موتور استارشیپ برای «آرتمیس 3» روشن شد

به گزارش ایران اکونومیست و به نقل از اسپیس، شرکت فضایی خصوصی اسپیس‌ایکس(SpaceX) موتورهای قدرتمند موشک استارشیپ(Starship) خود را در شرایط سرمای مشابه با سردی کره ماه روشن کرد تا قابلیت آن برای فرود آوردن انسان‌ها روی ماه چند سال آینده را نشان دهد.

مقامات ناسا می‌گویند، شرکت اسپیس‌ایکس که وظیفه دارد خدمه ماموریت «آرتمیس ۳» را با موشک استارشیپ در سال ۲۰۲۵ یا ۲۰۲۶ به سطح ماه برساند، به تازگی با موفقیت توانسته است موتورهای خود را در سرما روشن کند.

هدف از این آزمایش نشان دادن این بود که موتورهای استارشیپ موسوم به رپتور(Raptor) این شرکت می‌توانند پس از ترک زمین مجدداً در فضا روشن شوند تا فضانوردان را به شکل ایمن به سطح ماه برسانند.

اسپیس‌ایکس همچنین ویدیویی را در X (توئیتر سابق) منتشر کرد که نشان می‌دهد یک موتور رپتور با بخار سرد برای حدود سه ثانیه در مرکز پرواز فضایی مارشال ناسا در آلاباما روشن می‌شود.

موشک استارشیپ، نسل جدید سیستمی است که شرکت اسپیس‌ایکس قصد دارد از آن برای ماموریت‌های اعماق فضا استفاده کند. این موشک که بزرگترین و قدرتمندترین موشک ساخته شده تاکنون است، هنوز به فضا نرفته است. اسپیس‌ایکس در ماه آوریل برای اولین بار یک استارشیپ کاملاً بارگیری شده را پرتاب کرد، اما این موشک با چندین مشکل جدی مواجه شد، از کنترل خارج شد و در هوا منفجر شد و بقایای آن به مناطق اطراف بارید.

اداره هوانوردی فدرال ایالات متحده(FAA) بر تحقیقات اسپیس‌ایکس در مورد اشتباهات روی داده در این پرتاب نظارت کرد و هشتم سپتامبر نتیجه این تحقیقات را اعلام کرد که شامل ۶۳ اقدام اصلاحی برای اسپیس‌ایکس بود.

دو روز بعد، ایلان ماسک بنیان‌گذار و مدیر عامل اسپیس‌ایکس گفت که این شرکت ۵۷ اصلاح مورد نیاز برای پرتاب دوم آتی را به پایان رسانده است و اصلاحات باقی مانده برای پروازهای آینده مورد نیاز است.

ماسک ادعا کرده است که استارشیپ می‌تواند خیلی رود دوباره پرتاب شود. این در حالی است که نظرات اخیر اداره هوانوردی فدرال ایالات متحده نشان می‌دهد که اسپیس‌ایکس می‌تواند مجوز تلاش برای پرتاب جدید استارشیپ را در ماه اکتبر دریافت کند. در همین حال، اسپیس‌ایکس و FAA به دنبال رد شکایت گروه‌های محیط زیستی هستند که پس از پرتاب استارشیپ در ماه آوریل ارائه شده است.

مقامات ناسا در مورد آزمایش موتور رپتور گفتند که موفقیت آن به این آژانس فضایی اطمینان بیشتری می‌دهد مبنی بر این که اسپیس‌ایکس به سمت انجام تعهدات خود برای تحقق ماموریت «آرتمیس ۳» پیش می‌رود.

مقامات ناسا می‌گویند: این آزمایش‌ها اعتبارسنجی اولیه و لازم برای حمل فضانوردان به سطح ماه و بازگرداندن آنها به زمین را فراهم می‌کنند. بررسی داده‌ها پس از این آزمایش‌ها، اطمینان ناسا را نسبت به آمادگی صنعت ایالات متحده برای این ماموریت افزایش می‌دهد.

ناسا می‌گوید: اسپیس‌ایکس در ماه نوامبر ۲۰۲۱ نیز یک آزمایش مهم روی موتور رپتور را به پایان رساند و نشان داد که این موتور می‌تواند به مدت ۲۸۱ ثانیه(۴.۵ دقیقه) روشن بماند که مدت زمان لازم برای فرود روی ماه است. اکنون موتور رپتور سطح قدرت خود را در طول این آزمایش جدید تغییر داد تا نیازهای ناسا را برآورده کند.

در حالی که آزمایش‌های موتور استارشیپ در حال پیشرفت است، جیم فری معاون ناسا در ماه اوت هشدار داد که حتی اگر استارشیپ برای فرود روی ماه در سال ۲۰۲۵ یا ۲۰۲۶ که هدف فعلی این ماموریت است نیز آماده نباشد، ناسا آماده پرتاب «آرتمیس ۳» است. این به دنبال اظهاراتی بود که وی در ماه ژوئن ارائه کرد و در آن درباره آماده شدن استارشیپ تا سال ۲۰۲۵ ابراز نگرانی کرد.

جیم فری در کنفرانس مطبوعاتی در مرکز فضایی کِنِدی ناسا در فلوریدا پیشنهاد کرد که ناسا می‌تواند در صورت لزوم، فرود ماه را برای ماموریت آرتمیس ۳ ملغی کند و یک ماموریت جایگزین با خدمه را به پرواز درآورد. در آن سناریو، استارشیپ در یک ماموریت دیگر(مثلا آرتمیس ۴) برای اولین فرود انسان روی ماه از زمان آپولو ۱۷ در سال ۱۹۷۲ استفاده خواهد شد.

جیم فری گفت که ناسا به دنبال پرتاب‌های موفقیت آمیز متعدد توسط استارشیپ قبل از صدور مجوز فرود فضانوردان روی ماه است. در واقع، ناسا عملکرد موتورهای رپتور استارشیپ را به صورت مداوم تحت نظر دارد.

ماموریت «آرتمیس ۳» سومین ماموریت برنامه آرتمیس به رهبری ناسا خواهد بود. ناسا و مجموعه‌ای از شرکای بین‌المللی با یکدیگر در مأموریت‌های تحت پیمان آرتمیس کار می‌کنند. این پیمان، هم مجموعه‌ای از تعهدات برای اکتشاف ماه است و هم توافقی برای اجرای هنجارهای اکتشاف صلح‌آمیز در فضا با ناساست و همه امضاکنندگان آن متعهد به کار مستقیم روی پروژه آرتمیس نیستند.

اولین ماموریت این مجموعه، «آرتمیس ۱» بود که طی آن یک فضاپیمای اوریون بدون سرنشین در اواخر سال ۲۰۲۲ پس از پرتاب با موشک سیستم پرتاب فضایی ناسا(SLS) به دور ماه چرخید. ماموریت بعدی «آرتمیس ۲» خواهد بود که سه فضانورد ناسا و یک فضانورد کانادایی را حوالی نوامبر ۲۰۲۴ با استفاده از موشک SLS و کپسول اوریون به مدار ماه می‌فرستد.

اسپیس‌ایکس تنها شرکتی نیست که وظیفه دارد انسان‌ها را برای ماموریت‌های ناسا به ماه ببرد. در ماه مه ۲۰۲۳، کنسرسیومی به رهبری شرکت بلو اوریجین(Blue Origin) نیز پس از یک فرآیند رقابتی، واجد شرایط شرکت در مناقصه ماموریت‌های پس از «آرتمیس ۴» شد.

اسپیس‌ایکس در ابتدا در آوریل ۲۰۲۱ از بین سه شرکت پیشنهاد دهنده، به عنوان تنها شرکت واجد شرایط برای ماموریت‌های آرتمیس ۳ و آرتمیس ۴ انتخاب شد.

این تصمیم توسط رقبا به عنوان یک تصمیم غافلگیرکننده یاد شد، چرا که آنها انتظار داشتند که ناسا حداقل دو سیستم فرود را برای داشتن یک گزینه پشتیبان که رویه معمول ناساست، انتخاب کند. بنابراین آن دو شرکت به نام‌های بلو اوریجین و داینتیکس(Dynetics) اعتراضات خود را به دفتر پاسخگویی دولت ایالات متحده(GAO) ابلاغ کردند که البته رد شد، اما شکایت بعدی بلو اوریجین موجب شد قرارداد اسپیس‌ایکس برای چند ماه تعلیق شود.

در حالی که ناسا در نهایت موافقت کرد تا قرارداد اسپیس‌ایکس را ادامه دهد، در سپتامبر ۲۰۲۱ کمیته تخصیص سنا به ناسا دستور داد تا شرکت دومی را برای ساخت فرودگر آرتمیس با خدمه انتخاب کند. این فرآیند جدید مناقصه آغاز شد که در آن بلو اوریجین برنده شد.

مقامات سنا همچنین خاطرنشان کردند که این برنامه با کمبود بودجه مواجه نیست. این در حالی بود که ناسا کمبود بودجه را به عنوان توجیهی برای ادامه دادن تنها با شرکت اسپیس‌ایکس ذکر کرده بود.

بودجه ۲۴.۸۳ میلیارد دلاری ناسا در آن سال مالی کمی بیشتر از ۲۴.۸ میلیارد دلاری بود که ناسا درخواست کرده بود و این افزایش بیشتر به برنامه آرتمیس اختصاص داشت.