انواع بیماری ریه و روش های پیشگیری از آنها

ریه قسمتی از دستگاه تنفسی است که هر روز بارها و بارها منقبض و منبسط می‌شود تا به بدن ما اکسیژن برساند. انواع بیماری ریه می‌توانند این سیستم را درگیر می‌کنند و در تنفس اختلال ایجاد کنند. از انواع این بیماری می‌توان به آسم، سل، برونشیت ریه، ذات الریه و غیره اشاره کرد. یکی از جدید‌ترین بیماری‌هایی ریوی هم عفونت کووید-۱۹ است که مشکلات زیادی برای سیستم تنفسی ایجاد می‌کند.

با توجه به وظیفه مهم این سیستم مهم است که با علل و نشانه‌های انواع بیماری ریه آشنا شوید و در صورت بروز علائم سریعا به متخصص و فوق تخصص ریه در دکترتو مراجعه نمایید و اولین گام را در تشخیص و درمان بیماری ریه بردارید.

مشاوره با متخصصان
ریه دکترِتو

شروع نوبت‌گیری

دسته بندی کلی بیماری های ریوی

بروز انواع بیماری‌ ریه علل مختلفی دارد. به‌طورکلی بیماری‌های ریه به سه دسته اصلی تقسیم می‌شوند:

۱. بیماری های راه هوایی

لوله‌هایی که در مسیر تنفس قرار دارند، اکسیژن و سایر مواد گازی را به ریه منتقل یا از آن خارج می‌کنند. انسداد یا باریک شدن این لوله‌ها سبب ایجاد بیماری‌هایی مانند برونشکتازی یا آسم خواهد شد.

۲. بیماری های بافت ریه

هرگونه التهاب یا زخم بر روی بافت ریه سبب اختلال در انبساط و انقباض آن می‌شود و درنتیجه ریه‌ها نمی‌توانند اکسیژن را وارد و کربن‌دی‌اکسید را خارج کنند. در بیماری‌هایی مانند سارکوئیدوز، افراد قادر به تنفس عمیق نیستند.

۳. بیماری های گردش خون ریوی

هنگامی که رگ‌های خونی دچار زخم، لخته شدن یا التهاب شوند این بیماری رخ می‌دهد. در نتیجه، جذب اکسیژن توسط ریه‌ها و دفع کربن‌دی‌اکسید مختل خواهد شد. از نمونه‌های این نوع بیماری‌ می‌توان به فشارخون ریوی اشاره کرد که ممکن است تاثیراتی روی قلب داشته باشد.

انواع بیماری‌های ریوی بخش‌های مختلف سیستم تنفسی را درگیر می‌کنند.

علائم مهم و مشکوک بیماری ریوی چیست؟

بسیاری از افراد بر این باورند که علائم بیماری ریوی، با افزایش سن ظاهر می‌شود. این باور غلط است؛ زیرا اکثر بیماری‌ها مانند سرطان ریه و آسم، سن و سال نمی‌شناسد و ممکن است برای هر فردی و در هر سنی به وجود بیاید. از طرفی توجه به علائم خفیف مانند سرفه‌ و یا خس‌خس کردن ریه هنگام نفس کشیدن بسیار مهم است؛ زیرا قبل از اینکه بیماری شما جدی و خطرناک شود می‌توانید آن را درمان کنید.

به گفته سایت www.lung.org علائم مهم و مشکوک بیماری ریوی عبارت‌اند از:

• سرفه مزمن: سرفه‌ای که بیشتر از هشت هفته ادامه داشته باشد. این اولین علائم بیماری در دستگاه تنفسی است.
• تنگی نفس: این که شما حین انجام ورزش‌های سخت دچار نفس تنگی شوید، طبیعی است. اما نفس تنگی بعد از فعالیت‌های روزمره طبیعی نخواهد بود و یکی از علائم انواع بیماری ریه است.
• تولید مخاط مزمن: ایجاد خلط یکی از راه‌های دفاعی سیستم تنفسی در برابر عفونت است. اگر تولید مخاط بیشتر از سی روز ادامه داشت، می‌تواند نشانه یک بیماری خطرناک ریوی باشد.
• خس‌خس سینه: یکی از نشانه‌های بسته شدن راه‌های تنفسی، تنفس پر سر و صدا و خس‌خس قفسه سینه است.
• سرفه خونی: سرفه خونی یکی از نشانه‌های انواع بیماری ریه است.
• درد مزمن قفسه سینه: اگر درد بی‌علت قفسه سینه بیشتر از یک ماه طول بکشد و هنگام سرفه بیشتر شود، می‌تواند یکی از نشانه‌‌های انواع بیماری ریه باشد.

اگر این علائم را دارید بهتر است با یک دکتر ریه در دکترتو مشورت کنید. شما می‌توانید به صورت تلفنی، آنلاین و متنی یا حضوری با متخصص و فوق تخصص ریه مشورت کنید.

از علائم انواع بیماری ریه می‌توان به سرفه‌ و یا خس‌خس کردن ریه هنگام نفس کشیدن اشاره کرد.

انواع مختلف بیماری ریه

بیماری‌های ریوی انواع مختلفی دارند که در ادامه به بررسی آن‌ها خواهیم پرداخت:

۱. سل

سل بیماری عفونی شایعی است که یکی از ۱۰ علت مهم مرگ در سراسر جهان به شمار می‌رود. در بیماری سل ریه‌ها به شدت درگیر می‌شوند. این بیماری از طریق هوا به سایر افراد منتقل می‌شود. سل به دو دسته فعال و نهفته تقسیم می‌شود که سل فعال با مصرف دارو به مدت دوهفته، دیگر مسری نخواهد بود. از علائم سل می‌توان به سرفه‌های خونی، کاهش وزن، عرق شبانه، تب، خستگی، از دست دادن اشتها و تورم در گردن اشاره کرد. نوشیدن الکل و قرار گرفتن در معرض افراد بیمار از علل این بیماری هستند.

۲. برونشیت ریه

برونشیت ریه یکی دیگر از انواع بیماری ریه است که التهاب پوشش لوله‌های تنفسی را در پی دارد و شامل دو نوع حاد و مزمن است. از نشانه‌های این بیماری می‌توان به سرفه‌های شدید، خلط‌های زرد یا سبز رنگ و گلودرد اشاره کرد. دلایل ایجاد برونشیت ریه، ویروس‌ها، گازهای سمی موجود در محیط، آلودگی و گرد و غبار و همچنین دود سیگار است. استفاده از داروهای ضد سرفه و اجرای تمرین تنفسی از روش‌های درمان برونشیت ریه هستند.

۳. آسم

آسم یکی از انواع بیماری ریه است که در آن لوله‌های تنفسی دچار تورم می‌شوند و به مرور باریک خواهند شد. از علائم این بیماری می‌توان به تنگی نفس هنگام صحبت کردن، خوابیدن و یا غذا خوردن ، صدای خس‌خس سینه و سرفه در هنگام فعالیت، افزایش تپش قلب، خواب آلودگی و گیجی اشاره کرد. شدت بیماری آسم در افراد مختلف یکسان نیست. این بیماری در حال حاضر غیرقابل‌ درمان است؛ اما امکان کنترل علائم آن وجود دارد. علل آسم نامشخص است؛ ولی احتمال می‌رود که عوامل محیطی و وراثتی در ایجاد آن مؤثر باشند. اگر بیماری آسم دارید می‌توانید برای دریافت نوبت از متخصص آسم و آلرژی از دکترتو اقدام کنید.

در بیماری آسم لوله‌های تنفسی دچار تورم می‌شوند و به مرور باریک خواهند شد.

۴. ذات الریه، پنومونی یا سینه پهلو

ذات الریه، پنومونی یا سینه‌پهلو به طور معمول در اثر عفونت ویروسی یا باکتریایی ایجاد می‌شود و باعث تورم بافت در یک یا هر دو ریه می‌گردد. از نشانه‌های این بیماری می‌توان به تنگی نفس، ضربان قلب بالا و تب و لرز اشاره کرد. علت ایجاد پنومونی می‌تواند عواملی همچون ویروس یا باکتری، عوامل قارچی و پنومونی مرتبط با دستگاه ونتیلاتور باشد. درمان این بیماری به نوع، سطح عمومی سلامت فرد و شدت آن بستگی دارد؛ اما نوع خفیف پنومونی با استراحت، مصرف دارو و نوشیدن مایعات زیاد قابل‌درمان خواهد بود.

۵. فشارخون ریوی

هنگامی که فشارخون رگ‌های ریوی افزایش می‌یابد، دیواره‌های آنها ضخیم می‌شود و درنتیجه به طور کامل منبسط نمی‌شوند. خستگی، احساس ضعف، درد قفسه سینه و افزایش تپش قلب نشانه‌های این بیماری است. از علل شایع فشار خون ریوی می‌توان این موارد را نام برد:

1. بیماری‌های ریوی و هر بیماری که باعث کمبود اکسیژن در بدن می‌شود.
2. انسداد و باریک شدن شریان‌های ریوی که نتیجه آن لخته شدن خون است.
3. مشکلاتی که مرتبط با نایژه‌های کوچک‌تر رگ‌های ریوی است.

درمان این بیماری در حال حاضر امکان‌پذیر نیست، اما با کنترل عوامل ایجادکننده آن امکان کاهش علائم وجود دارد.

مشاوره با متخصصان
ریه دکترِتو

شروع نوبت‌گیری

۶. بیماری مزمن انسداد ریوی یا COPD

بیماری انسداد مزمن ریوی یا COPD نوعی از انواع بیماری ریه است که نفس کشیدن را دشوار می‌کند. شایع‌ترین آن برونشیت مزمن و آمفیزم است. آمفیزم باعث ازبین‌رفتن کیسه‌های هوا در ریه می‎‌شود و در جریان هوا خلل ایجاد می‌کند. از جمله دلایل بروز COPD می‌توان به استعمال دخانیات، قرارگرفتن در معرض آلودگی هوا و عوامل ژنتیکی اشاره کرد. این بیماری نیز مانند بیشتر بیماری‌های ریوی درمان قطعی ندارد و با روش‌هایی همچون درمان دارویی، توان‌بخشی ریوی و در برخی مواقع جراحی، قابل‌کنترل خواهد بود.

۷. بیماری‌های بینابینی ریه

بیماری های بینابینی ریه گروهی از ۱۰۰ بیماری مزمن است که با تأثیر بر انترستیس (قسمتی از ساختار ریه که تورمانند است) و ضخیم شدن آن، باعث زخم شدن و التهاب بافت‌های ریوی می‌شوند. از نشانه‌های بیماری‌های بینابینی ریه می‌توان به سرفه‌های خشک، خستگی، کاهش وزن، کاهش اشتها و خونریزی در ریه‌ها اشاره کرد. علل بروز این بیماری تا حدودی مشابه انواع بیماری ریه است. درمان این بیماری‌ها به روش‌های مختلفی از جمله داروها، اکسیژن‌رسانی و پیوند ریه صورت می‌گیرد.

۸. فیبروز سیستیک

یکی دیگر از انواع بیماری ریه فیبروز سیستیک است که نوعی اختلال ژنتیکی ناشی از ژن‌های غیرطبیعی بوده و از والدین به جنین منتقل می‌شود. از علائم این بیماری می‌توان به عفونت‌های مکرر ریه، خس‌خس کردن سینه، سرفه و تنگی نفس اشاره کرد. درمان این بیماری مانند سایر بیماری‌های ریه در حال حاضر امکان‌پذیر نیست؛ اما کودکانی که مبتلا به فیبروز کیستیک هستند، روزانه نیم ساعت درمان فیزیکی را اجرا می‌کنند که توسط والدین آنها انجام می‌شود.

تنگی نفس، سرفه مزمن، سرفه خونی، خس خس سینه، درد و سنگینی در ناحیه قفسه سینه و تولید مخاط زیاد همگی نشانه وجود مشکلی در سیستم تنفسی شماست.

۹. برونشکتازی

برونشکتازی به معنای آسیب‌دیدگی، گشادشدن و ضخیم شدن دائمی راه‌های هوایی ریه است که سبب اجتماع مخاط در ریه می‌شود. نتیجه این اتفاق بروز عفونت و انسداد راه‌های هوایی خواهد بود. از نشانه‌های این بیماری می‌توان به تنگی نفس، خس‌خس کردن، سرفه خونی، درد قفسه سینه و درد مفصل اشاره کرد. این بیماری درمانی ندارد اما می‌توان روند پیشروی آن را کاهش داد. دلایل ایجاد برونشکتازی مواردی از جمله بیماری‌های خودایمنی، COPD و عفونت‌های ریوی است.

۱۰. سرطان ریه

سرطان ریه یکی از انواع بیماری ریه به شمار می‌رود که از ریه‌ها آغاز می‌شود و ممکن است به اندام‌های دیگر نیز سرایت کند. سرطان ریه یکی از علل اصلی مرگ‌ و میر ناشی از سرطان در جهان است؛ چراکه علائم آن تا زمان پیشرفته شدن بیماری، نهفته باقی می‎ماند. خستگی شدید، کاهش وزن شدید، درد قفسه سینه از علائم این بیماریست. این سرطان بیشتر در افراد سیگاری دیده می‌شود. به‌طورکلی سرطان ریه به دو دسته سلول کوچک و غیر کوچک تقسیم می‌شود که این دسته‌بندی بر اساس ظاهر سلول‌هاست. به جز سیگارکشیدن عوامل دیگری مانند قرارگرفتن در معرض گاز رادون یا مواد شیمیایی سرطان‎زا نیز در ابتلا به این سرطان تأثیرگذار است. درمان سرطان ریه به عوامل بسیاری بستگی دارد و بر اساس شدت و نوع آن شامل پرتودرمانی و ازاین‌ قبیل درمان‌ها خواهد شد.

سرطان ریه یکی از شایع‌ترین سرطان‌های جهان است.

۱۱. کرونا و درگیری ریه

یکی از بیماری‌های ریه که در دو سال اخیر شایع شده، بیماری کرونا است. این بیماری کشنده است و بسیاری از بیماران دچار درگیری ریه در کرونا می‌شوند. علائم بیماری کرونا بسیار شبیه به سرماخوردگی بوده و شامل آبریزش بینی، خس‌خس کردن سینه و نفس تنگی شدید است. در حال حاضر برای پیشگیری از کرونا، واکسن‌های مختلفی ساخته شده است.

۱۲. بیماری ادم ریه

ادم ریه Pulmonary Edema به معنای تجمع آب و مایع درون ریه است که باعث استناد راه تنفس می‌شود. احتقان ریه و آب ریه از دیگر نام‌های این بیماری است. از علائم بیماری ادم ریه می‌توان به سرفه‌های خونی، دشواری تنفس در هنگام دراز کشیدن و یا فعالیت، خس‌خس کردن سینه، اضطراب، کاهش سطح هوشیاری و تورم شکم اشاره کرد. به گفته سایت www.pennmedicine.org ادم ریوی اغلب به دلیل نارسایی احتقانی قلب ایجاد می‌شود. هنگامی که قلب قادر به پمپاژ کارآمد نباشد، خون می‌تواند وارد ریه‌ها شود. همچنین با افزایش فشار در رگ‌ها باعث راه یافتن مایه به داخل ریه‌ها می‌شود.

۱۳. بیماری سارکوئیدوز

بیماری سارکوئیدوز یک بیماری التهابی است که چندین اندام مختلف بدن مانند ریه را درگیر می‌کند. تنگی نفس ، سرفه و ناراحتی قفسه سینه شایع‌ترین علائم مرتبط با ریه هستند.

۱۴. آمبولی ریه

به انسداد شریان‌های ریوی توسط لخته خون، آمبولی ریه (PE) گفته می‌شود. لخته‌های خونی که از رگ‌های پا یا در برخی موارد از سیاهرگ‌های سایر نقاط بدن به سمت ریه می‌روند، جریان خون را در ریه مسدود می‌کنند. تشخیص به موقع این بیماری و درمان آن، افراد را از خطر مرگ نجات می‌دهد.

آمبولی ریه زمانی ایجاد می‌شود که لخته خون در رگ‌های ریوی گیر کند.

۱۵. آمفیزم

یکی دیگر از انواع بیماری ریوی، آمفیزم است. این بیماری که از گروه بیماری‌های انسداد مزمن ریه محسوب می‌شود، بر کیسه‌های هوا تاثیر گذاشته و به مرور سبب ضعیف شدن و پارگی آنها می‌شود. پارگی کیسه‌های هوا سطح ریه را کاهش می‌دهد و میزان اکسیژن جریان خون را کم می‌کند و در نتیجه تنفس افراد با مشکل مواجه می‌شود.

۱۶. آنفولانزا

آنفولانزا نوعی عفونت ویروسی است که به بخش‌های مختلف بدن از جمله ریه‌ها حمله کرده و آنها را درگیر می‌کند. معمولا این ویروس از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود. در بعضی از افراد این بیماری به خودی خود بهبود پیدا می‌کند، اما گاهی نیز امکان دارد خطرناک باشد. آنفولانزا برای نوزادان زیر ۶ ماه، کودکان زیر ۵ سال، افراد بالای ۶۵ سال و سالمند و زنان باردار به شدت خطرناک است. این بیماری ریه‌های افراد مبتلا به آن را تحت تاثیر قرار می‌دهد و عمل تنفس را برای آن‌ها سخت می‌کند.

۱۷. عفونت ریه

عوامل باکتریایی، ویروسی و قارچی زیادی می‌توانند باعث عفونت ریه شوند. از علائم عفونت ریه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تب
• بدن درد
• تنگی نفس
• خستگی
• خس‌خس سینه.

جلوگیری از عفونت ریه

پیشگیری از این اتفاق کار چندان راحتی نخواهد بود اما با اقدامات زیر می‌توان احتمال مبتلا شدن را کاهش داد:

• از به اشتراک گذاشتن لوازم شخصی مانند لیوان و چنگال بپرهیزیم.
• دست‌های خود را به طور مداوم بشوییم.
• هرگز دخانیات استعمال نکنیم.
• در مکان‌های بسیار شلوغ حضور پیدا نکنیم و اگر مجبور بودیم حتماً از ماسک استفاده کنیم.

در بسیاری از بیماری‌های عفونی سیستم تنفسی مثل سل یا پنومونی دکتر فوق تخصص بیماری های عفونی هم در کنار دکتر ریه می‌توانند به شما در درمان کمک کنند.

مشاوره با متخصصان
ریه دکترِتو

شروع نوبت‌گیری

علت بروز علائم بیماری‌های ریوی خطرناک چیست؟

بخش اعظمی از دلایل ایجاد انواع بیماری ریه، مربوط به اختلالات ژنتیکی و تغییرات ژن‌های کدگذاری شده در مراحل شکل‌گیری جنین است. در برخی مواقع ممکن است این تغییرات سبب بروز علائمی از بیماری نشود و به‌ اصطلاح نهفته باقی بماند. از دیگر علل بیماری‌های خطرناک ریوی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• عفونت‌های نشأت گرفته از باکتری، قارچ و ویروس
• قرارگرفتن در معرض عوامل شیمیایی مانند زغال‌سنگ، آزبست و تنباکو
• بیماری‌های خودایمنی و سایر مشکلات سلامتی
• مصرف داروهایی از قبیل آنتی‌بیوتیک‌ها و داروهای شیمی‌درمانی.

عفونت‌ها، آلودگی هوا، مواد سمی، بیماری‌های خود ایمنی، و مصرف برخی داروها از مهم‌ترین عوامل ابتلا به بیماری ریوی هستند.

آیا می توان از ابتلا به بیماری های ریوی خطرناک پیشگیری کرد؟

بله تا حدودی. اگر شما از نظر جسمی سالم هستید، با در پیش ‌گرفتن سبک زندگی سالم و نکات گفته شده می‌توانید تا حد زیادی از ابتلا به این بیماری‌ها در امان باشید. اما اگر مستعد مبتلا شدن به انواع بیماری ریه هستید و می‌خواهید که عمر طولانی داشته باشید، لازم است که بیماری‌های زمینه‌ای خود را کنترل کنید تا از ابتلا به بیماری‌‌های ریوی خطرناک محفوظ بمانید.

در صورت مشاهده علائم انواع بیماری ریه به چه دکتری مراجعه کنیم ؟

علائم بیماری ریه در بالا به طور کامل معرفی شد. به طور خلاصه این علائم شامل سرفه‌های مزمن، نفس تنگی، درد قفسه سینه، سرفه خونی و غیره است. پس از مشاهده این علائم در مدت حداقل یک ماه، باید به پزشک فوق تخصص ریه و یا در برخی موارد دکتر عفونی مراجعه کنید. برای گرفتن نوبت آنلاین از پزشک متخصص شهر خود می‌توانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید.

عوامل وراثتی و ژنتیک از مهم‌ترین علل بیماری‌های ریوی است.

سؤالات متداول شما

در ادامه به تعدادی سوالات پرتکرار شما در رابطه با انواع بیماری‌های ریه پاسخ خواهیم داد. اگر سؤالی دارید که در این مطلب پاسخی برای آن پیدا نکرده‌اید، لطفا سؤال خود را در انتهای این مطلب برای ما کامنت کنید تا کارشناسان ما در اولین فرصت به آن پاسخ دهند.

مشاوره با متخصصان
ریه دکترِتو

شروع نوبت‌گیری

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به پزشک

ریه یکی از مهم‌ترین اعضای بدن محسوب می‌شود و هر گونه تغییر در عملکرد آن نشان‌دهنده انواع بیماری ریه است. خس خس سینه، تنگی نفس، سرفه مزمن، احساس درد یا سنگینی در قفسه سینه و خلط زیاد از علائم اصلی بسیاری از بیماری‌های ریوی است. از این رو این علائم را نادیده نگیرید.

تشخیص بیماری‌های ریوی توسط متخصص ریه و با روش‌های مختلفی صورت می‌گیرد. پس از تشخیص باید به درمان آن بپردازیم. بیماری‌هایی از قبیل آسم یا حتی سرطان ریه، علاوه بر روش‌های دارودرمانی و پرتودرمانی با روش‌هایی مانند تمرین تنفسی نیز کنترل می‌شوند. اگر این علائم را دارید بهتر است با یک دکتر ریه در دکترتو مشورت کنید. شما می‌توانید به صورت تلفنی، آنلاین و متنی یا حضوری با متخصص و فوق تخصص ریه مشورت کنید.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!