الملل