سازمان محیط زیست: 50 درصد گونه‌های حیات وحش را در نیم قرن اخیر از دست داده‌ایم

مشاور امور بین الملل معاونت محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: کاهش تاسف آور ۵۰ درصدی جمعیت گونه‌های حیات وحش در نیم قرن گذشته به دلیل عوامل مختلف، زنگ خطر و هشداری است برای اینکه هر یک از ما به این بیاندیشیم که چگونه و از چه راهی می توانیم سهمی هر چند کوچک در نجات این گونه‌ها و حفظ تنوع زیستی داشته باشیم.

به گزارش بنابر اعلام روابط عمومی سازمان حفاظت محیط زیست، مریم روحانی، مشاور امور بین الملل معاونت محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست در یادداشتی به مناسبت روز جهانی گونه‌های در معرض خطر انقراض نوشت: «از سال ۲۰۰۶ میلادی تا به امروز هر ساله در سومین جمعه ماه می که امسال با ۲۸ اردیبهشت ماه قرین شده است، در برخی از نقاط جهان رویدادهایی با محوریت گونه های در معرض خطر انقراض برگزار می‌شود. رویدادهایی با هدف هر چه پررنگتر نشان دادن نقش و ارزش گونه های در معرض خطر انقراض جهان در پایداری و تاب آوری اکوسیستم ها و در حفظ تداوم حیات و همچنین آشنایی هر چه بیشتر همگان با گام‌هایی که می‌توانند در حفاظت از این گونه‌ها و تغییر جهت دادن و معکوس کردن روند انقراض آنها بردارند.

در واقع سند سومین جمعه ماه می را به نام این سرمایه های ارزشمند طبیعی ثبت کرده اند، هر چند این روز توسط سازمان ملل متحد به رسمیت شناخته نشده یا به عبارتی در تقویم مناسبتی این سازمان جای نگرفته است. اما با این حال، هر ساله در برخی از کشورها اشخاص حقیقی، سازمان ها، موسسات، مدارس، کتابخانه‌ها، موزه ها و دیگر مراکز علمی، آموزشی، تخصصی و ترویجی با برگزاری جشن ها، مسابقات، جشنواره ها، همایش ها، نشست های علمی تخصصی و بسیاری اقدامات دیگر، سعی می کنند با ارتقاء سطح آگاهی و ترغیب و تشویق همگان به مشارکت در برنامه های حفاظتی گونه های در معرض خطر انقراض و کاهش عوامل تهدید این گونه ها، مسیر را برای حیات پایدار آن ها و به تبع آن حیات پایدار انسان بر روی کره زمین هر چه هموارتر سازند.

کاهش تاسف آور ۵۰ درصدی جمعیت گونه های حیات وحش در نیم قرن گذشته که به دلیل عوامل مختلفی از جمله تغییر کاربری اراضی و تخریب زیستگاه‌ها، برداشت بی رویه از طبیعت، تغییر اقلیم، آلودگی ها و بسیاری موارد دیگر رخ داده است، زنگ خطر و هشداریست برای اینکه هر یک از ما به خود بیاییم و به این بیاندیشیم که چگونه و از چه راهی می توانیم سهمی هر چند کوچک در نجات این گونه ها و حفظ تنوع زیستی داشته باشیم.

از میان بیش از ۱۵۷۱۰۰ گونه حیات وحش موجود در فهرست سرخ اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت ‌ (IUCN)، بیش از ۴۴۰۰۰ گونه در وضعیت " در معرض تهدید انقراض (شامل سه طبقه آسیب پذیر، در معرض خطر انقراض و وضعیت بحرانی) قرار دارند. این تعداد شامل ۴۱ درصد از دوزیستان، ۳۷ درصد از کوسه‌ها و سفره ماهی‌ها، ۳۶ درصد از مرجان‌های صخره‌ای، ۳۴ درصد از مخروطیان، ۲۶ درصد از پستانداران، ۲۱ درصد از خزندگان و ۱۴ درصد از پرندگان است.

در لیست آماری اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت در مورد گونه‌های در معرض تهدید انقراض به تفکیک کشورها، گونه‌های در معرض تهدید ایران ۱۹۲ گونه اعلام شده است که شامل ۱۸ پستاندار، ۲۸ پرنده، ۱۵ خزنده، ۶ دوزیست، ۸۴ ماهی، ۲ نرم تن، ۲۱ گونه از دیگر بی مهرگان و ۱۸ گونه از گیاهان است.

شاید برخی از ما ندانیم که کشور ما ایران از لحاظ تنوع زیستی چه جایگاهی دارد و چه گونه هایی را در عرصه های طبیعی خود پناه داده است. گونه های شگفت انگیز و زیبایی که برخی از آنها در هیچ نقطه دیگری از دنیا یافت نمی‌شوند و کاملا ایرانی و اندمیک ایران به حساب می آیند.

از این میان برخی به دلیل فعالیت‌های توسعه‌ای بی‌رویه، تخریب و تغییر کاربری اراضی، قاچاق حیات وحش و بسیاری دیگر از عوامل تهدید، دچار کاهش جمعیت شده و به سمت پرتگاه انقراض پیش می‌روند که از آن جمله می‌توان به میش مرغ، یوزپلنگ آسیایی، خرس سیاه، گوزن زرد، افعی دماوندی، افعی دم عنکبوتی، ماهیان خاویاری، هوبره، اردک سرسفید، بالابان، عقاب طلایی و گونه‌های متعدد بسیاری اشاره کرد که حق همسایگی بر گردن ما دارند و باید در حد توان به بهترین شکل این حق را ادا کنیم و با مشارکت هر چه پویاتر در حفاظت از این گونه‌ها و همکاری هر چه بیشتر در این زمینه نقشی در برنامه جهانی حفاظت از تنوع زیستی و در حفظ تداوم حیات بر روی کره زمین داشته باشیم.

هر چند هر روز باید از ارزش و اهمیت تنوع زیستی و اجزای آن گفت، نوشت و اطلاع رسانی کرد و در راه حفظ آن کوشید، نامگذاری روزهای خاص و اختصاص آنها به موضوعات خاص محیط زیستی، بهانه‌ای است برای توجه هر چه بیشتر و تلاش برای اقدامات هر چه کارآمدتر.

یادمان باشد هر ایرانی یک حافظ تنوع زیستی، هر ایرانی یک حافظ حیات وحش.»