دوگانه حفظ باغستان سنتی یا توسعه شهری قزوین

به گزارش ایرنا، شهر قزوین دارای بیش از ۲ هزار هکتار باغستان سنتی است که نگین سبز این شهر به شمار می رود و نقش مهمی در تعدیل هوا و پیشگیری از سیل دارد و علاوه بر آن یکی از جاذبه های این شهر به شمار می رود که در فهرست میراث ملی به ثبت رسیده است.

قرارگیری این باغ ها در کنار این شهر همزمان با توسعه شهرنشینی از نیم قرن قبل تاکنون موجب شده تا بیش از این نیمی از این باغ ها به دلیل توسعه شهری و سوداگری افراد از بین بروند، هنوز هم این خطر و تهدید وجود دارد که با اجرای طرح های عمرانی نظیر جاده سازی بخش دیگری از این باغات از بین بروند، البته این موضوع یک روی سکه است.

روی سکه دیگر و واقعیت انکارناپذیر آن است که وجود باغستان سنتی قزوین با همه مزایای خود محدودیت ها و تنگناهایی را برای توسعه شهری به وجود آورده است، مثلا شهر قزوین تنها از جانب شمال امکان توسعه دارد چرا که باغستان جنوب،شرق و غرب آنرا را احاطه کرده و توسعه شهر از این جانب نیز هزینه های بالایی را به همراه دارد و مشکلاتی نظیر تامین آب را باید به آن اضافه کرد و یا قزوین جزو معدود مراکز استان و شهرهای نسبتا بزرگ در مقیاس خود به شمار می رود که فاقد بزرگراه یا کمربندی استاندارد داخل شهری است و این مساله باعث ایجاد گره های ترافیکی و نارضایتی شهروندان شده است.

حال در این سالها عده ای با عنوان دوستداران باغستان سنتی یا محیط زیست با انتقاد از فعالیت های شهرداری در پروژه هایی همچون نسیم شمال و پل امام رضا خواهان پیشگیری از هرگونه تجاوز به حریم و عرصه باغستان هستند و عده ای نیز معتقدند به منظور توسعه شهر و پاسخگویی به نیاز شهروندان اجرای برخی طرح ها و حضور در بخشی از باغستان اجتناب ناپذیر است.

این دوگانگی امروز به یک چالش تبدیل شده است، از جمله در ماجرای تکمیل پروژه کمربندی شهر قزوین و اتصال پل امام رضا(ع) به بلوار ابوترابی که ناگزیر باید از قسمتی از باغستان سنتی عبور کند.

"تخریب شبانه باغستان سنتی قزوین در تعطیلات خرداد" خبری بود که این هفته به سرعت در فضای مجازی دست به دست و خبرساز شد.

ماجرا از این قرار بوده که عوامل شهرداری برای ادامه عملیات عمرانی اتصال پل امام رضا(ع) به بلوار ابوترابی اقدام به کندن درختان واقع در مسیر پروژه کردند اما در ادامه یگان حفاظت میراث فرهنگی و همچنین استاندار و دادستان مرکز استان به موضوع ورود پیدا کرده و با حضور در محل یاد شده، دستور توقف عملیات و بیرون بردن ماشین آلات از باغستان داده شد.

عملیات اتصال تقاطع غیرهمسطح امام رضا(ع) در کمربندی جمهوری اسلامی قزوین به بلوار ابوترابی در سال ۹۷ با رای شورای عالی معماری و شهرسازی متوقف شده بود.

پس از این اتفاق اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی قزوین با شکایت از مسببان این اتفاق به دستگاه قضایی خبر داد.

ادامه عملیات پل امام رضا در باغستان اقدامی غیرقانونی بود

مدیرکل میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی قزوین در گفت و گو با خبرنگار ایرنا در خصوص این اتفاق گفت: در تعطیلات خرداد ماه شاهد عملیات شبانه تخریب و نابودی تعدادی از درختان باغستان سنتی قزوین که شامل درختان تنومند و بارور بادام و پسته بودند، بودیم که از سوی شهرداری با هدف ادامه اجرای کمربندی شهر قزوین در امتداد پل امام رضا(ع) انجام شد که اقدامی غیرقانونی و خلاف مصوبه شورای عالی معماری و شهرسازی بود.

علیرضا خزائلی با اشاره به ثبت ملی باغستان سنتی قزوین ، گفت: پیرو این موضوع یگان حفاظت میراث فرهنگی در محل حاضر شد و همچنین با حضور و اعتراض و دستور استاندار و ثبت شکایت قضایی عملیات تخریب متوقف شد.

این مسوول افزود: در سالیان گذشته به دنبال نظر و مصوبه شورای عالی شهرسازی و معماری به عنوان نهاد قانونی بالادستی که تاکید کرده بود ادامه پروژه پل امام رضا باعث آسیب به باغستان سنتی که از منظر تاریخی و طبیعی دارای اهمیت است، می شود و به همین دلیل عملیات اجرایی این طرح عمرانی متوقف شده بود اما اخیرا شهرداری با جدیت و پیگیری بدنبال انجام این پروژه است.

مدیرکل میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی قزوین با بیان اینکه شکایت خود را از این اقدام غیرقانونی که موجب آسیب و تخریب بخشی از یک اثر ملی شده را به دستگاه قضایی ارسال کرده ایم، گفت: تغییر مسیر اجرای این پروژه قبلا از سوی وزارت راه و شهرسازی و شورای عالی معماری و شهرسازی به استانداری و شهرداری و دستگاه های ذیربط ابلاغ شده بود.

دفاع رییس شورای شهر قزوین از اقدام شهرداری و تاکید بر تکمیل پروژه پل امام رضا(ع)

با این حال، رییس شورای اسلامی شهر قزوین در گفت و گو با رسانه ها با اشاره به نیاز شهر قزوین به کمربندی و ضرورت تسهیل در عبور و مرور شهروندان از این اقدام شهرداری حمایت کرده و گفته پل امام رضا(ع) تکمیل می شود.

فرج الله فصیحی رامندی اظهار کرده است که شورای شهر از شهردار دفاع می کند.

وی در خصوص اتفاقات پیش آمده گفته است، تکمیل این پروژه در بودجه امسال شهرداری دیده شده و باید اجرایی شود و اینکه در حین اجرای آن یک جریان سازی شکل بگیرد و برخی مسوولان نیز تحت تاثیر این جو قرار بگیرند، جالب نیست.

رییس شورای اسلامی شهر قزوین گفته است که ما وظیفه ذاتی برای اجرای کمربندی در شهر را نداریم و وزارت راه و شهرسازی در این خصوص باید اقدام می‌کرد اما چون دولت بودجه ای برای این موضوع ندارد ما به آن ورود کرده‌ایم.

فصیحی رامندی همچنین گفته است که پروژه پل امام رضا با رفع موانع موجود تکمیل خواهد شد و یادآور شد که نبود پل خلیج فارس سال‌ها باعث ایجاد ترافیک و حادثه در شهر بود اما با اجرای پروژه که اتفاقاً دل در باغستان بود، به تسهیل در عبور و مرور شهروندان منجر شد یا این که جاده نسیم شمال هم در دل باغستان بود اما ساماندهی آن موجب ایجاد وجهه و موقعیت بهتر برای شهر قزوین و روان سازی ترافیک شد.

پرونده تخریب باغستان در مرحله تحقیقات مقدماتی قضایی

دادستان عمومی و انقلاب قزوین هم در خصوص این ماجرا گفت که با توجه به اینکه باغستان سنتی قزوین ثبت ملی شده و تحت حمایت قانونی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان قزوین قرار دارد و به عنوان متولی اصلی باغستان سنتی شناخته می شود و به همین خاطر و با توجه به تخریب بخشی از باغستان و قطع درختان طی عملیات اجرایی شهرداری، شکایت اداره کل میراث فرهنگی استان به دستگاه قضایی واصل شد.

محمد قاسمی افزود: طی روزهای اخیر اقدام شبانه شهرداری قزوین در ادامه روند احداث پل امام رضا (ع) در عرصه باغستان سنتی قزوین موجب برخی حواشی و اظهار نظرها در فضای مجازی گردید، که با شروع عملیات اجرایی و اطلاع دادستانی، به منظور بررسی موضوع دستور توقف عملیات اجرایی صادر شد.

این مسوول قضایی گفت: در این خصوص پرونده قضایی در یکی از شعب بازپرسی دادسرای قزوین تشکیل و مسوولان متولی عملیات اجرایی پل امام رضا (ع) احضار و این پرونده در مرحله تحقیقات مقدماتی قرار دارد.

دادستان عمومی و انقلاب قزوین گفت: دستگاه قضایی در راستای احیای حقوق عامه موضوعات مربوط به باغستان سنتی قزوین را در کارگروه صیانت از باغستان پیگیری و دنبال می کند و عملیات اجرایی اخیر شهرداری در عرصه باغستان نیز در این کارگروه و همچنین طی پرونده قضایی موصوف مورد بررسی و رسیدگی قرار خواهد گرفت و به اشخاص و فعالان فضای مجازی و رسانه‌ای توصیه می شود تا بررسی موضوع و حصول نتیجه از ایجاد برخی حواشی پرهیز نمایند و یقیناً تمامی اقدامات دستگاه قضایی توسط روابط عمومی دادگستری کل استان قزوین به اطلاع عموم و اصحاب رسانه خواهد رسید.

رهاورد:

ابتدا باید اذعان کرد که مسایل یاد شده باید از منظر فنی و کارشناسی مورد بررسی قرار گیرد و نباید محلی برای تسویه حساب های سیاسی، باندی و گروهی افراد و جریانات شود.

رفع مشکلات و گره های ترافیکی در جنوب شهر قزوین که شهروندان از آن گلایه مند هستند ضروری است و اتفاقا تکمیل پروژه یاد شده و اتصال پل امام رضا (ع) به بلوار ابوترابی تا حد زیادی می تواند این مشکل را مرتفع کند اما همان طور که در مصوبه شورای عالی معماری و شهرسازی تاکید شده باید اجرای این طرح با نقشه جدید و با کمترین دخالت و تخریب و تصرف باغستان سنتی قزوین انجام شود.

شاید حجمی از درختانی که باید برای اجرای این پروژه در محل فعلی که مورد تعرض قرار گرفته محدود به نظر برسد اما تجربه نشان داده این گونه اقدامات می تواند به بستری برای تخریب و از بین بردن بخش بیشتری از باغستان سنتی قزوین که گنجینه و میراثی سبز و منحصر به فرد است، منجر شود بنابراین با تدبیر و نگاه کارشناسی می توان هم توسعه و پیشبرد اهداف عمرانی شهر را دنبال کرد و هم محیط زیست و طبیعت را به خوبی پاسداشت.