انتظارها از توافقنامه بیست ساله جدید ایران و روسیه

روح الله مدبر، تحلیل گر مسائل بین الملل در خصوص توافق جدید ایران و روسیه به اسپوتنیک گفت که طرف ایرانی خصوصاً در دولت جدید پیگیر بود که این قانون به یک توافق‌نامه جامع ۲۰ یا ۲۵ ساله با طرف روسی به امضای نهایی برسد و دی ماه ۱۴۰۰ که آقای رئیسی در مسکو به ملاقات آقای پوتین رفتند، این موضوع را پیگیری کردند که تبادلاتی در حوزه مفاد آن بین تهران و مسکو رد و بدل شد.

مدبر افزود: در این میان نکات و مواردی مسکو مد نظر داشت و نکاتی هم مد نظر تهران بود که بالاخره این توافقنامه به مرحله نهایی رسید و وزارت امور خارجه فدراسیون روسیه اعلام کرد. این خبر از چند بعد حائز اهمیت است: اول این که از 48 ساعت قبل که این خبر اعلام شده رسانه های غربی و غرب گرا شدیدا نگرانند. وقتی که غرب و غرب‌گرایان و عناصر نزدیک به آن که همواره برای اختلاف بین تهران و مسکو تلاش می‌کنند و از ابزارهای متعدد خصوصا شایعه پراکنی استفاده می کنند و از موضوعی ابراز نگرانی می کنند، نشان دهنده آن است که این توافقنامه بسیار موضوع مهم و حائز اهمیت است، خصوصا که منافع ویژه‌ای را برای تهران ایجاد می‌کند.

وی در ادامه گفت: نکته دوم، این که مسکو مجدداً نشان داد نگاهش به تهران نگاه همگرایانه، همکارانه، تعامل و تعمیق مناسبات است و من چندین بار تاکید کردم دوستی روسیه با تهران یک دوستی برادرانه است و نمونه بارز آن اقداماتی از قبیل اعطای وام به ایران به منظور تکمیل راهگذر شمال_جنوب، همکاری‌های نظامی و همچنین همکاری در ایجاد بانک روسی در ایران و سایر اقدامات از این قبیل است.

این تحلیل گر روابط بین الملل گفت: امروز اعلام رسمی نهایی شدن این توافق جامع باعث می‌شود ریل گذاری که در توسعه مناسبات پیش گرفته شده سریعتر پیش برود. من امیدوارم که برنامه تهران برنامه عملیاتی باشد از این فرصت ایجاد شده، استفاده ویژه‌ای در راستای منافع ملی نماید و فرصت‌های طلایی که دو طرف برای یکدیگر ایجاد کرده اند در مسیر خوب پیش برود، جریانات و فضاسازی‌های غربی تاثیری بر تعمیق مناسبات تهران و مسکو ایجاد نکنند.

روح الله مدبر در پایان افزود: در ملاقات اخیری هم که آقای رئیسی با آقای پوتین داشتند، رئیس جمهور روسیه اذعان داشت علیرغم اینکه در آستانه سال جدید میلادی هستیم مسکو به صورت خستگی ناپذیر در مسیر توسعه مناسبات حرکت خواهد کرد. لذا آنچه که ما در روابط دوستانه روسیه با تهران دیدیم و اقدام مسکو در عضویت دائم تهران در شانگهای، بریکس و تفاهم جدید در زمینه لغو تعرفه تجاری از ششصد و پنجاه قلم کالا به هفت هزار و پانصد قلم کالا امضاء کردیم در راستای سیاست مسکو به منظور تعمیق مناسبات با تهران هست، تهران هم در سیاست خارجی جدیدی که اتخاذ کرده نشان داد که رویکردش به سمت تعمیق روابط خود با مسکو است. امیدوارم به موارد مندرج در توافق جدید صرفا در حد تفاهمنامه نگاه نشود، زیرا این تفاهمنامه بسیار مهم است و باید در میدان عمل و اجرا زیرساخت‌های لازم از سوی تهران هم فراهم شود تا مسیر با قدرت با توانمندی بیشتر و در مسیر درست‌تر حرکت نماید.

تهران بارها در سال 2021 اعلام کرده است که به تکمیل یک معاهده جامع جدید نزدیک است، اما طرفین نتوانسته اند بر سر شرایط آن به توافق برسند. در نوامبر 2021، ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور ایران، طی گفت‌وگوی تلفنی با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، اعلام کرد که ایران آماده انعقاد توافقنامه بلندمدت همکاری همه جانبه با روسیه است. در ژانویه 2022، ابراهیم رئیسی، در جریان دیدار با ولادیمیر پوتین در کرملین، اظهار داشت که روابط ایران با روسیه "استراتژیک" خواهد بود و نه "کوتاه مدت یا موضعی" و "در شرایط بسیار استثنایی کنونی، وقتی ایستادگی در مقابل اقدامات یکجانبه غرب و ازجمله آمریکا وجود دارد، می توانیم در تعامل خود هم افزایی ایجاد کنیم.

طرف ایرانی در جریان سفر ابراهیم رئیسی به مسکو پیش نویس توافقنامه جامع همکاری راهبردی دو کشور را به مدت 20 سال تحویل داد. به گفته رئیسی، بر اساس پیش‌نویس توافقنامه ایران و روسیه، می‌توان یک انجمن جدید و کاملاً متفاوت با کیفیت ایجاد کرد که در آن دو کشور در همه زمینه‌ها از جمله اقتصاد، سیاست، فرهنگ، علم، فناوری، دفاع و ... حوزه نظامی، مسائل امنیتی، هوانوردی، فضا و غیره با یکدیگر تعامل داشته باشند.