کشف یک گلولۀ 2200 ساله‌ با نوشته‌ای رازآمیز

فرادید| روز پنج‌شنبه اعلام شد که این گلولۀ قلاب‌سنگ حدودِ یک سال پیش کشف شده و محققان از آن زمان مشغول مطالعه و بررسی آن بوده‌اند. این سلاح که برای تضمین پیروزی در نبرد طراحی شده است احتمالاً به یک سرباز یونانی تعلق داشته که در نبردِ عصرِ هلنیستی با حشمونیان جنگیده است. «حشمونیان» سلسله‌ی حاکم بر فلسطین و مناطق مجاور آن در دوران باستان بودند. این دودمان از ۱۴۰ پیش از میلاد تا ۱۱۶ پیش از میلاد در این منطقه‌ فرمانروایی می‌کرد تا اینکه در ۳۷ پیش از میلاد جای خود را به فرمانروایی هیرود داد.

اداره‌ی آثار باستانی رژیم صهیونیستی که خبر این یافته را منتشر کرد گفته است که این گلوله ۴.۴ سانتی‌متر طول و حدود ۲۲۰۰ سال قدمت دارد. روی این قلاب‌سنگ نوشته شده: «پیروزی هراکلس و هورِن»؛ این دو نام خدایانی است که «حامیان الهی شهر یبنی در عصر هلنیستی» بودند. هراکلس؛ پسر زئوس (ژوپیتر رومی) و آلکمنه‌ی فانی، یک قهرمان یونانی است که به واسطه‌ی قدرت و ماجراجویی‌های گسترده‌اش معروف است. هورِن نیز خدای مصر باستان بود که او را در جیزا می‌پرستیدند.

پروفسور یولیا اوستینوا از دانشگاهِ بِن گوریون می‌گوید: «در واقع، این نوشته روی قلاب‌سنگ، نخستین مدرکِ باستان‌شناسی از دو نگهبانِ یبنی است که در خودِ یبنی کشف شده است. تا به امروز تنها مدرک این دو خدای باستانی، کتیبه‌ای در جزیره‌ی یونانیِ دِلوُس بود. این نوشته‌ها حاوی پیامِ متحد کردنِ جنگجویان با هدفِ بالا بردن روحیه‌ی آنها، ترساندنِ دشمن یا یک جور طلسم جادویی است برای قدرت یافتن خودِ قلاب‌سنگ. این‌ها بخشی از جنگ روانی بودند که هدف اصلی‌شان ترساندن حریف و همینطور متحد کردن جنگجویان و بالا بردن روحیه‌شان بوده است.

با این حال، محققان تصدیق می‌کنند که روشن نیست از این قلاب‌سنگ در چه زمینه‌ای استفاده می‌شده و حتی هیچ مدرک قطعی وجود ندارد که نشان دهد این سلاح به یک سرباز یونانی تعلق داشته است. پابلو بِتزِر و دکتر دانیال وِرگا که از طرف اداره‌ی آثار باستانی مدیریت این حفاری را بر عهده داشته‌اند در این باره گفته‌اند: «اینطور که به نظر می‌رسد ما نمی‌توانیم با قطعیت بدانیم این سلاح به یک سرباز یونانی تعلق داشته، اما غیرممکن نیست به نبرد میان یونانی‌ها و حشمونیان ارتباط داشته باشد. این گلولۀ سربیِ کوچک که پیروزیِ قریب‌الوقوعِ خدایانِ یبنی بت پرست را اعلام می‌کند، مدرکِ ملموسِ نبردِ شدیدی است که در آن زمان رخ داده است.»

مترجم: زهرا ذوالقدر