دلیل آشفتگی بازار مرغ؛ کمبود تولید یا ناهماهنگی؟!

به گزارش خبرگزاری دانشجو، طی یکی دو ماه گذشته با جهش قیمت مرغ به کیلویی حدود 40 هزار تومان، بسیاری می‌گویند، کاهش تولید باعث بالا رفتن قیمت شده است. وزارت صمت که باید در برابر گرانی قیمت پاسخگو باشد، بارها کاهش تولید را عامل گرانی دانسته در مقابل وزارت جهاد کشاورزی هم بر اساس مستندات و تعداد جوجه‌ریزی‌های انجام شده تاکید می‌کند، تولید نسبت به سال گذشته هیچ کاهشی نداشته است.

یک گروه کوچک خبرنگای شب گذشته بازدیدی از یک مرغداری در منطقه دماوند و کشتارگاه مدرن در حوالی شهر ری بازدید داشت، ماحصل این بازدید 12 ساعته که تا پاسی از نیمه شب طول کشید، به همراه مصاحبه با مسئولان و تولید کنندگان به صورت گزارش زیر ارائه می‌شود، امید است معمای گرانی مرغ و علت بحث‌های پیرامون کاهش تولید روشن تر شود.

در این بازدید مسئولان وزارت جهاد کشاورزی و دامپزشکی کشور کاهش تولید را قبول نداشتند، اما کاهش عرضه در بازار را تایید می‌کردند و دلایلی هم داشتند. آنها می‌گفتند، در اسفند ماه گذشته 125 میلیون جوجه ریزی در کشور انجام شده و مقدار گوشت مرغی که از این میزان جوجه ریزی به دست می آید، بسیار بیشتر از نیاز کشور است و ارزیابی شده به غیر از یک مورد همه مرغداری ها به طور کامل جوجه ریزی کرده‌اند. حتی اشاره کردند امسال کمترین ابتلا به بیماری در ماکیان بوده و سال طلایی از این نظر به حساب می آید.

در دیگر سو مسئولان کشتارگاه‌های کشور می‌گفتند، ورودی کشتارگاه‌های تهران در اسفند ماه 37.8 درصد کاهش یافته که این آمار را مسئول دامپزشکی استان تهران هم تایید کرد.

مدیرکل دامپزشکی استان تهران گفت: بخشی از مرغ در مرغداری‌ها است و به بازار نیامده مرغداران فکر می‌کنند با نزدیک شدن ماه رمضان قیمت بالاتر می‌رود و به قیمت گرانتری خواهند فروخت و به این دلیل مرغهای بالای 3 کیلوگرم در مرغداری‌ها فراوان است، حال اینکه وزن مناسب یک کیلو و 400 گرم باید باشد.

بخشی از مرغ هم از استانها به تهران نیامده که قبلا می‌آمد و این باعث کاهش آمار کشتار استان تهران شده است، نیامدن مرغ از استان‌ها به دلیل تصمیم اخیر استانداران برای عدم خروج مرغ از استان بوده است.

نکته دوم حرص و ولعی بین مردم برای خرید و ذخیره مرغ که مبادا قیمت گرانتر شود و یا کمبودی باشد، ایجاد شده و یخچال‌های خود را با مرغ 20 هزار و 400 تومانی پر کرده‌اند.

نکته سوم افزایش بیش از اندازه تقاضا برای مرغ به دلیل گرانی گوشت قرمز است و از 17 کیلوگرم سال های گذشته به بیش از 30 کیلوگرم رسیده است.

مسئولان وزارت جهاد کشاورزی با اطمینان قول دادند که تولید هیچ مشکلی ندارد و نا هماهنگی‌هایی بین دو وزارتخانه و نیز در استانداریهای کشور بوده که با تاکید روز گذشته رئیس جمهور برای باز شدن مرز استانها برای انتقال مرغ از استان به استان و نیز هماهنگی و نظارت بیشتر وزارت صمت قیمت هفته آینده شکسته می‌شود.

*چرا قیمت گران شد

استان‌ها اجازه خروج مرغ را نمی‌دهند

حال اگر آن طور که وزارت جهاد می‌گوید تولید مرغ همچنان بالاست چرا قیمت‌ها بالاست.

سید علی بابایی مدیرکل دامپزشکی استان تهران در حاشیه بازدید از کشتارگاه صنعتی ماکیان الوان که جاده خاوران در سال 1372 با هدف کشتار، قطعه بندی و بسته بندی مرغ به صورت تازه و منجمد توسط هاشم خداداد، بنیان گذاشته شد، گفت: استانداران در هفته‌های گذشته اجازه نمی‌دادند مرغ از استانشان بیرون برود و قیمت در استانهایی مانند تهران که 95 درصد نیاز خود را از استان‌ها دیگر تامین می‌کند، افزایش یافت.

استان‌های گلستان و گیلان و مازندران 75 درصد نیاز مرغ استان تهران را تامین می‌کردند که گزارش خبرنگار فارس حاکی است، در این استان‌ها هم قیمت مرغ بالاست در یزد کیلویی 28 هزار، یاسوج کیلویی 26 هزار و تهران 30 هزار تومان است.

مرغداران به امید سود بیشتر مرغ به بازار نمی‌دهند

بابایی دلیل دیگری هم برای افزایش قیمت دارد و اینطور می گوید: مرغداران به امید اینکه با گرانی مرغ سود بیشتری ببرند به کشتارگاه‌ها تحویل نمی‌دهند و به همین دلیل در مرغداری‌ها مرغ های بیش از 3 کیلوگرم بیشتر دیده می‌شود و این عاملی برای کاهش عرضه به بازار شده اما به معنی کاهش تولید نیست.

*مرغ در یخچال خانه ها است

مدیرکل دامپزشکی استان تهران دلیل دیگری هم برای افزایش قیمت می‌گوید که جالب است، مرغ در یخچال خانه مردم است در روزهای گذشته جو روانی بین مردم ایجاد شده که قیمت گرانتر می‌شود و یا کمبود وجود دارد و خرید شان را به ویژه با نزدیک شدن به ماه رمضان بیشتر کرده‌اند.

* حواله مرغ به قیمت بالا به فروش می‌رود

دلالی و واسطه‌گری دیگر متهم اصلی گرانی مرغ در بازار است و در روزهای اخیر به افزایش قیمت این محصول دامن زده است

آن طور که مدیرکل دامپزشکی استان تهران می‌گوید: دلالان حواله های خرید را به قیمت‌های بیشتری از واحدهای صنفی که مسئول توزیع مرغ دولتی است می‌خرند و در مغازه‌های خود کیلویی 30 هزار تومان یا بیشتر می‌فروشند.

وی گفت: وزارت صمت هر کیلو مرغ را به واحدهای توزیع دولتی 19 هزار و 300 تومان می‌دهد که آنها مجازند به 20 هزار و 400 تومان به مردم بدهند که در یک سهمیه 300 کیلویی آنها تنها 300 هزار تومان سود دارند، اما اگر حواله را به دلال بفروشند تا چند میلیون بدون زحمت برایشان سود دارد و در بی نظارتی این کار را می‌کنند.

توافق وزارت جهاد با مرغداران برای تحویل مرغ در قبال نهاده

وزارت جهاد کشاورزی توافقی با مرغداران را اجرایی می‌کند که تمام نهاده مورد نیاز آنها را در دوره 45 روزه به نرخ دولتی می‌دهد به شرطی که آنها مرغ تولیدی خود را به وزارت جهاد بدهد این طرح در سال گذشته برای کاهش قیمت مرغ کارساز بود و امسال نیز اجرایی می‌کند.

محسن شاکرانه مالک یک واحد مرغداری 15 هزار قطعه‌ای در منطقه دماوند به خبرنگار فارس گفت: وزارت جهاد کشاورزی در یک دوره 45 روزه 26 تن سویا و 46 تن ذرت به ما دادند و ما هم مرغ تولیدی خود را به قیمت 14500 تومان به آنها می‌دهیم.

شاکرانه با بیان اینکه این روش برای آنها بهتر بوده است، گفت: وضعیت تولید نهاده نسبت به قبل بسیار خوب شده و به جز چند روز اول جوجه ریزی، تمام نهاده مورد نیاز را از بازارگاه به نرخ دولتی می خریم.

بگیر و ببندها عامل گرانی است

وزارت جهاد کشاورزی در قبال تحویل نهاده‌ای که با ارز 4200 تومانی خریداری کرده مرغ مرغداران را تحویل می‌گیرد و برای این کار تا آخر کار نظارت دارد تا همه مرغ تولیدی به نرخ دولتی توزیع شود اما کشتارگاه ها این کار را مداخله و دخالت می‌دانند و می‌گویند که به ضرر تولید است.

هاشم خداداد مدیرعامل کشتارگاه صنعتی ماکیان الوان می‌گوید: وزارت جهاد کشاورزی برخی مرغدارانی که به کشتارگاه ها آمده را به تعزیرات معرفی می‌کند که این کار باعث ترساند تولید کنندگان می‌شود وی اسم اینکار را « بگیر و ببند» می‌خواند و می‌گوید به ضرر تولید است.

مشاهدات میدانی طی بازدید از مرغداری 15 هزار قطعه‌ای دماوند و کشتارگاه مدرن صنعتی حاکی است مرغدار از وضعیت تحویل نهاده در قبال مرغ ابراز رضایت داشت، اما همچنان مجبور بود برای تامین نیاز خود در چند روز اول جوجه ریزی از بازار آزاد به چند برابر قیمت تامین کند.

مرغ در مرغداری‌ها مانده و وزنهای دو برابر از استاندارد گرفته علاوه بر اینکه به ضرر مصرف کننده و تولید کننده است نشان می‌دهد تولید کنندگان این ریسک را به امید گران فروختن پذیرفته‌اند.

مرغدار در 19 بهمن جوجه ریزی کرده بود که در زمان بازدید 55 روزه بودند که یک مرغداری باید 45 روزه محصول خود را تحویل دهد.

در زمان بازدید از کشتارگاه هم یک کامیون برای کشتار آمد که وزن آنها بین 2.5 تا 3 کیلوگرم می شد.

بنابراین افزایش قیمت مرغ در ماه های اخیر بیشتر از آنچه به کاهش تولید مرتبط باشد به نا هماهنگی ها و عدم نظارت ها مربوط می شود، چرا نهاده ای که با ارز دولتی تهیه شده و 80 میلیون نفر ایرانی در آن سهیم است در استانها بلوکه شده و استانداران اجازه خروج مرغ را ندهند، عدم نظارت بر توزیع و نفوذ دلالان و واسطه ها و فروش حواله ها به جای مرغ عامل دیگری بر گرانی‌ها شده است.

اما این را نیز نباید فراموش کرد که طبق اطلاعات خود مسولان وزارت جهاد کشاورزی میزان جوجه ریزی اگر نسبت به سال گذشته کم نشده است افزایش تقاضای مرغ به دلیل گرانی گوشت و افزایش جمعیت ایجاد شده که برای تعدیل قیمت در بازار باید بیشتر از اینها مرغ به بازار تزریق شود.