کشورهای حاشیه ارس با تشکیل کارگروه مشترک بهره‌برداری از رودخانه را ارتقاء دهند

به گزارش ایران اکونومیست، علی اکبر محرابیان امروز، در آیین افتتاح سد قیزقلعه‌سی که با حضور روسای جمهور دو کشور ایران و آذربایجان محقق شد، گفت: بی‌تردید امروز، تاریخی به یاد ماندنی در تاریخ روابط دو کشور ایران و آذربایجان خواهد بود.

وزیر نیرو با بیان اینکه هم‌اکنون ایران ۹۵ درصد نیاز خود را در حوزه‌های سدسازی و احداث شبکه‌های آبیاری و ساخت نیروگاه‌های برق‌آبی در داخل کشور تامین می‌کند، افزود: ایران جزو چهار کشور اول دنیا در این زمینه محسوب می‌شود که دستاورد آن، ساخت و بهره‌برداری ۲۰۰ سد بزرگ مخزنی است که بیش از ۹۰ درصد آن پس از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی ایرانی به بهره برداری رسیده‌ است.

وی اظهار کرد: حوضه آبریز ارس با مساحت ۱۰۲ هزار کیلومتر مربع و رودخانه ارس به طول ۱۰۷۲ کیلومتر مشترک بین چهار کشور، همواره در طول تاریخ باعث رونق و آبادانی منطقه و عامل مشترکات بین اقوام و ساکنان آن بوده است.

محرابیان اضافه کرد: دو کشور ایران و آذربایجان دارای منافع مشترک آبی بر روی مرز ۴۲۰ کیلومتری رودخانه ارس هستند و این رودخانه عامل توسعه زیرساخت‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در ۵۰ سال اخیر و به عنوان نماد همکاری، دوستی و شاهرگ حیاتی مرزنشینان قلمداد می‌شود.

وزیر نیرو افزود: زنجیره سازه‌های مشترک بین دو کشور با حجم سرمایه‌گذاری بیش از یک میلیارد دلار و سابقه همکاری بیش از ۵۰ سال در موضوع بهره‌برداری مشترک از منابع آبی بین ایران و جمهوری آذربایجان فرصتی برای افزایش مراودات و سایر همکاری‌های منطقه‌ای فراهم آورده است.

وی گفت: سد قیزقلعه سی در ۲۰۸ کیلومتری سد ارس، ۱۲ کیلومتری سد خداآفرین بر روی رودخانه ارس و به منظور تنظیم حق آبه دو کشور و نیز تولید برق، مطالعه و جانمایی شده است و قابلیت کنترل و مدیریت حجم بالای آب و سیلاب رودخانه دارد.

وی افزود: تعدد و تنوع تجهیزات هیدرومکانیکال، خاک‌برداری و سنگ‌برداری بیش از ۶ میلیون و خاکریزی بیش از ۲ میلیون مترمکعب و نیز حفاری و تزریق ۴۲ کیلومتری از مشخصه‌های اجرای این سد است. این سد خاکی با هسته رُسی قائم دارای ارتفاع ۳۷ متر از پی، تراز تاج ۲۵۳ متر و طول تاج ۸۳۴ متر، قالبیت تنظیم سالانه دومیلیارد مترمکعب آب را برای مصارف دو کشور و محیط زیست دارد.

وزیر نیرو به اهداف مشترک ساخت این سد اشاره کرد و گفت: مدیریت سیلاب، تنظیم آب برای شرایط کم آبی و خشکسالی که متواترا در منطقه رخ می‌دهد، تقسیم آب بین دو کشور و مدیریت حق آبه‌های مرزی مطابق معاهدات فی مابین، استفاده بهینه از منابع آب و خاک با ارزش در هر دو کشور و منطقه، توسعه کشاورزی، توسعه اقتصادی با توسعه زیرساخت‌ها و تبدیل شیوه‌های سنتی کشاورزی به مدرن و صنعتی، توسعه گردشگری با توجه به جاذبه‌های انبوه طبیعی و تاریخی و تولید ۵۴۰ گیگاوات ساعت انرژی سالانه توسط دو واحد نیروگاهی از جمله اهداف مشترک ساخت این سد برای دو کشور به شمار می‌رود.

وی بیان کرد: با تکمیل سد خداآفرین و افتتاح سد قیزقلعه سی با ارزش حدود ۶۰۰ میلیون دلار، بهره برداری از زنجیره سدهای ساخته شده بر روی رودخانه ارس و شبکه‌های آبیاری و زهکشی محقق می شود، این پروژه تجربه‌ای است کم نظیر در حوزه دیپلماسی آب و نیز تحکیم اتحاد و همدلی دو کشور است که می‌تواند راهگشای طرح‌ها و تعاملات آبی با کشورهای همجوار باشد.

محرابیان تصریح کرد: پیشنهاد می‌شود، کشورهای حوضه آبریز ارس با تشکیل کارگروه‌های مشترک، سطح همکاری‌ها را برای بهره‌برداری مطلوب و توسعه پایدار این رودخانه ارتقا دهند. بی تردید کشورهای بالادست و پایین دست حوضه آبریز ارس نیازمند تعامل بیشتر در این خصوص بوده است.

وزیر نیرو با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران آمادگی دارد میزبان کشورهای حوضه آبریز ارس باشد، ادامه داد: ایران با کشورهای همسایه خود در شرق، غرب و شمال دارای معاهدات و تفاهم نامه‌های متعددی است که برخی از آنها نزدیک به هشت دهه قدمت دارند.

وی اظهار کرد: شیرینی بهره‌برداری از این سازه مهم آبی حاصل دسترنج و زحمات خیل عظیمی از کارگران، مهندسین و مدیرانی است که بخشی از عمر خود را در این مسیر صرف کرده‌اند، بر این اساس لازم می‌دانم از تلاش همه همکاران خود در وزارت نیرو، شرکت مدیریت منابع آب ایران حوضه آبریز ارس، شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان شرقی، پیمانکاران و مشاوران به ویژه شرکت‌های سابیر، آوان، آذراتفاق به عنوان پیمانکاران اصلی و شرکت مهندسین مشاور مهاب قدس به عنوان مشاور طرح و سازندگان و تامین کنندگان کالا قدردانی کنم و امید است در آینده شاهد توسعه همکاری‌های دو کشور باشیم.