مسئولان توجهی به حوزه کتاب و پژوهش ندارند

خبرگزاری مهر - گروه استان‌ها، پریا جهانبانی: سال گذشته، سال خوبی برای نشر نبود چرا که با شروع تحریم‌ها و کمبود کاغذ وارداتی، قیمت چاپ کتاب نیز بالا رفت و همین امر باعث شد که سرانه مطالعه حتی از قبل نیز کمتر شود و آبی سرد بر پیکر بی جان حوزه نشر کتاب ریخته شود؛ گرانی کاغذ معضلی است که این روزها دامنگیر حوزه نشر شده است و هم نفس ناشران و هم رمق دست اندرکاران حوزه مطبوعات کاغذی را گرفته و برخی از آنها را به آخر خط رسانده است.

شهرستان شهرضا از دیرباز به دلیل وجود حکیمان و دانشمند زیاد در این شهر به عنوان یونانچه (یونان کوچک) ایران شناخته می‌شد چراکه در طول تاریخ نویسندگان و حکمای دست به قلمی داشته است که آثار ارزشمندی را از خود به یادگار گذاشتند، نشر این آثار بیشتر توسط ناشرانی انجام می‌شده که خارج از این شهر و خاصه اصفهان بودند اما با تأسیس انتشارات «کتیبه ماندگار»، شهرضا نیز برای نخستین بار دارای انتشاراتی مستقل شد.

انتشارات کتیبه ماندگار از شروع فعالیت خود توانسته با چاپ ۲۵ عنوان کتاب از نویسندگان شهرضایی فرهنگ، تاریخ و تمدن شهر را به خوبی معرفی کند. با محمد حیدری مدیر انتشارات کتیبه ماندگار در مورد دغدغه‌های یک ناشر، تقویم و دانشنامه شهرضا گفت‌وگویی صمیمانه داشتیم که در ادامه از نظر خوانندگان می‌گذرد.

آقای حیدری! چرا تصمیم گرفتید که انتشاراتی در شهرضا تأسیس کنید؟

من در خانواده‌ای بزرگ شدم که هنر حرف اول را می‌زد چرا که خواهرانم در رشته‌های هنرهای تجسمی و برادرانم در رشته‌ی موسیقی و هنرهای آوایی تحصیل می‌کردند. همین زمینه خانوادگی باعث علاقه من به رشته‌های هنر شد و پس از گذراندن دوره راهنمایی در نظام آموزشی قدیم وارد رشته گرافیک شدم.

من دارای مدرک کارشناسی ارشد از رشته صنایع دستی هستم و تا سال گذشته به عنوان سرپرست هنرستان پسرانه هنرهای زیبا شهرضا مشغول فعالیت بودم و حتی از سال ۱۳۸۵ کار طراحی کتاب و صفحه آرایی را به صورت تخصصی انجام می‌دادم تا اینکه با گذر زمان احساس نیاز به وجود یک انتشارات مستقل در شهرمان را احساس کردم چرا که در شهرضا بیش از ۳۰۰ نویسنده دارای کتاب داریم که اکثراً برای چاپ کتاب‌های خود به اصفهان یا شهرهای دیگر مراجعه می‌کردند.

با تأسیس انتشارات کتیبه ماندگار به شکل رسمی ناشر شهرضا شناخته شدم، این انتشارات در سال ۱۳۹۶ با مجوز رسمی فعالیت خود را آغاز کرد که از آن زمان تا کنون ۲۵ عنوان کتاب از نویسندگان مختلف شهرضایی را با انجام تمامی مراحل از طراحی تا مرحله اخذ «شابک» و «فیپا» در این انتشارات به چاپ رساندیم.

یکی از محصولات خوب انتشارات شما تقویم فرهنگی شهرضا بود، لطفاً توضیحاتی در این ارتباط ارائه کنید؟

تقویم شهرضا در ظاهر یک روز شمار است که گذر ایام را به کمک آن ورق می‌زنیم اما در باطن تاریخ شهرضا را نشان می‌دهد؛ در واقع تقویم فرهنگی شهرضا شامل همه رویدادهای تاریخی و فرهنگی این شهرستان است که با همکاری دوستانم در انجمن ادبی شهرضا خوراک متن سررسید آماده شد و برای نخستین بار در سال ۱۳۹۸ به چاپ رسید.

از این تقویم به عنوان یک مرجع می‌توانیم یاد کنیم چراکه این تقویم شامل روز شمار مناسبت‌های ملی، اوقات شرعی شهرضا، اطلاعات سیاسی و فرهنگی و اجتماعی شهرضا، تاریخ تولد و وفات علما و اساتید دانشگاه و هنرمندان و خیران این شهرستان به همراه بخش کوتاهی از زندگی‌نامه آنان است که قطعاً اهل قلم و پژوهش به ارزشمندی آن پی برده‌اند.

چرا چاپ این تقویم در سال‌های دیگر ادامه نداشت؟

در واقع در سال ۱۳۹۹ و حتی ۱۴۰۰ فایل تقویم آماده بود اما چاپ نشد چراکه سال ۱۳۹۸ در بخش‌های حمایتی چه در حوزه مردم و چه مسئولان آن چیزی که مورد انتظار ما بود برآورده نشد. برای مثال اگر شخصیت‌هایی که در قید حیات هستند و در تقویم معرفی شده بودند، تنها یک جلد از این سالنامه را به عنوان یادگاری و برای نگهداری در کتابخانه خود خریداری می‌کردند ما مجبور به دریافت وام بانکی یا متضرر شدن به خاطر چاپ تقویم فرهنگی سال ۱۳۹۸ نمی‌شدیم.

بخشی از هزینه‌های این تقویم با تسهیلات دولتی تأمین شد که اصلاً کافی نبود؛ از سویی سهمیه تأمین کاغذ برای سالنامه آزاد بود که این هم باز ما را با مشکل کمبود کاغذ در چاپ مواجه می‌کرد در حالی که اگر حمایتی از سوی مسئولان و بخش خصوصی برای این تقویم تعلق بگیرد تقویم سال جدید را به چاپ خواهیم رساند و قطعاً سندی ماندگار برای شهرضا خواهد بود.

«سیمرغ» نامی است که در همه آدرس‌های اینترنتی انتشارات شما مشاهده می‌شود، آیا انتخاب این نام خاص دلیلی دارد؟

من علاقه خاصی به منطق‌الطیر عطار دارم چرا که در آنجا سیمرغ تجلی پروردگار در بنده خداست و من همیشه در کارم اعتقاد داشته و دارم که باید اول شناخت خوبی از خود داشته باشیم تا بتوانم کارمان را به نحو احسن انجام دهیم.

«دانشنامه شهرضا» قرار است توسط انتشارات کتیبه ماندگار به چاپ برسد، در این ارتباط هم توضیحاتی ارائه بفرمائید.

این مجموعه به جرئت می‌توانم بگویم که جامع‌ترین و کامل‌ترین اثر مکتوب در حوزه تاریخ، فرهنگ، جغرافیا شهرضا و حاصل ۱۰ سال تلاش و زحمت پژوهشگران شهرضایی در ۶ جلد است و به واقع سند افتخار قرن حاضر از شهرضا محسوب می‌شود.

جلد اول دانشنامه در مورد تاریخ شهرضا از پیش از اسلام تا زمان معاصر است، جلد دوم جغرافیای طبیعی، اقتصادی، منابع و مراتع شهرضا را معرفی می‌کند، جلد سوم جمعیت شناسی، مهاجرت‌ها و درصد پیری و جوانی را در شهرضا برسی می‌کند، جلد چهارم به شخصیت و زندگی نامه علما، شعرا، نویسندگان، شخصیت‌های علمی شهرضا مانند ابوبکر قومسی (قمشه‌ای) از فیلسوفان قرن سوم هجری شمسی که منزلتی رفیع در علم و دانش داشته است، می‌پردازد، در جلد پنجم به فرهنگ و هنر، سفال و کاشی سازی شهرضا به صورت علمی برسی شده است و جلد ششم که آخرین جلد از دانشنامه است به فرهنگ عامه، آداب و رسوم می‌پردازد.

پیش فروش دانشنامه تا بیستم فروردین ماه ادامه دارد و زمان تحویل آن بهار امسال است. هر شهرضایی برازنده یک جلد از این کتاب در کتابخانه خود است زیرا این مجموعه آنقدر ارزش دارد که ما به خود می‌بالیم که چه تاریخ، فرهنگ و تمدنی در این شهر داشتیم و داریم.

چاپ این دانشنامه به قید تسهیلات بانکی اکنون دارد اتفاق می‌افتد و این جای تأسف دارد که هیئت تحریریه ما کسانی هستند که ۱۰ سال زندگی خود را جهت تکمیل این دانشنامه گذاشتند اما باید با استفاده از وام بانکی به سمت چاپ این دانشنامه بروند؛ بعد از چاپ ما تنها و تنها نیازمند حمایت مردم هستیم.

در این میان وظیفه مسئولان چیست تا در آینده بازهم شاهد چاپ چنین سندهای ماندگاری از شهرضا باشیم؟

دغدغه فرهنگی مسئولان ما برای حوزه کتاب و پژوهش بسیار کم رنگ است؛ امروزه کارهای بسیاری در حوزه فرهنگی شهر انجام می‌شود که اگر بخش کوچکی از حمایت‌ها به سمت انتشارات بیاید قطعاً می‌توانیم بحث نشر کتاب را بیش از گذشته تقویت کنیم.

تنها انتظاری که از مسئولین و ادارات داریم بحث شناخت است بدین معنا که به زیر مجموعه‌های خود آثار ما را معرفی کنند؛ برای مثال ما کتاب‌هایی از نویسندگان شهرضایی داریم که آداب و معاملات ساختمانی و قوانین شهرسازی را آموزش می‌دهد که ادارات با معرفی این کتاب می‌توانند اول در بحث هدایت و آموزش زیرمجموعه‌های خود و دوم حمایت مالی از انتشارات سهیم باشند.

از شهردار شهرضا هم انتظار می‌رود که در کتابخانه سیار شهر، حداقل از چند کتاب نویسندگان شهرضایی نیز حمایت کند تا مردم بهتر بدانند چه هنرمندانی در این شهر مشغول به فعالیت هستند.

چه برنامه‌هایی برای آینده در انتشارات کتیبه ماندگار دارید؟

هنوز برنامه‌های زیادی برای خود و انتشارات دارم اما در وهله نخست بسیار دوست داریم که لغت نامه شهرضا را منتشر کنیم، فایل این کتاب آماده چاپ است اما با مشکلاتی روبرو شدیم؛ اول اینکه نویسنده کتاب فوت شدند و دوم در مجموعه کار باید تغیراتی انجام شود چرا که گویش نیاز به «فونتیک» دارد تا عامه مردم هم بتوانند از آن استفاده کنند. شاید این لغتنامه را به عنوان جلد هفتم دانشنامه یا در قالب یک مجموعه جدا منتشر کنیم.

در مورد هیأت مذهبی شهرضا هم چندین جلد کتاب خاصه هیئت‌ها داریم که هنوز در مرحله دریافت مجوز کار است و امیدواریم که طی یک الی دو ماه آینده در بازار ارائه شود.