جای خالی برق در سبد سوختی خودرو کشور

به عقیده کارشناسان صنعت خودرو، یکی از مهم‌ترین شیوه‌هایی که می‌توان برای مدیریت مصرف بنزین در کشور به‌کار گرفت، تنوع سبد سوخت خودروهاست؛ چراکه اگر بار تامین سوخت خودروها تنها بر عهده بنزین باشد، باعث به وجود آمدن چالش‌هایی می‌شود که الان با آن مواجه هستیم. هرچند تنوع سوختی همواره نیازمند آماده‌سازی زیرساخت‌هایی بوده که طبق برنامه توسعه دولت‌ها برای آن بودجه مشخصی را در نظر گرفته نشده است.

داریوش بدیعی‌ثابت، فعال و کارشناس حوزه صنعت و تجارت با اشاره به آخرین وضعیت واردات خودروهای برقی، به «دنیای‌خودرو» گفت: «اگر بخواهیم واردات خودروهای برقی را در دستور کار قرار دهیم، بحث ایستگاه‌های سوخت و تامین انرژی هم مطرح است که باید توسط دولت انجام شود.»

این کارشناس اقتصادی با تاکید بر ضرورت صرفه‌جویی ارزی درخصوص مصرف انرژی عنوان کرد: «درحالی‌که تحریم‌های ظالمانه کشور را از حضور در بازارهای جهانی محروم کرده است، برخی تصمیم‌سازان نسبت‌به تاثیرات اعمال نظرهای سلیقه‌ای در عرصه اقتصادی کشور توجه لازم را ندارند. همین موضوع باعث شده است برای تهیه یک محصول مورد تقاضا در صنعت، مجبور به هزینه‌هایی برای انتقال پول در کشور باشیم که این هزینه از بیت‌المال است و باید در زیرساخت‌های کشور هزینه شود.»

بدیعی‌ثابت درخصوص تاثیرات واردات خودرو و تکنولوژی ساخت خودروهای برقی گفت: «باتوجه به این‌که ما شبکه برق را در همه جای کشور داریم، الکتریسیته می‌تواند کمک زیادی هم به کاهش مصرف بنزین و هم به کاهش آلودگی در کشور کند. بسیاری از کشورهای دنیا هم به سمت استفاده از خودروهای الکتریکی رفته و سهم خودروهای برقی را در سبد انرژی خودشان افزایش داده‌اند.»

به عقیده اکثر کارشناسان صنعت و بازار خودرو، تنوع سوختی در کشور یکی از مهم‌ترین ضرورت‌های فوری معرفی می‌شود. برای ایجاد انگیزه در خریداران خودرو برای تهیه محصولات برقی با توجه به نوپا بودن این محصولات و تکنولوژی‌ها چه اقدامی را موثر می‌دانید؟

متاسفانه سبد سوختی کشور که بیشترین ارزبری کشور را دارد موردتوجه قرار نمی‌گیرد. برخی فعالان معتقدند به‌دلیل آن‌که ما توانایی تولید بنزین داریم، دلیلی برای بر مدیریت مصرف نیست درحالی‌که اگر محصولاتی را که دارند و ذخیره ملی سوخت کشور را می‌بلعند، جایگزین محصولات کم‌مصرف یا برقی شده بود، می‌توانستیم صادرکننده بنزین باشیم. باید از شورای عالی انرژی درخصوص سبد انرژی خودروها گلایه کنیم که چرا اشاره‌ای به خودروهای برقی نکرده است. در سال جاری مصرف بنزین کشور خیلی بالا رفته و ازسوی‌دیگر تعادل بین تولید و مصرف نیز به سطح برابری با یکدیگر رسیده و به همین دلایل کشور در آستانه‌ قرار گرفتن در ناترازی و واردات آن است.

برخی کارشناسان بازار خودرو معتقدند؛ متقاضیان بسیاری در کشور برای خرید محصولات برقی آمادگی دارند، چراکه متمولین کشور همواره به دنبال تکنولوژی روز هستند. به نظر شما به غیر از فرهنگ‌سازی و بازاریابی برای این محصولات، چه موانعی بر سر راه عرضه محصولات برقی در بازار خودرو است؟

بر اساس اجرای تکالیف پدافند غیرعامل و قانون هوای پاک، سازمان برنامه و بودجه مکلف است با همکاری وزارتخانه‌های نفت، کشور و صمت و سازمان‌های محیط زیست و استاندارد، برنامه جامع تامین و تخصیص حامل‌های انرژی شبکه حمل‌ونقل جاده‌ای کشور را شامل بنزین، نفت، گاز، گازمایع، برق و گاز طبیعی فشرده، پس از ابلاغ این قانون تهیه و به تصویب هیات وزیران برساند. اگر اراده‌ای برای واردات خودروهای برقی وجود داشته باشد و واردات این خودروها را در دستور کار قرار دهیم، بحث ایستگاه‌های سوخت و تامین انرژی هم مطرح است که باید توسط دولت انجام شود. اما استراتژی خاصی در این خصوص نمی‌بینم. از سوی دیگر بحث ایستگاه‌های تامین برق در سطح شهر بسیار محدود است و ابتدا باید زیرساخت‌ها تامین شود.

میزان تولید بنزین در کشور بیش‌از صد میلیون لیتر در روز است و با توجه به استاندارد جهانی نباید در کشور با کمبود سوخت برای خودروها مواجه باشیم. دلیل ناترازی در این حوزه چیست؟

امروز کل دنیا به سمت استفاده از سبد سوختی متنوع حرکت کرده است؛ در آمریکا، روسیه، چین و سایر کشورهای پیشرفته در کنار نفت و گاز، از انرژی‌های نو و برق استفاده می‌کنند. اگر ما نیز ۲۰ سال پیش این تنوع‌بخشی را آغاز می‌کردیم، امروز دچار مشکل نبودیم.

واقعیت است که این تنها ناترازی در بخش انرژی ما نیست؛ اکنون ناترازی برق، ناترازی بنزین و ناترازی در سایر حامل‌های انرژی را داریم. برای جبران این ناترازی‌ها دولت باید خود را مکلف به ایجاد تنوع در سبد سوختی کشور کند. اگر براساس ویژگی‌های جغرافیایی و ظرفیت‌ها تلاش کنند تا سبد سوختی کشور متنوع شود، دیگر بحث افزایش قیمت بنزین و سهمیه‌بندی مطرح نمی‌شود.

متاسفانه یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های شهروندان طی پنج سال گذشته نرخ بنزین و سهمیه‌بندی آن و مسائل مربوط به این موضوعات شده است، درحالی‌که با توجه به توانایی و وجود ظرفیت در کشور نباید این موضوع جزو مشکلات مردم باشد.

برخی فعالان صنعت خودرو معتقدند؛ اختصاص بودجه به تنوع سبد انرژی کشور می‌تواند به‌عنوان صرفه‌جویی ارزی در نظر گرفته شود. بودجه سالانه کشور چه میزان به موضوع توسعه تنوع سوختی کشور اختصاص داده شده است؟

باتوجه به ناترازی که در زمینه بنزین به وجود آمده است، چاره‌اندیشی برای حل این مشکل، ضرورت دارد. توقف تولید خودروهای تک‌سوز و توجه به خروج خودروهای فرسوده از چرخه مصرف که حجم زیادی از خودروهای کشور را تشکیل می‌دهند و مصرف بالایی دارند، در تغییر این وضعیت تاثیرگذار خواهد بود.

به همین دلیل، تاکید بر تنوع‌بخشی به سبد سوخت کشور است. در این خصوص، یکی از مهم‌ترین راهکارها خروج این خودروها از چرخه مصرف در صنعت حمل‌ونقل عمومی است.

اختصاص وام کم‌بهره برای تاسیس جایگاه‌های CNG یا ایستگاه‌های شارژ سریع خودروهای برقی ازجمله حمایت‌هایی است که دولت می‌تواند انجام دهد.

کارشناسان معتقدند ایرانیان بیش از حد استاندارد انرژی مصرف می‌کنند. راهکار پیشنهادی شما برای کاهش مصرف انرژی در کشور چیست؟

برخی افراد معتقدند آسان‌ترین روش را که گران‌کردن بنزین است، باید دستور کار قرار داد که البته من مخالف آن هستم. چراکه نرخ بنزین در کشور ما متناسب با شاخص درآمد سرانه و پایه حقوق کارگران است.

پس باید از راهکارهای مختلفی ازجمله دوگانه‌سوزکردن خودروها برای کاهش مصرف بنزین استفاده کنیم. روزانه حدود ۱۱۵ تا ۱۲۰ میلیون لیتر بنزین در کشور تولید می‌شود و به مصرف می‌رسد، اما با تنوع‌بخشی به سبد سوختی کشور می‌توان بخشی از این بنزین را صادر کرد و برای کشور ارزآوری داشت.

درحال حاضر ۱۶درصد سبد سوخت خودرو کشور را CNG یا همان گاز طبیعی فشرده تشکیل می‌دهد که طبق مصوبه شورای عالی انرژی باید به ۲۲درصد برسد. با پیش‌بینی دولت در برنامه هفتم توسعه مصوب شده است تا سبد سوختی کشور شامل بنزین، نفت گاز، برق، LPG و CNG باشد. اگر این اتفاق رقم بخورد، می‌توان برنامه تولید خودرو را نیز در این مسیر دنبال کرد.

اگر این تنوع در سبد سوختی کشور ایجاد شود و ۵۰درصد سبد سوختی کشور را سوختی غیر از بنزین تامین کند، می‌توان حتی بنزین را صادر کرده و ارزآوری لازم را از این مسیر به دست آورد.