سال نا نیکوی بورس؟
ابهاماتی که با غیبت حمایت‌های دولتی این شائبه که آینده برای بازار سهام سخت‌تر خواهد بود یا دست‌کم سیاست‌های اقتصادی کنونی ادامه می‌یابد را پررنگ کرده‌است. تحلیلگران وضعیت کنونی بازار را نامشخص و پرابهام می‌دانند و با توجه به ریسک‌های اساسی از جمله نرخ بهره و نرخ دلار در سامانه نیما راه را بر مولدترین بازار موجود در کشور همچنان بسته می‌بینند.
بازار بلاتکلیف
فاطمه حاجعلی، تحلیلگر بازار سرمایه با بیان اینکه بازار در اولین روز هفته‌جاری مات و مبهوت و بلاتکلیف بود و نشان‌داد که تحولات اخیرگذشته و روزهای آتی اتفاقات خیلی مهمی است، گفت: طی روزهای گذشته بالاترین ریسک اصلی بازار سرمایه کاهش نرخ دلار و عدم‌قطعیت‌‌‌‌‌ها در سیاستگذاری‌های اقتصادی بود. فروردین و اردیبهشت امسال تلخ‌‌‌‌‌ترین و تاریخ‌‌‌‌‌سازترین ماه‌ها طی سال‌های گذشته بوده‌اند. تجربه نشان‌داده که طی سال‌های گذشته اردیبهشت‌‌‌‌‌ماه جزو پرحاشیه‌‌‌‌‌ترین ماه‌های معاملاتی بازار سرمایه بوده، اما دو ماه ابتدایی سال‌جاری پرحادثه‌‌‌‌‌ترین بهار تاریخ سیاسی کشور به لحاظ تنش‌های منطقه‌ای و فرود سخت رئیس‌جمهور و تیم همراه بود که باورکردنش بسیار سخت و دشوار است و مجموعه این اتفاقات ریز و درشت اوج چالش‌ها و حاشیه‌‌‌‌‌ها را برای بازار سرمایه رقم زد. وی ادامه‌داد: بازارسرمایه سال1403 را در حالی آغاز کرد که به‌نظر می‌رسید انتظارات تورمی، سمت و سوی جدیدی به بازارها ببخشد اما همان‌طور که شاهد بودیم، این اتفاق رخ نداد. از قدیم گویند سالی که نکوست از بهارش پیداست، اما امیدواریم که این اتفاقات ناخوشایند و بد بهار امسال در ادامه سال تکرار نشوند. متاسفانه بازار سرمایه روزهایی رمزآلود، عجیب و غیرقابل انتظار را پیشرو دارد و نااطمینانی و تردید در معاملات بازار سرمایه افزایش‌یافته و سرمایه‌گذاران در شرایط شک و تردید به‌سر می‌برند و تمایلی برای ورود نقدینگی خود به این بازار ندارند. در حال‌حاضر بزرگ‌ترین ابهام و چالش بازار برای روزهای آینده، انتخابات ریاست‌جمهوری و انتخاب سکاندار دولت چهاردهم است. این انتخابات در سالی رقم می‌خورد که انتخابات آمریکا با حضور ترامپ و حاشیههایش نیز در پیش است و به‌طور قطع تاثیر مثبت و منفی خود را در کشور ما نیز خواهد گذاشت. حاجعلی ادامه‌داد: طی روزهای گذشته شاهد کاهش قیمت ارز در بازار آزاد بودیم که ناظران علت آن را اخبار غیررسمی مذاکرات غیرمستقیم ایران و ایالات‌متحده در عمان می‌دانند. همان‌طور که بارها تاکید شده، دلار یک ابزار هوشمند و بسیار حرفه‌‌‌‌‌ای در دماسنج اقتصادی و سیاسی کشور است، بنابراین به این نتیجه می‌رسیم که بازار و در کل اقتصاد کشور به هر خبری درباره تحریم و مذاکره واکنش مثبت نشان می‌دهد. متاسفانه تحریم ضربه جبران‌ناپذیری به بدنه اقتصاد کشور وارد کرده و همان‌‌‌‌‌گونه که متاسفانه شاهد بودیم، حادثه سقوط هلی‌کوپتر رئیس‌جمهور نیز بی‌‌‌‌‌ارتباط با تحریم نبود که همانا لطمات جبران‌ناپذیری به کشور وارد کرد، بنابراین عاقلانه‌‌‌‌‌ترین کار در شرایط فعلی سیاسی و اقتصادی کشور، قرارگرفتن در مسیر درست مذاکرات است که اگر این امر منجر به نتایج جدی شود، نه‌تنها بازار سرمایه که کل اقتصاد کشور از آن استقبال خواهد کرد. وی گفت: در حال‌حاضر بازار سرمایه زیرپوشش تحولات سیاسی قرارگرفته و دچار یک شوک و رویدادی شده که عملا آن را فلج کرده‌است. این بازار علاوه‌بر چالش‌های سیاسی، با چالش‌هایی مثل نرخ بهره بانکی، دلار نیمایی، نرخ تسعیر ارز، گزارش عملیاتی وضعیت شرکت‌ها و افت تولید مواجه است که بارها نیز به آن تاکید شده‌است. متاسفانه بازار با یک دوره سخت و طاقت‌فرسا روبه‌روست و طی روزهای آینده حداقل تا 40روز هیچ تصمیم درستی گرفته نخواهد شد و اولویت دولتمردان فقط انتخابات است و حتی این امر در رفتار حقوقی‌‌‌‌‌های بازار سرمایه نیز تاثیر خواهد گذاشت، چراکه خیلی از مدیران سازمان‌ها و شرکت‌ها از جمله خود سازمان بورس اعتمادی به ماندن در جایگاه خویش نخواهند داشت و تصمیمات درست و به‌جایی نیز شاید گرفته نشود. این تحلیلگر افزود: بازار سرمایه وارد دوره بلاتکلیفی شده که ناگزیر راهی جز تماشاچی‌بودن و تماشا‌کردن ندارد، اما اینکه آیا شرایط بازار بعد از انتخابات به نفع سهامداران تغییر خواهد کرد فعلا زود است، اما امیدواریم که مدیران سازمان بورس و حقوقی‌‌‌‌‌های بزرگ، سمت بازار و سهامداران بایستند و این جایگاه را با تحولات سیاسی معامله نکنند. از طرف دیگر تحولات کدال تقریبا در این روزها در اوج خود قرار خواهد گرفت و انتشار گزارش ۱۲ ماهه شرکت‌ها و گزارش ماهانه اردیبهشت در این روزها به شکل جدی دنبال می‌شود اما در نهایت آنچه باعث توجه به بازار و حواس فعالان بازار است موضوع خبرهای سیاسی و انتخابات تیرماه است. حاجعلی گفت: اما با وجود همه این اتفاقات، هنوز اندک امیدواری‌‌‌‌‌هایی وجود دارد و می‌شود به آن دل بست. محدودیت دامنه‌نوسان طی این مدت بسیار برای جلوگیری از افت بیشتر بازار کارساز بوده که به‌نظر می‌رسد با توجه به ریسک‌ها و تحولات مختلف پیشرو و آسیب کمتر به سهامداران، این روند ادامه داشته‌باشد و در صورت بهبود اوضاع، آرام‌آرام افزایش داشته‌باشد.
تشدید ابهامات در بورس
ایمان رئیسی، تحیلگر بازار سرمایه در این‌خصوص گفت: حال بورس بعد از اینکه از ارتفاع بلند۹۹ سقوط کرد، مدت‌هاست که خوب نمی‌شود، هرچند تسکین موقت را در این مدت تا اردیبهشت سال‌گذشته شاهد بودیم اما همچنان دیوار بی‌اعتمادی در کنار کاهش تقاضا و کوچ سرمایه از بازار را شاهدیم. با گذشت ۲ماه از سال و در کنار حمایت‌های صورت‌گرفته در بازار سهام و خریدهای صندوق تثبیت بازار تحت‌تاثیر اتفاقات دیگری مانند انتشار اوراق گواهی‌سپرده ۳۰درصدی بانک‌ها، افزایش نرخ سودها چه در سپرده و چه در تسهیلات، جهش حق‌انتفاع معادن و ابلاغ قیمت‌گذاری دستوری برای پالایشگاه‌ها قرارگرفت. وی افزود: بیشتر از تاثیرات سیاسی در بازار، مباحث اقتصادی تاثیرگذار بوده و نمونه‌اش وضعیت سهام شرکت‌های پالایشی است که با گزارش اشتباه یک مدیر شوک اساسی به بازار وارد شد و در حال‌حاضر نیز دامنه‌نوسان محدود که بارها در بازار تست شده، همچنان هیجان منفی‌بودن را به بازار القا کرده و باید درنظر داشت تنها نکته مثبت این روزها افزایش ضریب اعتباری است که آن‌هم با این کاهش قیمت‌ها مُسکنی کوتاه‌مدت است مگر اینکه بازارساز در اندیشه دیگری است که ما نمی‌دانیم. رئیسی گفت: اما در این روزهایی که دامنه‌نوسان محدود بود، شاهد فروش حقوقی‌هایی بودیم که سهم‌ها را تا رنج منفی حرکت دادند و این ابهام را ایجاد کردند که اتفاق جدیدی در راه است که سهامدار خرد بی‌خبر است، یا صرفا جهت تامین نقدینگی بوده یا موضوعی دیگر. با وجود ابهامات کنونی در وضعیت اقتصادی به‌نظر می‌رسد بازار کمی در این محدوده بماند تا گزارش‌های ۳ماهه منتشر شود و شاید همزمان با گزارش‌های 3ماهه و مشخص‌شدن رئیس‌جمهور، بتوان وضعیت دقیق‌تری از بازار ارائه داد.