فرونشست 500 دشت کشور با برداشت بی‌رویه آب از چاه‌های کشاورزی

«ذبیح اله اعظمی ساردویی» در گفت‌وگو با ایران اکونومیست افزود: برداشت بی‌رویه از منابع آبی سبب فرونشست ۵۰۰ دشت از ۶۰۹ دشت کشور و همچنین افت کیفیت منابع آبی شده است هم اکنون شاهد تخلیه برخی روستاها هستیم و این مسئله از بحران‌های آینده ما است، بنابراین ضروری است رئیس‌جمهور و وزرا همه درباره آن پاسخگو باشند.

وی ادامه داد: آب‌پایه اصلی کشاورزی است و وزارت جهاد کشاورزی باید باتوجه‌به میزان ذخایر آب زیرزمینی و سطحی مصرف این بخش را مدیریت کند.

سخنگوی کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی آمایش سرزمین را از مهم‌ترین و پایه‌ای‌ترین موضوع در کاشت محصولات کشاورزی دانست و خاطرنشان کرد: تصمیم‌های غلط و غیرکارشناسی که در صدور مجوز و حفر چاه‌های مجاز و غیرمجاز اتخاذ شده است، سبب کاهش تا یک‌متری ذخایر آب زیرزمینی کشور شده و این نوعی غارت سرمایه و ثروت نسل‌های بعدی است.

اعظمی ساردویی به ارائه لایحه آبخیزداری و آبخوان‌داری که در دولت مورد تأیید و تصویب قرار گرفته نیز اشاره و عنوان کرد: بر اساس آمار منتشر شده پس از هر سیلاب، خسارت ناشی از آن ۲۵ میلیارد تومان تخمین زده شده است که می‌توان آن را صرف سرمایه‌گذاری در این طرح کرد همچنین برای جلوگیری از تبخیر آب باتوجه‌به گرم‌تر شدن زمین باید از دانش و تجربه شرکت‌های دانش‌بنیان بهره برد.

وی در پاسخ به این که در الگوی کشت ارائه شده شاهد صدور مجوز کشت محصولاتی چون برنج در مناطق دچار بحران آب هستیم، آیا این الگو نیازمند بازنگری نیست، ادامه داد: ۱۹ استان از سیستان و بلوچستان گرفته تا جنوب کرمان و همچنین خوزستان می‌توان برنج کاشت، اما باوجود اعمال محدودیت مجلس در کاشت برنج در این مناطق، دیده شده که صدها هکتار برنج در دشت رستم‌آباد فارس و خوزستان کاشته شده است و این مربوط به توان مدیریتی دولت در کنترل و نظارت است.

این نماینده مردم در مجلس در باره وجود خلأ قانونی دراین‌رابطه گفت: خلأ در هر دو مورد وجود دارد، در بودجه سال ۱۴۰۰ باوجود مخالفت نمایندگان مجلس با ممنوعیت کشت برنج در مناطق کم‌آب این موضوع با مقاومت عده‌ای دیگر روبرو ممنوعیت کشت برنج در این مناطق برداشته شد.

اعظمی ساردویی ادامه داد: ضروری است بعضی از محصولات صیفی‌جات و غیر استراتژیک مانند هندوانه را وارد کنیم و منابع آبی موجود برای کشت محصولات استراتژیک و اصلی حفظ و نگهداری شود. دولت باید روی ممنوعیت کشت محصولات آب بر و غیر استراتژیک تمرکز کند که باتوجه‌به تحریم‌ها دچار کمبود در معیشت اصلی مردم نباشیم، تجربه‌ای که در جنگ اوکراین و روسیه به‌وضوح دیده می‌شود.

وی در پاسخ به پرسشی درباره بازنگری قانون الگوی کشت و ممنوعیت کشت محصولات آب‌بر در مناطق کم آب گفت: الگوی کشت مربوط به ۱۰ استان بوده، به‌صورت استانی نوشته شده است و استان به استان متفاوت است.

سخنگوی کمیسیون کشاورزی در مجلس ادامه داد: قانون الگوی کشت مربوط به ۵۰ سال قبل است دغدغه اجرای آن در همه دولت‌ها وجود داشته و اجرای آن کار دشواری است.

اعظمی ساردویی خاطرنشان کرد: حداقل ۵ وزارتخانه از جمله وزارت نیرو، جهاد کشاورزی و ۴ سازمان مختلف از جمله سازمان برنامه‌وبودجه و محیط‌زیست باید در کنار هم قرار گیرند تا بتوان این الگو را به مرحله اجرا درآورد.

وی با اشاره به افزایش یک‌درجه‌ای گرمای زمین بر ضرورت مدیریت مصرف آب تأکید کرد و گفت: آگاه‌سازی و اطلاع‌رسانی شیوه‌های مصرف آب در شبکه‌های سراسری کشور مهم بوده و فرهنگ‌سازی در این حوزه را باید از مهدکودک‌ها آغاز کرد.